Вагон-лабараторыя — спецыяльна абсталяваны вагон, прызначаны для правядзення розных даследаванняў і выпрабаванняў аб'ектаў чыгуначнай тэхнікі ў пуцявых (палявых) умовах.
Мэтай абследаванняў з'яўляецца ўсталяванне неабходнасці і аб'ёму рамонту пры выпрацоўцы абсталяваннем рэсурсу працы або пры выяўленні дэфектаў.
Агульная характарыстыка
Вагоны-лабараторыі вырабляюцца на базе звычайных купэйных пасажырскіх вагонаў, у якіх частка купэ аб'ядноўваецца, як правіла, у кухню і працоўны салон. Два ці тры купэ застаюцца для размяшчэння працоўнага персаналу.
Звонку, у залежнасці ад прызначэння лабараторыі, можа адрознівацца ад звычайнага вагона назіральнымі вокнамі (у непрацоўным тамбуры, эркернымі вокнамі ў працоўным салоне — для кантролю месцазнаходжання і візуальнага агляду абсталявання; на даху для кантролю кантактнага провада), відэакамерамі і пражэктарамі, рознымі вымяральнымі каляскамі пад вагонам.
Унутры вагона-лабараторыі усталёўваецца вымяральная і рэгіструючая апаратура, электронныя ўзмацняльнікі, прамысловая тэлевізійная ўстаноўка, а таксама электраэнергетычнае абсталяванне для сілкавання вымяральных прыбораў — акумулятарныя батарэі, дызель-генератар, выпрамнікі. Дынамаметрычныя вагоны абсталёўваюцца дынамаметрычнай аўтасчэпкай.
Прымяненне
Вагоны-лабараторыі выкарыстоўваюць:
для дынамічных, дынаміка-трывальных, тармазных і іншых выпрабаваннях вагонаў
У вагоне-лабараторыі сігналізацыі і сувязі ажыццяўляюць вымярэння параметраў і праводзяць даследаванні і кантрольныя выпрабаванні прылад СЦБ і сувязі. Для гэтага вагон-лабараторыя абсталяваны апаратурай для вымярэння параметраў рэйкавых ланцугоў, прылад аўтаматычнай лакаматыўнай сігналізацыі, прылад САКТ, прылад КТСМ, каналаў радыёсувязі. Прымяняюцца аўтаматызаваныя сістэмы вымярэння і фіксавання адхіленняў вымяранага параметру з прывязкай да яго каардынаце шляху. Рэгістрацыя дадзеных вядзецца з дапамогай розных друкаваных прылад.
Кантроль кантактнай сеткі
Вагон-лабараторыя кантактнай сеткі служыць для аўтаматызаванага кантролю параметраў кантактнай падвескі, якія вызначаюць характар узаемадзеяння з ёй токапрыёмнікаў ЭПС і з'яўляецца адным з тэхнічных сродкаў дыягнаставання кантактнай сеткі. Вагон-лабараторыя звычайна абсталяваны двума вымяральнымі токапрыёмнікамі і назіральнай вышкай, у некаторых выпадках — прамысловай тэлевізійнай устаноўкай. Сувязь работнікаў вагона-лабараторыі з лакаматыўнай брыгадай можа быць правадной або ажыццяўляцца па радыё.
Спецыяльныя прылады рэгіструюць наступныя параметры:
зігзагі і вынасы кантактнага провада
вышыню кантактнага провада над узроўнем галоўкі рэйкі
адлегласць ад працоўнай паверхні полаз токапрыемніка да элементаў фіксатара драты
правільнасць падвешвання правадоў, якія ўтвараюць паветраныя стрэлкі
вызначаюць «жорсткія» кропкі і ўдары, а таксама месцы адрыву полаз ад працоўнай паверхні кантактнага провада
Гл. таксама
Хуткасны вагон-лабараторыя
Літаратура
Железнодорожный транспорт: Энциклопедия / Гл. ред. Н. С. Конарев. — М.: Большая Российская энциклопедия, 1994. — С. 51. — ISBN 5-85270-115-7