Баі за Эль-Фашыр (з 2023)

Баі за Эль-Фашыр
Асноўны канфлікт: Канфлікт у Судане (2023)
Пад кантролем прыхільнікаў Бурхана.      Пад кантролем прыхільнікаў Дагала.      Пад кантролем прыхільнікаў аль-Фока.
Дата	1-ы этап: з 15 па 20 красавіка 2023 2-і этап: з 12 па 29 мая 2023 2-і этап: з 18 жніўня 2023
Месца	г. Эль-Фашыр  (ар.), Дарфур, Судан
Статус	працягваецца, з 20 па 12 мая дзейнічала перамір’е
Праціўнікі
Узброеныя сілы Судана Сілы аператыўнай падтрымкі Аб’яднаныя сілы абароны Дарфура Вызваленчы рух Судана
Камандуючыя
Німір Махамед Абдэльрахман[1] Алі Якуб Джыбрыль †[2] Міні Мінаві[3] Аль-Садыг Аль-Фока[4]
Агульныя страты
62 мірныя асобы загінулі станам на 28.04.2023

Баі за Эль-Фашыр — эпізод канфлікту паміж прыхільнікамі суданскіх генералаў Абдэля аль-Бурхана і Махамеда Дагала, звязаны з барацьбой за горад Эль-Фашыр  (ар.), адміністрацыйны цэнтр правінцыі Паўночны Дарфур  (ар.).

Красавіцкія баі

Сутыкненні ў Эль-Фашыры, як і ў многіх іншых гарадах Судана, пачаліся 15 красавіка^[5]. На наступны дзень САП заявілі, што захапілі аэрапорт і некалькі ваенных аб’ектаў.

Станам на 17-га чысла байцы Дагала кантралявалі лагер бежанцаў Эль-Манхал і раён Эль-Габа, у той час як іх праціўнікі ўмацаваліся ля штаба Галоўнага камандавання^[6].

20 красавіка бакі дамовіліся аб трохдзённым спыненні агню^[7][8], паводле якіх САП утрымлівалі пазіцыі на захад ад горада, а УСС — на ўсход. Цэнтр Эль-Фашыра стаў дэмілітарызаванай зонай, дзе бяспеку падтрымлівала паліцыя. Штаб-кватэры міжнародных арганізацый перададзены апазіцыйным паўстанцкім рухам^[7]. 23 красавіка перамір’е было падоўжана на нявызначаны тэрмін^[9].

24 красавіка адбыліся невялікія сутыкненні на поўначы Эль-Фашыра^[10].

На 16 красавіка сутыкненняў было паранена 27 чалавек^[11]. Да 17-га чысла, паводле арганізацыі «Урачы без межаў», агульная лічба пацярпелых павялічылася да 136^[12]. Станам на 21 красавіка паведамлялася пра 44 забітых і 279 параненых^[13][14]. Сярод загінулых — грамадзянін Індыі^[15][16]. Паводле Міністэрства аховы здароўя Паўночнага Дарфура, на 28-га ў выніку сутыкненняў забіта 62 мірных жыхара (з іх 4 загінулі падчас рабаванняў 24-га^[17]), у тым ліку 13 дзяцей, былі забіты, а больш за 282 атрымалі раненні^[16]. У выніку абстрэлу 29 мая трое мірных жыхароў загінулі і 27 атрымалі раненні^[18].

Да 17 красавіка бальніцы ў горадзе апынуліся перапоўненымі пацярпелымі, і большасць пацыентаў пераводзілі ў паліцэйскі шпіталь. Электрычнасць па ўсім Эль-Фашыры была адключана, а галоўны рынак і жывёлагадоўчы рынак знішчаны^[6]. Аэрапорт таксама прыпыніў дзейнасць^[12]. У горадзе разрабавалі некалькі бальніц, у тым ліку дзіцячую^[13], у той час як лагер бежанцаў Абу-Шук, у якім пражывала больш за 100 000 перамешчаных асоб, да канца красавіка спалены дашчэнту^[19].

Наступныя падзеі

12 мая перамір’е было парушана, і баі аднавіліся^[9]. Сілы Дагала захапілі некалькі кварталаў^[9].

Сутыкненні зноў успыхнулі 22-га. У той дзень адбыліся абстрэлы ўсходніх кварталаў, падкантрольных УСС^[20]. Потым на некаторы час баі сціхлі^[21], але 25 мая аднавіліся^[21]. Да 29-га некалькі раёнаў горада былі разбураны або спалены. Разбураны таксама некалькі будынкаў універсітэта Эль-Фашыра^[22]. Да 1 чэрвеня атрады Дагала пакінулі шэраг раёнаў ва ўсходніх кварталах, але па-ранейшаму кантралявалі большую іх частку^[23].

Амаль увесь чэрвень у горадзе сітуацыя заставалася спакойнай, хоць з абодвух бакоў сюды падцягваліся падмацаванні^[24].

18^[25]—19^[4] жніўня адбыліся новыя сутыкненні. Баі вяліся паміж САП і ВРС аль-Фока^[4]. 23 жніўня чацвёра паўстанцаў паранены ў сутычцы з паліцыяй^[26].

9 верасня падчас сутычак загінулі 30 чалавек^[27].

26 кастрычніка САП разгарнулі атаку на штаб 6-й пяхотнай дывізіі^[28]. Да 8 лістапада баі зноў прыпыніліся^[29]. 27 лістапада групоўкі АСАД дасягнулі пагаднення з баевікамі аль-Нура аб абароне грамадзянскага насельніцтва ў Эль-Фашыры ад нападаў САП^[30]. У канцы кастрычніка падчас баёў загінулі 10 чалавек^[31]. 2 лістапада ў горадзе забіты мірны жыхар^[32]. 6 лістапада маёр Бабакір Муса, палявы камандзір ВРС Міні Мінаві (частка Аб’яднаных сіл абароны Дарфура), быў забіты атрадам САП пад Эль-Фашырам^[33].

Кампанія 2024 года

25 сакавіка 2024 года дзевяць чалавек загінулі пры ўрадавых бамбардзіроўках Эль-Фашыра^[34].

13 ўспыхнулі баі паміж варагуючымі фракцыямі ВРС^[35]. Войскі Дагала разгарнулі тым часам наступальную аперацыю^[36]. 12 мая стала вядома, што прынамсі 27 чалавек былі забітыя ў выніку двухдзённых сутыкненняў у горадзе^[37]. 19 мая дзевяць чалавек атрымалі раненні ў выніку абстрэлу САП жаночай бальніцы^[38]. 24 мая загінулі прынамсі 22 чалавекі^[39]. У ходзе баёў 1—2 чэрвеня загінулі дваццаць тры чалавекі. САП паведамлялі, што ўзялі раён Аль-Вахда^[40][41].

4 чэрвеня па меншай меры 85 мірных жыхароў былі забітыя і больш за 110 атрымалі раненні ў ходзе сутыкненняў у Эль-Фашыры. Байцы САП ненадоўга ўвайшлі ў раёны Аль-Вахда і Аль-Салам на захад ад горада, але былі адкінутыя праціўнікам^[42]. 8 чэрвеня войскі паўстанцаў атакавалі паўднёвую бальніцу, адзіную дзеючую ўстанову ў горадзе^[43][44]. 11 чэрвеня восем валанцёраў былі забітыя ў выніку абстрэлу САП дабрачыннай кухні ў раёне Тамбосі^[45].

13 чэрвеня Савет Бяспекі ААН прагаласаваў (14 «за», 1 устрымаўся) за прапанаваны Вялікабрытаніяй праект рэзалюцыі, які заклікае пакласці канец аблозе Эль-Фашыра войскамі САП^[46].

14 чэрвеня ўрадавая армія заявіла, што адбіла напад праціўніка на горад, у выніку чаго былі забітыя сотні чалавек, у тым ліку камандзір паўстанцаў Алі Якуб Джыбрыль^[2]. 18 чэрвеня чатырнаццаць чалавек былі забітыя і яшчэ 25 атрымалі раненні ў выніку абстрэлу САП лагера для ўнутрана перамешчаных асоб Абу-Шук^[47]. 21 чэрвеня адзін чалавек загінуў у выніку абстрэлу паўстанцамі клінікі акушэрства і гінекалогіі^[48]. 25 чэрвеня пяць чалавек загінулі ў выніку абстрэлу САП лагера Абу-Шук^[49]. 1 ліпеня дзевяць чалавек загінулі ў выніку абстрэлу мячэці Аль-Тыджані сіламі Дагала^[50]. Праз два дні пятнаццаць чалавек загінулі ў выніку абстрэлу жывёлагадоўчага рынку сіламі мяцежнікаў^[51].

27 ліпеня прынамсі 25 чалавек загінулі ў выніку абстрэлаў артылерыі і дронаў САП. Прадстаўнік Міністэрства аховы здароўя заявіў, што падчас нападаў выкарыстоўвалася хімічная зброя^[52]. 3 жніўня дваццаць тры чалавекі загінулі ў выніку абстрэлу паўстанцаў. Сем чалавек загінулі ў выніку авіяўдару ВПС Судана па лагеры перамешчаных асоб Эль-Салам Абуха на паўночным усходзе горада. Аб’яднаныя сілы абароны Дарфура заявілі, што адбілі найбуйнейшую наземную атаку САП на Эль-Фашыр^[53]. 4 жніўня ўрадавая авіяцыя атакавала лагер для ўнутрана перамешчаных асоб Замзам^[54]. 10 жніўня часці УСС адбілі атакі праціўніка^[55][56]. Губернатар Паўночнага Дарфура абвінаваціў САП у забойстве 28 мірных жыхароў^[57]. 8 верасня армія Судана заявіла, што прадухілілі найбуйнейшую атаку беспілотнікаў праціўніка, збіўшы 30 дронаў^[58].

11 верасня тры чалавекі загінулі пасля траплення зенітнай ракеты ўрадавай арміі^[59]. На наступны дзень улады паведамілі, што адбілі напад паўстанцаў на Эль-Фашыр, забіўшы 80 баевікоў і знішчыўшы 20 транспартных сродкаў. Сярод загінулых быў бачны камандзір САП Абдул Рахман Карн Шата^[60]. 13-га прыхільнікі Бурхана заявілі, што адбілі Паўднёвую бальніцу^[61]. На наступны дзень шэсць салдат УСС загінулі ў выніку памылковага авіяўдару сваіх ВПС па гарнізону 6-й пяхотнай дывізіі^[62]. 20 верасня ў Эль-Фашыры загінулі тры чалавекі загінулі ў выніку абстрэлу з боку САП^[63], 21-га загінулі яшчэ чатырнаццаць^[64]. 26 верасня прынамсі 18 чалавек загінулі ў выніку меркаванага абстрэлу жывёльнага рынку з боку САП^[65]. На наступны дзень пры чарговым абстрэле арміі Дагала загінулі 62 чалавекі^[66].

27 кастрычніка дванаццаць чалавек загінулі ў выніку абстрэлу з боку САП^[67]. 7 лістапада мяцежнікі збілі БПЛА праціўніка^[68]. 11 лістапада дзевяць чалавек загінулі ў выніку абстрэлу з боку паўстанцаў^[69]. 13 лістапада УСС заявілі, што збілі сем беспілотнікаў праціўніка над Эль-Фашырам^[70]. 2 снежня шэсць чалавек загінулі ў выніку абстрэлу САП^[71], 12 снежня — 16^[72], 13 снежня — 9, 15 снежня — 38^[73], 18 снежня — дваццаць восем чалавек^[74]. 25 снежня саудаўская бальніца, апошняя дзеючая бальніца ў Эль-Фашыры, была разбурана ў выніку абстрэлу з боку САП^[75].

Кампанія 2025 года

2 студзеня УСС заявілі, што пры дапамозе БПЛА ліквідавалі ў Эль-Фашыры брыгаднага генерала САП Ібрагіма Дэліба. Разам з ім забіты 32 байцы Дагала, уключаючы грамадзяніна Маўрытаніі^[76].

Зноскі

1. [1]
2. "Sudan's army repels major assault on el-Fasher; kills RSF commander". Al Jazeera. 14 June 2024. Праверана 15 June 2024.
3. [2]
4. Camille. Recent clashes cause deaths and injuries in South Darfur and more displacement in North Darfur (англ.)  (нявызн.) ?. Dabanga Radio TV Online (21 жніўня 2023). Праверана 6 верасня 2023.
5. Sudan’s RSF say it seized presidential palace, Khartoum airport in apparent coup bid (англ.). Al Arabiya English (15 красавіка 2023). Праверана 22 мая 2023.
6. Bergman, Andrew. Deadly Sudan Army-RSF clashes spark human tragedy, widespread looting in Darfur (англ.)  (нявызн.) ?. Dabanga Radio TV Online (17 красавіка 2023). Праверана 22 мая 2023.
7. Camille. Darfur update: clashes in El Geneina, extended truce in El Fasher, and popular initiatives in Nyala (англ.)  (нявызн.) ?. Dabanga Radio TV Online (25 красавіка 2023). Праверана 23 мая 2023.
8. "Sudan: Darfur Update - El Geneina Clashes Continue, Truce Holds in El Fasher, Looting in Nyala". Dabanga(англ.). 2023-05-03. Праверана 2023-05-23.
9. Lisa. Heavy fighting in North Darfur capital amidst ‘alarming increase in food prices’ (англ.)  (нявызн.) ?. Dabanga Radio TV Online (12 мая 2023). Праверана 23 мая 2023.
10. "Sudan: Darfur Update - El Geneina Clashes Continue, Truce Holds in El Fasher, Looting in Nyala". Dabanga(англ.). 2023-05-03. Праверана 2023-05-08.
11. Sudan: Clashes ongoing nationwide as of April 16 /update 3 (англ.). Sudan: Clashes ongoing nationwide as of April 16 /update 3 | Crisis24. Праверана 22 мая 2023.
12. MSF urges for safety of medical teams as fighting escalates in Sudan | MSF (англ.). Médecins Sans Frontières (MSF) International. Праверана 22 мая 2023.
13. Sudan: "We are still hearing gunfire from our compound" (англ.). Doctors Without Borders - USA. Праверана 23 мая 2023.
14. 'Overwhelmed': harrowing hospital account of Sudan conflict (нявызн.). Modern Ghana (21 красавіка 2023). Праверана May 23, 2023.
15. OBEROI, SURINDER SINGH. Sudan death toll nears 200 as clashes continue (англ.). Greater Kashmir (18 красавіка 2023). Праверана 23 мая 2023.
16. أحداث السودان.. مقتل 13 طفلاً وإصابة 39 آخرين في الفاشر (ар.). برس بي (28 красавіка 2023). Праверана 24 мая 2023.
17. Lisa. West Darfur clashes leave 25 dead, prisoners freed in Nyala, El Fasher, and Ed Daein (англ.)  (нявызн.) ?. Dabanga Radio TV Online (26 красавіка 2023). Праверана 23 мая 2023.
18. Camille. More fighting and severe water crisis in North Darfur (англ.)  (нявызн.) ?. Dabanga Radio TV Online (30 мая 2023). Праверана 27 чэрвеня 2023.
19. Koettl, Christoph (2023-04-21). "Large Food Market Burned in Darfur Camp, Satellite Images Show". The New York Times [амерыканская англійская]. ISSN 0362-4331. Праверана 2023-05-23.
20. "Sudan: Heavy Gunfire in North Darfur Capital". Dabanga(англ.). 2023-05-24. Праверана 2023-06-27.
21. Lisa. Battles, attacks, and communication blackout continue in Darfur (англ.)  (нявызн.) ?. Dabanga Radio TV Online (26 мая 2023). Праверана 27 чэрвеня 2023.
22. Camille. Fighting in Darfur over the weekend (англ.)  (нявызн.) ?. Dabanga Radio TV Online (29 мая 2023). Праверана 27 чэрвеня 2023.
23. Bergman, Andrew. Living conditions worsen as soaring prices grip Sudan (англ.)  (нявызн.) ?. Dabanga Radio TV Online (1 чэрвеня 2023). Праверана 27 чэрвеня 2023.
24. A vow of fierce battles in Darfur.. and a military mobilization in El Fasher (англ.)(недаступная спасылка). Globe Echo (22 чэрвеня 2023). Архівавана з першакрыніцы 27 чэрвеня 2023. Праверана 27 чэрвеня 2023.
25. Fears Grow for Hundreds of Thousands as Sudan War Spreads (англ.). VOA (18 жніўня 2023). Праверана 6 верасня 2023.
26. Lisa. Continued battles deepen civilian suffering in North and South Darfur (англ.)  (нявызн.) ?. Dabanga Radio TV Online (23 жніўня 2023). Праверана 6 верасня 2023.
27. IOM: 190 families displaced by North Darfur clashes (англ.)  (нявызн.) ?. Radio Dabanga (11 верасня 2023). Праверана 12 верасня 2023.
28. Lisa. Deadly shelling continues in Sudanese capital, Darfur and South Kordofan (англ.)  (нявызн.) ?. Dabanga Radio TV Online (27 кастрычніка 2023). Праверана 14 снежня 2023.
29. AMB. RSF ‘captures West Darfur capital – poised to advance on North Darfur and Kordofan’ (англ.)  (нявызн.) ?. Dabanga Radio TV Online (6 лістапада 2023). Праверана 14 снежня 2023.
30. Darfur holdout groups arrive in El-Fasher to protect civilians from RSF attacks (англ.)  (нявызн.) ?. Sudan Tribune (27 лістапада 2023). Праверана 28 лістапада 2023.
31. Camille. Concerns as fighting over 'last Darfur SAF-holdout' El Fasher likely to intensify (англ.)  (нявызн.) ?. Dabanga Radio TV Online (13 лістапада 2023). Праверана 14 снежня 2023.
32. Amgad. Shelling rocks El Fasher, Darfur wali calls for de-escalation (англ.)  (нявызн.) ?. Dabanga Radio TV Online (2 лістапада 2023). Праверана 14 снежня 2023.
33. Minawi’s field commander slain in suspected RSF ambush in North Darfur (англ.)  (нявызн.) ?. Sudan Tribune (6 лістапада 2023). Праверана 8 November 2023.
34. Sudan Air force bombing of North Darfur capital leaves nine dead (нявызн.). Radio Dabanga (25 сакавіка 2024).
35. Internal split in SLM-TC leads to clashes in El Fasher (англ.)  (нявызн.) ?. Sudan Tribune (14 красавіка 2024). Праверана 15 красавіка 2024.
36. SudanTribune. Darfur joint force reiterates support for Sudanese army, vows to defend El Fasher (англ.)  (нявызн.) ?. Sudan Tribune (12 красавіка 2024). Праверана 14 красавіка 2024.
37. Renewed clashes in El Fasher leave 27 civilians dead, 130 injured (англ.). Sudan Tribune (12 мая 2024). Праверана 13 May 2024.
38. El Fasher women’s and children’s hospital shelled, multiple injured (англ.). Sudan Tribune (20 мая 2024). Праверана 19 May 2024.
39. Fresh clashes in El Fasher leave over 100 injured and 22 dead (англ.). Sudan Tribune (25 мая 2024). Праверана 25 May 2024.
40. Clashes reignite in El-Fasher, Killing 11 Civilians (нявызн.). Sudan Tribune (1 чэрвеня 2024).
41. Medicines airdropped into besieged North Darfur capital (нявызн.). Radio Dabanga (4 чэрвеня 2024).
42. Sudanese Army, RSF militia clash in El Fasher, 85 civilians killed (нявызн.). Daily News Egypt (4 чэрвеня 2024).
43. "Hospital, camp hit in lethal North Darfur shelling". Radio Dabanga. 9 June 2024. Праверана 9 June 2024.
44. "RSF raid on El Fasher only hospital puts critical medical care in peril". Sudan Tribune. 9 June 2024. Праверана 9 June 2024.
45. "El Fasher death toll rises amid RSF shelling and fierce clashes". Sudan Tribune. 11 June 2024. Праверана 12 June 2024.
46. "UN Security Council demands end to Sudan's Darfur city's siege". France 24. 13 June 2024. Праверана 14 June 2024.
47. "Aerial, artillery strikes claim 18 lives in El Fasher and Kutum of North Darfur". Sudan Tribune. 19 June 2024. Праверана 20 June 2024.
48. "Rapid Support Forces shell women's hospital in North Darfur capital, killing pharmacist". Sudan Tribune. 22 June 2024. Праверана 24 June 2024.
49. "RSF continued shelling in El-Fasher kills civilians, targets another hospital". Sudan Tribune. 25 June 2024. Праверана 26 June 2024.
50. "Nine dead in RSF shelling of mosque in North Darfur capital". Radio Dabanga. Праверана 2024-07-02.
51. "15 people killed in fresh RSF shelling of El Fasher market". Sudan tribune. Праверана 2024-07-05.
52. Dozens killed in RSF attack on El Fasher, chemical weapons use alleged (англ.)  (нявызн.) ?. Sudan Tribune (27 ліпеня 2024). Праверана 28 ліпеня 2024.
53. Sudan: ‘largest ground attack’ on El Fasher kills 30, more RSF violence reported from Blue Nile, El Gezira, and Khartoum (англ.). Radio Dabanga. Праверана 5 August 2024.
54. SudanTribune. Sudan army bombs Darfur camp days after famine declaration (англ.)  (нявызн.) ?. Sudan Tribune (5 жніўня 2024). Праверана 6 жніўня 2024.
55. Sudanese army repulses RSF attack on Gedaref-Al Jazirah border (англ.)  (нявызн.) ?. Sudan Tribune (10 жніўня 2024). Праверана 11 жніўня 2024.
56. Sudanese army repels major RSF attack on El Fasher of North Darfur (англ.)  (нявызн.) ?. Sudan Tribune (10 жніўня 2024). Праверана 11 жніўня 2024.
57. North Darfur governor accuses RSF of killing 28 civilians in El Fasher attack (англ.)  (нявызн.) ?. Sudan Tribune (11 жніўня 2024). Праверана 12 жніўня 2024.
58. "UN official says Sudan's war has killed at least 20,000 people". Associated Press. 8 September 2024. Праверана 8 September 2024.
59. "Sudan battles continue in Darfur and Khartoum, drone shot above Shendi". Radio Dabanga. 12 September 2024. Праверана 13 September 2024.
60. "Sudanese army repels major attack on El Fasher, inflicting heavy RSF losses". Sudan Tribune. 12 September 2024. Праверана 13 September 2024.
61. "Sudanese army regains hospital in El Fasher, clashes continue". Sudan Tribune. 13 September 2024. Праверана 14 September 2024.
62. "Sudan army bombs its own soldiers in North Darfur, US officials repeat calls for a ceasefire". Radio Dabanga. 15 September 2024. Праверана 15 September 2024.
63. "Three killed in Sudan's El Fasher as shelling escalates". Sudan Tribune. 20 September 2024. Праверана 21 September 2024.
64. "At least 14 killed in Sudan's El Fasher as fighting rages". Sudan Tribune. 21 September 2024. Праверана 22 September 2024.
65. At least 18 killed in attack on El Fasher market (нявызн.). Sudan Tribune (26 верасня 2024).
66. RSF shelling kills dozens in El Fasher in two days (нявызн.). Sudan Tribune (27 верасня 2024).
67. North Darfur: 12 killed by El Fasher RSF shelling (англ.). Radio Dabanga (29 кастрычніка 2024). Праверана 30 кастрычніка 2024.
68. Sudanese army repels drone attack in El Fasher (нявызн.). Sudan Tribune (8 лістапада 2024).
69. Nine killed in shelling of North Darfur capital (нявызн.). Sudan Tribune (11 лістапада 2024).
70. Sudan army downs seven RSF drones in El Fasher as fighting rages (нявызн.). Sudan Tribune (13 лістапада 2024).
71. 6 dead, 12 injured as RSF continues shelling North Darfur (нявызн.). Radio Dabanga (2 снежня 2024).
72. 73 killed in artillery attacks on Zamzam camp (нявызн.). Sudan Tribune (13 снежня 2024).
73. At least 38 killed in drone attack on Sudan’s el-Fasher: Activists (нявызн.). Al Jazeera (16 снежня 2024).
74. Deadly attacks on civilians and medical facilities in Darfur (нявызн.). Sudan Tribune (18 снежня 2024).
75. Only functioning hospital in El Fasher destroyed by RSF shelling (нявызн.). Sudan Tribune (25 снежня 2024). Праверана 26 December 2024.
76. Sudan army repels RSF attack in El Fasher, hospital hit by shelling (нявызн.). Sudan Tribune (2 студзеня 2025).