|
30 июль
30 июль — григориан стиле буйынса йылдың 211-се (кәбисә йылында 212-се) көнө. Йыл аҙағына тиклем 154 көн ҡала.
 Халыҡ-ара
 БМО: Дуҫлыҡ көнө.
- Кешеләр менән һатыу итеүгә ҡаршы көрәш көнө.
 Ер: Сигенеү көнө.
- Сноркелинг көнө.
- Төҫлө эсемлектәр көнө.
- Декор көнө.
 Милли
 АҠШ: Ҡайны менән ҡәйнә көнө.
 Вануату: Бойондороҡһоҙлоҡ көнө.
 Һөнәри
Башҡортостан менән бәйле шәхестәр
0 һәм 5 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар
- Юлдашев Әхнәф Әхмәт улы (1920—11.08.1988), ғалим-тел белгесе, төркиәтсе. 1950—1988 йылдарҙа СССР Фәндәр академияһының Тел ғилеме институты (Мәскәү) төрки һәм монгол телдәре бүлегенең өлкән ғилми хеҙмәткәре. Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы. Филология фәндәре докторы (1966), профессор (1967). Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған фән эшмәкәре (1970).
- Бродский Пётр Абрамович (1935—26.11.2010), ғалим-инженер. 1957 йылдан Бөтә Союз геология-разведка скважиналарын геофизик өйрәнеү ғилми-тикшеренеү һәм проект-конструкторлыҡ институты (Октябрьский ҡалаһы) инженеры, 1972—1977 йылдарҙа директор урынбаҫары. Техник фәндәр докторы (1972), профессор. (1985). РСФСР-ҙың атҡаҙанған геологы (1986), Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған фән һәм техника эшмәкәре (1976), СССР-ҙың Дәүләт премияһы (1980), И. М. Губкин исемендәге премия (1983) лауреаты. Халыҡтар Дуҫлығы ордены кавалеры (1986). Сығышы менән Днепропетровск ҡалаһынан.
1 һәм 6 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар
тулы исемлек
- Напалков Валентин Васильевич (1941), ғалим-математик. 1971 йылдан Математика институты ғилми хеҙмәткәре, 1988 йылдан — директоры, 2015 йылдан функциялар теорияһы бүлеге мөдире, бер үк ваҡытта 1972 йылдан Башҡорт дәүләт университеты уҡытыусыһы; 1991—1993 йылдарҙа Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһының вице президенты, 2006—2011 йылдарҙа Физика математика һәм техник фәндәр бүлегенең академик секретары. Рәсәй Фәндәр академияһының мөхбир ағзаһы (1990), Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһының академигы (1991), физика-математика фәндәре докторы (1977), профессор (1980). 2-се дәрәжә «Ватан алдында күрһәткән хеҙмәттәре өсөн» орденының миҙалы кавалеры (1999).
- Ғәлиев Фәһим Мансур улы (1956), хеҙмәт алдынғыһы. 1982—2008 йылдарҙа Саҡмағош районы Фрунзе исемендәге колхоздың Яңы Ҡалмаш комплекслы бригадаһы бригадиры. Башҡортостан Республикаһынаң атҡаҙанған ауыл хужалығы хеҙмәткәре (1997). Райондың почётлы гражданы (2006). Сығышы менән Яңы Ҡалмаш ауылынан.
- Ханова Зәйтүнә Ҡәнзәфәр ҡыҙы (1956), матбуғат ветераны, журналист, публицист. Башҡортостан Республикаһынаң атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1993).
2 һәм 7 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар
- Пищаев Геннадий Михайлович (1927), СССР-ҙың опера һәм эстрада йырсыһы. Мәскәү филармонияһының һәм Ленинград Кесе опера һәм балет театрының элекке солисы. 1980 йылдан ГИТИС-тың вокал факультеты уҡытыусыһы. 1963 йылдан СССР Театр эшмәкәрҙәре союзы ағзаһы. РСФСР-ҙың атҡаҙанған артисы (1965), Дуҫлыҡ ордены кавалеры. Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Мәләүез районы Ергән ауылынан.
- Мищенко Игорь Тихонович (1937), ғалим-тау инженеры. 1961 йылдан Өфө нефть институты, 1967 йылдан — Мәскәү ҡалаһындағы хәҙерге И. М. Губкин исемендәге Рәсәй нефть һәм газ университеты уҡытыусыһы, шул иҫәптән 1988 йылдан нефть ятҡылыҡтарын эшкәртеү һәм эксплуатациялау кафедраһы мөдире, бер үк ваҡытта 1989—2012 йылдарҙа нефть һәм газ ятҡылыҡтарын эшкәртеү факультеты деканы. Техник фәндәр докторы (1984), профессор (1987). Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған фән эшмәкәре (1997) һәм почётлы юғары һөнәри белем биреү хеҙмәткәре (2000), Рәсәй Яғыулыҡ һәм энергетика министрлығының атҡаҙанған хеҙмәткәре (1998), СССР-ҙың юғары мәктәп отличнигы (1987), почётлы нефтсеһе (1990) һәм уйлап табыусыһы (1985). Ике тапҡыр Рәсәй Федерацияһы Хөкүмәте премияһы (1997, 2009), өс тапҡыр И. М. Губкин исемендәге премия (1998, 2002, 2006) лауреаты.
3 һәм 8 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар
- Богомолов Евгений Георгиевич (1953—3.08.2018), Мәскәү өлкәһе Королёв ҡалаһында йәшәгән һәм эшләгән физик, радиоинженер, Википедия ирекмәне (Ҡатнашыусы:Qweasdqwe), Рус Википедияһында 3700-гә яҡын (башлыса Башҡортостанға ҡағылышлы) мәҡәлә яҙыусы, «Вики-Һабантуй 2015»-тә ҡатнашыусы. Сығышы менән Салауат ҡалаһынан.
- Борисов Иван Михайлович (1953), химик-ғалим. 1975 йылдан Башҡорт дәүләт университеты уҡытыусыһы, 2003 йылдан — химия факультеты деканы; 2008 йылдан М. Аҡмулла исемендәге Башҡорт дәүләт педагогия университетының химия кафедраһы мөдире. Химия фәндәре докторы (2000), профессор (2009). Д. И. Менделеев исемендәге Бөтә Рәсәй химия йәмғиәте ағзаһы.
- Сахратов Роман Фәнис улы 1958), энергетик, йәмәғәтсе. 1994 йылдан «Яңауыл электр селтәрҙәре» предприятиеһы мастеры, 1995 йылдан — директоры, Яңауыл ҡала советының элекке рәйесе. Башҡортостандың хеҙмәтләндереү өлкәһенең атҡаҙанған хеҙмәткәре. Яңауыл районының почётлы гражданы (2020).
4 һәм 9 һанына тамамланған йылдарҙа тыуғандар
тулы исемлек
- Маляренко Михаил Константинович (1949—25.07.2016), инженер-механик, хужалыҡ һәм йәмәғәт эшмәкәре. 2007–2009 йылдарҙа Күмертау авиация етештереү предприятиеһының генераль директоры. Башҡортостан Республикаһының 4-се саҡырылыш Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай депутаты. Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған машина эшләүсеһе (2009). Сығышы менән хәҙерге Ставрополь крайының Кисловодск ҡалаһынан.
- Зилә Сөнғәтуллина (1949), опера йырсыһы, юғары мәктәп уҡытыусыһы, профессор (1998). Рәсәй Федерацияһының (1995), Татар АССР-ының (1980) һәм Ҡарағалпаҡ АССР‑ының (1980) халыҡ артисы, Татарстандың Ғабдулла Туҡай исемендәге Дәүләт премияһы лауреаты (1984). Дуҫлыҡ ордены кавалеры (2009). Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Ҡыйғы районы Үрге Ҡыйғы ауылынан.
- Миронов Пётр Иванович (1959), ғалим-анестезиолог‑реаниматолог, педиатр. 1998 йылдан Башҡорт дәүләт медицина университеты уҡытыусыһы. Медицина фәндәре докторы (1998), профессор (2008). Башҡортостан Республикаһының һаулыҡ һаҡлау отличнигы (2011). Сығышы менән хәҙерге Башҡортостан Республикаһының Бишбүләк районы Бишбүләк ауылынан.
Дөйөм исемлек
тулы исемлек
- 1915: Иван Дмитриев, СССР һәм Рәсәйҙең театр һәм кино актёры, СССР-ҙың халыҡ артисы (1980).
- 1915: Пётр Монастырский, СССР һәм Рәсәй режиссёры, театр эшмәкәре, СССР-ҙың халыҡ артисы (1980).
- 1920: Николай Шундик, СССР яҙыусыһы, РСФСР-ҙың М. Горький исемендәге дәүләт премияһы лауреаты (1979).
- 1925: Антуан Дюамель, Франция композиторы.
- 1940: Клайв Синклер, Британияның инженер-электронигы, беренсе кеҫә калькуляторын һәм өй компьютерҙары серияһын уйлап табыусы.
- 1950: Габриэле Сальваторес, Италия кинорежиссёры, актёр һәм сценарист.
- 1970: Кристофер Нолан, АҠШ кинорежиссёры, сценарист һәм продюсер.
|
|
