Ceyms Çadvik

Ceyms Çadvik
ing. James Chadwick
Doğum tarixi	20 oktyabr 1891(1891-10-20)[2][3]^[…]
Vəfat tarixi	24 iyul 1974(1974-07-24)[4][2]^[…] (82 yaşında)
Vəfat yeri	Kembric, Kembric^[d], Kembricşir^[d], Kembricşir qraflığı^[d], İngiltərə, Birləşmiş Krallıq
Elm sahələri	fizika[1], Neytron[1], Radioaktivlik[1]
Elmi dərəcələri	fəlsəfə doktoru (1921)
İş yerləri	Mançester Universiteti, Liverpul Universiteti
Təhsili	Mançester Universiteti (1908–), Qonvil və Kayus Kolleci^[d], Kembric Universiteti (1919–)
Elmi rəhbəri	Ernest Rezerford
Üzvlüyü	London Kral Cəmiyyəti, Papa Elmlər Akademiyası[5], Niderland Kral İncəsənət və Elmlər Akademiyası^[d] (1946–), Amerika Fəlsəfə Cəmiyyəti^[d][6], Amerika Fizik Cəmiyyəti^[d][6]
Mükafatları
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Ceyms Çadvik (20 oktyabr 1891^[2][3][…] – 24 iyul 1974^[4][2][…], Kembric) — ingilis fiziki, London Kral Cəmiyyətinin üzvü (1927). Nobel mükafatı laureatı (1935). Ernest Rezerfordun şagirdi.^[7]

Həyatı

Mançester və Kembric universitetlərini bitirmişdir. Kembric Universitetində dərs demiş və Kavendiş laboratoriyasının direktor müavini (1923– 35), Liverpul Universitetinin professoru (1935–48) olmuşdur. Əsas işləri atom nüvəsi fizikasına aiddir. 1914-cü ildə beta-şüalanmanın kəsilməz enerji spektrini kəşf etmişdir. İlk işləri radioaktivliyə həsr olunmuşdur.^[7]

Fəaliyyəti

Kavendiş laboratoriyası fizikanın bəzi böyük kəşflərinin məkanı idi. 1874-cü ildə Dyuk Devonşir tərəfindən təsis edilib (Kavendiş ailəsinin adı idi), ilk professor isə Ceyms Clerk Maksvell idi.

1920-ci ildə eksperimental olaraq nüvənin yükünün elementin sıra nömrəsinə bərabər olmasını təsdiq etmişdir. Alfa-zərrəciklərin təsiri altında elementlərin çevrilməsini (Ernest Rezerfordla birlikdə) və qamma-kvantlarla elektron-pozitron cütünün əmələ gəlməsini öyrənmişdir (P. Blekket və C. Ok kialini ilə birlikdə). Çedvikin ən böyük xidmətlərindən biri, berillium hədəfi alfa-hissəciklər seli ilə şüalandırarkən neytronu kəşf etməsidir (1932). 1934–35-ci illərdə əməkdaşı M. Qoldhaberlə birlikdə qamma-kvantların təsiri altında deytronun neytron və protona fotodissosiasiyasına aid təcrübələr qoymuşdur. 1943–45-ci illərdə Los-Alamos (ABŞ) laboratoriyasında atom bombasının layihəsi üzərində işləyən ingilis alimləri qrupuna rəhbərlik etmişdir.^[7]

Həmçinin bax

• Hemfri Devi
• Piter Hiqqs

İstinadlar

1. Chadwick, James // Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
2. Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
3. James Chadwick // Encyclopædia Britannica (ing.).
4. Чедвик Джеймс // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохорова 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
5. www.pas.va (ing.).
6. NNDB (ing.). 2002.
7. Çedvik // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 5-ci cild: Brüssel – Çimli-podzol torpaqlar (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2014. səh. 483. ISBN 978-9952-441-10-9.

Xarici keçidlər

• Ceyms Çedvikin bioqrafiyası və fəaliyyəti
• Ceyms Çedvik Atom İrsi Fondu

İstinadlar