Azərbaycan Ümid Partiyası və ya qısaca Ümid Partiyası (qeyri-rəsmi AÜP) — Əbülfət Əhmədov tərəfindən yaradılan və 5 may 1993-cü ildə dövlət qeydiyyatından keçən siyasi partiya. Hal-hazırda partiyanın sədri İqbal Ağazadədir.
Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin 2023-cü ilə aid hesabatına əsasən Azərbaycan Ümid Partiyasının üzvlərinin 60%-i kişi, 40%-i isə qadın olmuşdur.[3]
Tarixi
Azərbaycan Ümid Partiyası 1993-cü ildə təsis edilib. Elə həmin ildə də dövlət qeydiyyatına alınıb. Partiyanın ilk sədri "Qızıl Qələm" mükafatı laureatı, jurnalist mərhum Əbülfət Əhmədov olub.
1999-cu ildə Ayaz Mütəllibov rəhbərliyində təsis edilən Vətəndaş Birliyi Partiyasında 2000-ci il parlament seçkilərindən sonra mübahisələr yaranmışdır. Partiya partiya katibi İqbal Ağazadə və partiya qurucusu Ayaz Mütəllibov rəhbərliyində iki qola bölünmüşdür. İqbal Ağazadənin rəhbərliyindəki qol 2002-ci il dekabrın 15-də Azərbaycan Ümid Partiyasının III (I) Qurultayında Ümid Partiyasına birləşmiş və partiya sədri İqbal Ağazadə seçilmişdir.[4]
2003-cü ilin martından etibarən Müxalifətin Koordinasiya Mərkəzinin demokratik və azad seçki tələbilə təşkil etdiyi kütləvi etiraz aksiyalarında aktiv iştirak edib.
2003-cü il iyunun 30-da Güney Azərbaycanda yaşayan soydaşlarımızın hüquqlarının tapdanmasına etiraz olaraq, İran İslam Respublikasının Bakıda yerləşən səfirliyi qarşısında partiya üzvlərinin keçirdiyi dinc aksiya polis tərəfindən dağıdılıb. Aksiya iştirakçılarının bir hissəsi ciddi bədən xəsarəti alıb və 6 nəfər həbs olunub.
2003-cü ilin 17 oktyabrında Ümid liderinin deputat toxunulmazlığı ləğv edilib. DİN MCQMİ əməkdaşları İqbal Ağazadənin evinə basqın edərək, onu 17 nəfər ailə üzvü, vəkili və jurnalistlərlə birlikdə həbs edib.
Siyasi böhrandan sonra müxalifətin ilk birgə tədbiri 20 aprel 2004-cü ildə Ümid Partiyasının Gənclər Təşkilatı tərəfindən təşkil olunub.
Bir il davam edən məhkəmə prosesindən sonra 22 oktyabr 2004-cü il tarixdə Ağır Cinayətlərə dair Məhkəmənin qərarı ilə 3 il müddətinə həbs olunan partiya lideri İqbal Ağazadə digər silahdaşları ilə birlikdə beynəlxalq təşkilatların təzyiqləri nəticəsində 20 mart 2005-ci ildə əfv fərmanı ilə azad edilib.
Seçkilərdə iştirakı
Prezident seçkiləri
2003-cü il may ayının 9-da partiyanın Ali Məclisi 2003-cü ilin prezident seçkilərində "Bizim Azərbaycan" blokunun namizədi Müsavat başqanı İsa Qəmbərin namizədliyinin dəstəkləmək və "Bizim Azərbaycan" blokuna qoşulmaq barədə qərar çıxardı və Müsavat partiyası ilə 21 may 2003-cü il tarixdə ikitərəfli saziş imzalandı.
15 oktyabr 2008-ci ildə Ümid Partiyası Prezident Seçkilərində iştirak edib. Ümid Partiyasının Qurultayında prezidentliyə namizəd olaraq, partiya sədri İqbal Ağazadə təqdim olunub və sədr Prezident Seçkilərində iştirak etmək hüququ qazanıb.
2013-cü il 9 oktyabr prezident seçkilərində də partiyanın namizədi İqbal Ağazadə olub.
2018-ci il 11 aprel növbədənkənar Prezident Seçkilərində partiyada Qurultay keçirilmədiyi üçün seçkilərdə iştirak edə bilməyib.
Parlament seçkiləri
6 iyun 2005-ci il tarixdə Ümid Partiyasının Ali Məclisi "Bizim Azərbaycan" blokunda təmsilçilikdən imtina etməklə, Müsavat və digər partiyalarla ikitərəfli əməkdaşlığın davam etdirilməsini qərara aldı.
Ümid Partiyası 6 noyabr 2005-ci il Parlament Seçkilərinə 30 namizədlə qatılıb. Bu namizədlərdən biri də 35 saylı Xətai Üçüncü Seçki Dairəsindən deputatlığa namizəd Ümid Partiyasının lideri İqbal Ağazadə olub.
7 noyabr 2010-cu ildə Ümid Partiyası Parlament seçkilərinə Qarabağ bloku ilə qatılıb. Qarabağ blokunda Ümid Partiyası ilə yanaşı ADP və Aydınlar Partiyası da olub. Bu seçkilərdə də partiya bir mandatla parlamentdə təmsilçilik qazanıb, partiya sədri İqbal Ağazadə 35 saylı Xətai Üçüncü Seçki Dairəsindən millət vəkili seçilib.[5]
Partiya 1 noyabr 2015-ci ildə parlament seçkilərinə 125-lər Siyasi Klubu layihəsi ilə (125 seçki dairəsinin hər birindən namizəd) qatılıb.
2020-ci il 9 fevral 70-ə yaxın namizədlə növbədənkənar parlament seçkilərinə qatılıb, 35 saylı Xətai III Seçki Dairəsində favorit namizədlərdən biri İqbal Ağazadə olmuş, şikayətlərdən sonra 11 fevral tarixində seçkilərin nəticəsi ləğv edilmişdir.[6]
| Seçki
|
Sədr
|
Majoritar
|
Proporsional
|
Cəmi
|
| Səs
|
%
|
Mandat
|
Səs
|
%
|
Mandat
|
| 1995 |
Əbülfət Əhmədov |
|
|
|
Mərkəzi Seçki Komissiyası tərəfindən vahid çoxmandatlı seçki dairələri üzrə seçkilərə buraxılmadı. |
|
| 2000 |
|
|
|
Partiya vahid çoxmandatlı seçki dairələri üzrə seçkilərə qatılmadı. |
|
| 2005 |
![]()
İqbal Ağazadə |
|
|
|
— |
— |
— |
|
| 2010 |
21 605 |
0.90 |
|
— |
— |
— |
|
| 2015 |
14 815 |
0.52 |
|
— |
— |
— |
|
| 2020 |
|
|
|
— |
— |
— |
|
| 2024 |
|
|
|
— |
— |
— |
|
Ara seçkilər
Bələdiyyə seçkiləri
Ümid Partiyası 17 dekabr 2004-cü ildə keçirilən Bələdiyyə Seçkilərində iştirakdan imtina edib.
Ara bələdiyyə seçkiləri
Referendumlarda
Ümid Partiyası 2009-cu ildə Konstitusiya dəyişikliyinə etiraz olaraq, müxalifətin Antireferendum Koalisiyasının yaranmasını təşkil edib.
Partiya qərargahı
Ümid Partiyasının qərargahı Nərimanov rayonu ərazisi Montin qəsəbəsi, İsmayıl Hidayətzadə 62 ünvanında birmərtəbəli özəl binada yerləşir.[7]
İstinadlar
Xarici Keçidlər
 |
|---|
Parlament
partiyaları | |
|---|
Parlamentdən
kənar
partiyalar | |
|---|
|
.png)
