2020-еллар

3 меңьеллык

XIX гасыр — XX гасыр — XXI гасыр — XXII гасыр — XXIII гасыр

1990-еллар 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000-еллар 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010-еллар 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020-еллар 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030-еллар 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040-еллар 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050-еллар 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060-еллар 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070-еллар 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080-еллар 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090-еллар 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100-еллар 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109

Хронологик таблица

2020-еллар — 21 гасырның өченче унъеллыгы. 2020 елда башланачак һәм 2029 елда тәмамланачак.

Пандемик COVID-19

• 2019-нчы елның декабрендә Кытайда башланган COVID-19 коронавирус пневмониясе дөньяның күпчелек илләренә таралды һәм тарихтагы иң зур пандемияләрнең берсенә әверелде. 2021 ел ахырына пандемия башланганнан алып, биш миллионнан артык кеше авырудан үлде^[1]; 250 миллионнан артык авыру (дөнья халкының якынча 3%) теге яки бу формада газап чиккән^[1][1].
• Европа илләренә дә җитди йогынты ясалды: Бөек Британия, Италия, Франция, Испания һәм Германиядә дүрт миллионнан артык кеше зарарланды һәм һәрберсендә 80 меңнән артык кеше үлде. Күпчелек Европа илләрендә авыру һәм үлүчеләр саны дөньяда иң югары дәрәҗәгә әйләнде (аеруча Венгрия, Чехия һәм Көнчыгыш Европа илләрендә).
• Рәсәйдә һәм Төркиядә җиде миллионнан артык зарарланган, биш миллионнан артык - Аргентина һәм Иранда, дүрт миллионнан артык - Колумбия һәм Индонезиядә. COVID-19 инфекцияләренең тулысынча юклыгы КХДР, Төркмәнстан, Науру, Тонга һәм Тувалуда рәсми статистика белән хәбәр ителә.
• Пандемия зур карантин һәм профилактик чаралар (мәсәлән, социаль дистанция, блоклар, комендант сәгате, контакт эзләү, үз-үзеңне изоляцияләү) һәм икътисади кризис тудырды. Миллионлаган кеше телевизор эшкәртүгә һәм дистанцион өйрәнүгә күчә.
• Коронавируска каршы вакцинация 2021 елда башланган. Беренче алты айда, нигездә, АКШ, Китай һәм Indiaиндстанда 1,5 миллиардтан артык прививкалар ясалды^[2][3].

Сәясәт һәм җәмгыять

АКШ

• Хәрәкәт Кара тормыш мөһим. АКШ һәм Европада протестлар һәм тәртипсезлекләр Джордж Флойдны үтерү һәм башка шундый вакыйгалар (2020).
• Джозеф Байден "хәзерге президентны" кыйнады Дональд Трамп (1992 елдан беренче тапкыр).
• АКШ Капитолын яулап алу (2021).

Европа

• Выход Великобритании из Европейского союза (2020).
• Польшада протестлар каршы кысу абортка каршы законнар (2020).
• Анжела Меркель пенсиясе Германия Федераль Канцлеры (2021).

Элекке СССР илләре

• Россия Конституциясенә үзгәрешләр кертү (2020), Бөтенроссия тавышы.
• Казахстанның көньягында тәртипсезлекләр (2020).
• Хабаровск өлкәсендәге протестлар губернаторның кулга алынуы белән Сергей Фургал.
• Белоруссиядә рәсми нәтиҗәләргә каршы түгел дип танылган Президент Александр Лукашенко каршы (2020).
• Минскида Boeing 737 утырту белән Инцидент (2021).
• Икенче Карабах сугышы (2020) Әрмәнстанда утны туктату турында гариза, Карабахның күпчелек өлешен Азәрбайҗан контроле алу, Россия тынычлык урнаштыручыларын яңа урынга күчерү Әрмәнстанда протестлар (2020-2021).
• Кыргызстанда Революция, Президент отставкага китү Сооронбай Шәрип улы (2020).
• кыргыз-Таҗикстан чигендә Конфликт (2021).
• Миграция кризисы Белоруссия чигендә (2021).

Мәдәният

Музыка

2020 елга TikTok социаль челтәрләрдә бик популяр музыка платформасына әверелде.^[4] Потоковая тапшыру кебек платформаларында Spotify, SoundCloud, YouTube Music, Amazon Music һәм Apple Music, арткан аркасында пандемиясе COVID-19. Мондый фестивальләр, ничек Coachella, иде отменены аркасында вирус. COVID-19 пандемиясе туристлык бизнесын бушаткан.^[5][6]

Архитектура

Экспрессионист архитектурасында Яңарыш күзәтелә.

Вакыйгалар

• Унъеллык ахырына Җир шарының халы саны 8 миллиардны узачак.

1. Coronavirus Update (Live): COVID-19 Virus Outbreak — Worldometer
2. Coronavirus (COVID-19) Vaccinations — Statistics and Research — Our World in Data
3. Covid World Vaccination Tracker — The New York Times
4. How TikTok became 2020's most important music platform — from 'Old Town Road' to 'Toosie Slide' (2020-04-22).
5. Wood, Mikael. How the music business is faring amid the COVID-19 pandemic (9 July 2020).
6. King, Ashley (2020-10-30). YouTube Says It Has 30 Million Premium and Music Subscribers.