Mart Sürgünü (Estonca: Märtsiküüditamine; Letonca: Marta deportācijas; Rusça: Мартовская депортация, romanize: Martovskaya deporatsiya) veya kod adı ile Priboy Harekâtı (Операция «Прибой»), Sovyetler Birliği tarafından 25-28 Mart 1949 tarihleri arasında Baltık ülkelerinden gerçekleştirilen toplu sürgünlerdi. Baltık tarihçileri tarafından. 90.000'den fazla Eston, Leton ve Litvan, "halk düşmanı" ilan edildi ve Sovyetler Birliği'nin elverişsiz bölgelerinde zorunlu yerleşimlere sürüldü. Sınır dışı edilenlerin %70'inden fazlası ya kadın ya da 16 yaşın altındaki çocuklardı.
Bir dekulakizasyon kampanyası olarak tasvir edilen operasyon, kollektivizasyonu kolaylaştırmayı ve Orman Kardeşleri'nin Sovyet işgaline karşı silahlı direnişinin destek üssünü ortadan kaldırmayı amaçlıyordu. Sürgün sonucunda 1949'un sonunda, Letonya ve Estonya'daki çiftliklerin %93'ü ve %80'i kolektifleştirildi. Litvanya'da ilerleme daha yavaştı ve Sovyetler 1951'in sonlarında Sonbahar Harekâtı olarak bilinen başka bir büyük sürgünü organize etti. Sürgünler geri dönüşü olmayan "sonsuzluk" içindi. Destalinizasyon ve Kruşçev çözülmesi sırasında, sürgüne gönderilenler yavaş yavaş serbest bırakıldı ve bazıları geri dönmeyi başardı,[1] ancak torunlarının çoğu günümüze kadar Sibirya'daki kasaba ve köylerde yaşamaya devam etmektedir.[2]
Sovyetler Birliği'ndeki genel durum savaşın sona ermesinden bu yana iyileştiğinden, bu toplu sürgün, %15'ten daha az bir ölüm oranıyla, önceki sürgünler kadar çok kayıpla sonuçlanmadı.[1] Sürgün edilenlerin Sibirya sürgünlerinin ilk birkaç yılında, Sovyet yetkililerinin varış yerlerinde ihmal veya kasıtlı olarak uygun yaşam koşulları sağlayamamasından kaynaklanan yüksek ölüm oranı nedeniyle, bazı kaynaklar bu sürgünleri bir soykırım eylemi olarak değerlendirilmektedir.[3] Martens Maddesi'ne[4] ve Nürnberg Sözleşmesi'nin ilkelerine dayanarak, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Mart Sürgünü'nü insanlığa karşı suç teşkil ettiğine karar verdi.[5]
Kaynakça
Dış bağlantılar
|
---|
|
1940'lar | |
---|
1950'ler | |
---|
1960'lar | |
---|
1970'ler | |
---|
1980'ler | |
---|
1990'lar | |
---|
Donmuş çatışmalar | |
---|
Dış politika | |
---|
İdeolojiler | |
---|
Organizasyonlar | |
---|
Propaganda | Sovyet yanlısı | |
---|
ABD yanlısı | |
---|
|
---|
Yarışlar | |
---|
Casusluk | |
---|
Ayrıca bakınız | |
---|
|