Nüfusu, 16. yüzyıldaki tahmini 4500'e benzer şekilde, şu anda 4000 civarındadır.
Tarih
Maní'nin dört bin yıllık[2] varoluşu, tarihsel olarak çoğunlukla erken Maya dönemini, ardından da son yüzyıllardaki İspanyol fetihçi ve dini dönemi kapsar. Bir asırdan fazla bir süre önce başlayan Meksika dönemi çatışmalarla doludur.
Erken tarih
Maní, neredeyse 4000 yıldır sürekli bir yerleşim alanı olarak görülmüştür.[2] Klasik sonrası Orta Amerika döneminde burası, 13. yüzyılda başkentlerini Uxmal'den buraya taşıyan Tutul-Xiu Maya[2] hanedanına ev sahipliği yapıyordu. Xiu, 1441'de Mayapan'ın düşüşünden sonra batı Yucatán'daki egemen güç olmuştu.[3] Maní, 1341 yılına kadar yıllık chic kaban[4] festivaliyle Mayalar için tanrı Kukulcan'ın (Cukulcan, Topiltzin Quetzalcoatl)[5][6] onuruna ana dini merkez olarak hizmet etmişti.[7]
İspanyolların gelişiyle, Maní'li Xiu, İspanyollarla ittifak kurmuş ve yarımadanın geri kalanının fethine yardım etmiştir.[8]
Mayaların kitaplarının yakılması
12 Temmuz 1562'de,[9] San Miguel Arcángel Manastırı'nda engizisyon görevini yürüten Rahip Diego de Landa, Maní'de bir Engizisyon töreni (Auto-da-fé) düzenledi ve bir dizi Maya hiyeroglif kitabını ve bildirilen 5000 idolü, bunların "şeytanın işi" olduğunu söyleyerek yaktı.[9] Yakılan kitapların sayısı tartışmalıdır. Landa yalnızca 27 tanesinin yandığını iddia etti. Bu eylem ve manastırda yaşanan çok sayıda işkence olayı, Roma Katolikliğinin bölge genelinde kitlesel olarak benimsenmesini hızlandırmak için kullanılmıştı.
Landa'nın Maya yazılarıyla dolu bu kutsal kitapları yakması ve ardından gelen tepkiler kendisi tarafından şu şekilde anlatılmıştır:
Bu özelliklerde çok sayıda kitap bulduk ve batıl inanç ve şeytanın yalanları olarak görülmeyecek hiçbir şey içermedikleri için hepsini yaktık, bu da Mayaların inanılmaz derecede pişman olduğu ve onlara çok acı çektirdiği bir durum oldu.[10]
Guerra de Castas
Maní, Yucatán Kast Savaşı olarak bilinen Guerra de Castas'taki onlarca yıllık çatışmaların bir kısmına dahil olmuştur. Yontulmuş bir taş, 1850'de Maní'nin yaşadığı olayın bir bölümünü anlatmaktadır.
Kasabada 1549'da kurulmuş eski bir Fransiskenmanastırı[note 2] olan Parroquia y Exconvento de San Miguel Arcangel bulunur. Büyük bina, Maní'nin Kolomb öncesi yapılarının çoğundan kesme taşlar kullanılarak inşa edilmiştir. Kuzey tarafında, kilise cephesinde iki çan çatısı bulunan büyük bir açık şapel bulunmaktadır. İç kısımda, apsis tonozu bazı erken koloni dönemine ait freskduvar resimlerine sahiptir. Nefin iç kısmında üzerinde aziz heykelleri ve resimlerin bulunduğu üç Barok oyma sunak bulunmaktadır. Manastır binası ve sanat eserlerinin restorasyon çalışmalarına 2001 yılında başlanmıştır.
Çevre
Maní'nin çevresindeki bölge büyük ölçüde tarıma, özellikle de henequen, mısır, sığır ve meyveye ayrılmıştır. Şehirde hamak üretimi yapılır.
Clendinnen, Inga (2010), "Disciplining the Indians: Franciscan Ideology and Missionary Violence in Sixteenth Century Yucatán" (essay; chapter 3), The Cost of Courage in Aztec Society: Essays on Mesoamerican Society and Culture, Cambridge University Press, 978-0-521-51811-6 (hardback).