M12 (60. Yıl Parkı – Kâzım Karabekir) Metro Hattı,[3]İstanbul'un Anadolu yakasında, ilk istasyonu 60. Yıl Parkı son istasyonu ise Kâzım Karabekir olan 13 km uzunluğundaki sürücüsüz metro projesidir. Metro hattı 11 istasyondan oluşmaktadır. Toplamda 13 km uzunluğunda olup İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından yaptırılmaktadır. Hattın inşaatı devam etmektedir ve 2025'te açılması planlanmaktadır.[4]
Hatta M7 ve M8 hatlarında da kullanılan sürücüsüz Hyundai Rotem metro araçları kullanılacaktır. Peronlar 4 vagonlu trenlere göre tasarlanmıştır.
Proje ana hat tünelleri ve istasyonlara ek olarak metroların ağır bakımlarının yapılacağı Behiç Erkin tesisine ulaşmak için M8 hattına bağlanan 900 metre uzunuğunda bir bağlantı tüneli ve Finans Merkezi istasyonu sonrası 1 km uzunluğunda 2 geceleme tünelini içermektedir.[5]
Projenin toplam maliyeti 56 adet araç alımı dahil toplam 20,1 milyar TL'dir.[6] Eylül 2024 itibari ile projede 1900'den fazla personel çalışmaktadır.
Hattın ilerleme oranı (11 Aralık 2024)
86,5%
Tarihçe
Metro hattı için 11 Ağustos 2016'da 2.182.165.754,30 ₺ yaklaşık maliyetle ihale ilanı yapılmıştır. 7 Aylık değerlendirmenin ardından 12 Mart 2017'de ihale sonuçlandırılmıştır.[7] Yapılan ihaleyi 2.469.924.400 ₺ teklifle Gülermak Ağır Sanayi – Nurol İnşaat ortak girişimi kazanmıştır. İlerleyen süreçte inşaat çalışmaları başlamıştır.[8] Ağustos 2017'de 60.Yıl Parkı istasyonu için Göztepe 60. Yıl Parkında bulunan tenis kortlarında yer teslimi tamamlanarak kapatma çalışmaları yapılmış ve inşaat çalışmaları başlamıştır.[9] 2018 yılının ortasından itibaren ödenek yokluğu ile kredi temin edilememesi sebebiyle inşaat çalışmaları tamamen durdurulmuştur.[10]2019 yerel seçimleri sonrası göreve gelen yeni yönetim tarafından Eylül 2019'da kredi temin çalışmaları sonuca bağlanmıştır. Avrupa Yapılandırma ve Kalkınma Bankası'ndan (EBRD) 97,5 milyon € değerinde kredi temin edilerek 440 milyon euroluk toplam maliyetin bir kısmı için finansman ihtiyacının tamamlanmıştır.[11] 20 Eylül 2019'da İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu tarafından yapılan törenle durdurulan metro hattı için çalışmalar tekrar başlamıştır.[12]Finans Merkezi istasyonundan 2 adet güneye, 2 adet kuzeye olmak üzere toplam 4 adet TBM kazıya başlamıştır. 18 Eylül 2021 tarihinde TBM'lerden 2 tanesi aynı anda Sahrayıcedit ve Çarşı istasyonlarına ulaşmışlardır.[13] 14 Ekim 2022'de Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası tarafından metro hattı için 75 milyon € kredi temin edilmiştir.[14] 16 Haziran 2023 tarihinde İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu tarafından Site istasyonunda ilk ray kaynağı yapılmıştır.[15] Ağustos 2023 itibari ile ray serimi devam etmektedir. Bu yılın sonuna kadar ray ve katener işlerinin bitirilmesi hedefleniyor. 9 Mart 2024 tarihinde Ataşehir-Finans Merkezi istasyonları arasında hattın ilk test sürüşü gerçekleştirilmiştir.[16][17] 14 Mart 2024 tarihinde Ekrem İmamoğlu'nun katılımı ile bir test sürüşü daha gerçekleştirilmiştir.[18] Test sürüşleri bağlantı tüneli ile erişim sağlanan M8 hattı araçları ile yapılmaktadır. Sakarya'da Eurotem tarafından üretilmekte olan tren setlerinden ilk görseller 11 Eylül 2024 tarihinde paylaşılmıştır.[19]
29 Mart 2024 tarihinde İBB genel sekreter yardımcısı Pelin Alpkökin hattın 2025'in Mayıs ayında açılacağını belirtmiştir.[20]
4 Ekim 2024 tarihinde İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu ve CHP Genel Başkanı Özgür Özel'in katılımı ile yapılan Ataşehir istasyonun şantiye ziyaretinde hattın 2025'in Ekim-Kasım aylarında hizmete girmesinin planlandığı açıklanmıştır. Aynı zamanda ray serimlerinin %60 oranında tamamlandığı ve hatta hizmet verecek 40 vagondan ilkinin 2025 yılının ilk çeyreğinde raya indirileceği bilgisi verilmiştir.[22]
18 Aralık 2024 tarihinde İBB raylı sistemler daire başkanı Ceyhun Avşar 2025 yılının mayıs ayı itibarıyla anahat tünellerindeki tüm imalatların tamamlanıp haziran ayında hat boyunca test sürüşlerinin başlayacağını belirtmiştir.[23]
Proje genelinde ilerleme oranı %86,5 seviyesindedir.[24][25][26]
İtalik yazılı olan hatlar kapatılmış, geçici olarak hizmet dışı, yapımı devam eden veya plan aşamasındaki hatlardır. Detaylı bilgi için hat sembollerine tıklayınız.