Japon İmparatorluğu

Japonya Japonca: 大日本帝國 Dai Nippon Teikoku Japon İmparatorluğu
1868-1947
Bayrak İmparatorluk arması
Slogan 八紘一宇　"Hakko ichiu" "Bir Küçük Dünya Çatı"
Millî marş (1870-1945)[a] Japonca: 君が代 Kimigayo ("İmparatorun Saltanatı") noicon
Japon İmparatorluğu'nun en geniş sınırları (1942)   Japonya   Koloniler (Kore, Tayvan, Karafuto) / Pasifik Kolonisi   Japon kukla devletleri / Japon himayeleri /Japonların işgal ettiği topraklar / Tayland (Müttefik)
Japon İmparatorluğu'nun toprakları: 1. "Naichi" (Anayurt), 2. Tayvan ve Shinnan Adaları, 3. Güney Karafuto, 4. Chōsen, 5. Kantō-shū, 6. Güney Mançurya Demiryolu'na bağlı yerler, 7. Nanyō Adaları
Başkent	Kyoto(1868-1869)[1] Tokyo Şehri (1869-1943) Tokyo (1943-1947)
En büyük şehir	Tokyo Şehri (1868-1943) Tokyo (1943-1947)
Hükûmet	Monarşi
İmparator
• 1868-1912 Meiji • 1912-1926 Taişo • 1926-1945 Hirohito
Parlamento
• 1885-1888, 1892-1896, 1898, 1900-1901 Itō Hirobumi • 1888-1889 Kuroda Kiyotaka • 1889-1891 Yamagata Aritomo • 1906-1908, 1911-1912 Saionji Kinmochi
Tarihçe
• Kuruluşu 1868 • Meiji Restorasyonu 3 Ocak 1868 • Meiji Anayasası 11 Şubat 1889 • Birinci Çin-Japon Savaşı 1894 • Rus-Japon Savaşı 1904 • Birinci Cihan Harbi 23 Ağustos 1914 • Mukden Olayı 18 Eylül 1931 • İkinci Çin-Japon Savaşı 7 Temmuz 1937 • İkinci Dünya Savaşı 1941 • Japonya'nın teslim oluşu 1945 • Dağılışı 1947
Yüzölçümü
• Toplam	7.400.000 km^2
Nüfus
• Sayılan	97.770.000
Para birimi	Japon Yeni Japonya Askeri Yeni
Öncüller Ardıllar Tokugawa Şogunluğu Ryukyu Krallığı Ezo Cumhuriyeti Formosa Cumhuriyeti Rusya İmparatorluğu İşgal Japonyası Çin Cumhuriyeti Sovyetler Birliği
Günümüzdeki durumu	Japonya Rusya Çin Cumhuriyeti Kuzey Kore Güney Kore Amerika Birleşik Devletleri Palau Mikronezya Federal Devletleri Batı Samoa Amerikan Samoası ÇHC

Japon İmparatorluğu (Kyūjitai: 大日本帝國; Shinjitai: 大日本帝国; okunuş Dai Nippon Teikoku; resmî Büyük Japon İmparatorluğu), Doğu Asya'da, en geniş sınırlarında bugünkü Japonya, Kuzey Kore, Güney Kore, Tayland, Endonezya, Filipinler, Vietnam, Tayvan ile Çin'in Mançurya bölgesine buyruğu altına almış yıkılmış bir imparatorluktur. 1868'deki Meiji Restorasyonu'ndan II. Dünya Savaşı sonrası Amerika Birleşik Devletleri tarafından ele geçirilmesi ve 1947 anayasasının yürürlüğe girmesine kadar varlığını sürdüren bu imparatorluk, Avrupa devletlerinden sonra dünyadaki en büyük sömürge devletiydi. II. Dünya Savaşı'nda Nagazaki ve Hiroşima'ya atılan atom bombaları ile büyük bir sarsıntıya uğramıştır.

Tarihçe

Japonya, Meiji Restorasyonu olarak adlandırılan süreçte önce dünyaya açılmış, ardından bir sanayileşme ve militarizasyon dönemine girmişti. Bu süreç uzmanlarca dünya üzerindeki bir ülkenin en hızlı çağcıllaştırrma olarak anılır.^[2] İmparatorun var olan siyasi gücü denetim altına alması ve ordunun çağdaşlaşması Japonya'nın Asya Pasifik bölgesinde büyük bir emperyal güç olarak ortaya çıkmasına ve Birinci Çin-Japon Savaşı, Boxer Ayaklanması, Rus-Japon Savaşı ve I. Dünya Savaşı'nın ardından bir sömürge imparatorluğunun kurulmasına katkıda bulundu. 1929'da yaşanan Büyük Buhran da dahil olmak üzere dünyanın pek çok ülkesini etkileyen ekonomik ve siyasi kargaşa, Shōwa milliyetçiliği olarak da adlandırılan Japon tarzı faşizm ideolojisinde somutlaşan militarizm, milliyetçilik ve totaliterliğin yükselişine yol açtı ve sonunda Japonya'nın Mihver Devletleri ile ittifaka üye olması ve İkinci Dünya Savaşı öncesinden başlayarak Asya'nın büyük bir bölümünü işgal etmesi ile sonuçlandı.

Hirohito veliaht iken (1921)

Japonya Silahlı Kuvvetleri İkinci Çin-Japon Savaşı (1937–1945) ve Pasifik Savaşı sırasında başlangıçta büyük ölçekli askeri başarılar elde etti.^[3] Bununla birlikte, 1942'den başlayarak, özellikle Midway Muharebesi ve Guadalcanal Muharebesi'nin ardından, Japonya'nın geri çekilişi başladı ve ordu taktik olarak savunmayı benimsemek zorunda kaldı. ABD'nin "adadan adaya atlama" şeklindeki stratejisi, sonraki üç yıl boyunca Japonya'nın Okyanusya'da ele geçirildiği adaların çoğunu yitirmesine yol açtı. Amerikan askerinin Iwo Jima Muharebesi ve Okinawa Muharebesi ile bu iki adayı ele geçirmesi, Japon anakarasını korumasız bırakırken, Japon deniz savunma gücünü de ortadan kaldırmıştı.

ABD'nin Hiroşima ve Nagasaki'ye atom bombası saldırısı ve neredeyse eşzamanlı olarak Sovyet Ordusunun Japonya'ya savaş ilan ederek Mançurya Operasyonu ile bu bölgeyi ele geçirmesi ile birlikte 9 Ağustos 1945'te Japon İmparatorluğu teslim oldu.

Pasifik Savaşı 2 Eylül 1945'te açık açık sona erdi. Bunu Müttefik Devletler'in işgal dönemi izledi. 1947'de Amerika'nın katılımıyla, Japonya İmparatorluğu'nu açıkça sona erdiren yeni bir Anayasa yürürlüğe girdi ve Japonya'nın İmparatorluk Ordusu'nun yerini Japonya Öz Savunma Kuvvetleri aldı. Ele geçirilme ve yeniden yapılanma 1952'ye kadar devam etti ve sonunda günümüzde Japonya olarak bilinen anayasal monarşi kuruldu.

Notlar

1. 1880-1945 arasında kullanılanın değiştirilmiş hali.

Kaynakça

1. Schellinger and Salkin, (Ed.) (1996). "Kyoto". International Dictionary of Historic Places: Asia and Oceania. Birleşik Krallık: Routledge. s. 515ff. ISBN 9781884964046. 
2. Gönül, Bahadır (24 Mart 2021). "Japonya'nın Modernleşme Süreci ve Meiji Restorasyonu". Stratejik Ortak. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2023. 
3. "Pasifik Cephesi". Google Arts & Culture. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2023.