Hindistan Uzay Araştırma Organizasyonu (ISRO, İngilizce telaffuz: [ˈɪsroʊ]) merkezi Bengaluru şehrinde bulunan Hint hükümeti'nin uzay ajansıdır. Vizyonu, uzay bilimi araştırması ve gezegensel araştırmayı takip ederken "ulusal kalkınma için uzay teknolojisini kullanmaktır".[1]
HUAÖ, Dünya'nın en büyük devletlerin uzay ajansları arasında yer almaktadır. Örgütün asıl amacı uzay teknolojisini geliştirmek ve ulusal yarara olan uygulamalarda kullanmaktır.[2]
1969 yılında kurulan örgüt, Uzay Araştırmaları Hindistan Ulusal Komitesi'nde (INCOSPAR) yer almaktadır. Bengaluru Merkezli HUAÖ Hindistan Uzay Örgütü hükûmetin idarî kontrolü altındadır.
Projeler
Kurulduğu günden bu yana HUAÖ sayısız dönüm noktası yakalamıştır. Hindistan'ın ilk uydusu Aryabhata, 19 Nisan 1975 yılında Sovyetler Birliği tarafından yapılarak başlatıldı. 1980 yılında Rohini, bir Hint yapımı roketle yörüngesine yerleştirilen ilk uydu oldu. HUAÖ'de sonradan iki roket geliştirilmiştir. Bu roketler çok sayıda iletişim ve Dünya gözlem uyduları programlarını başlattı. 22 Ekim 2008 tarihinde Hindistan, Chandrayaan-1 olarak bilinen uyduyu Ay'a ilk Hint misyonu olarak gönderdi.
Yıllar geçtikçe HUAÖ, Hint ve yabancı müşterilerine çeşitli projeler yürütmüştür. HUAÖ'nun uydu fırlatma kabiliyeti çoğunlukla yerli fırlatma araçları ve lansman siteleri tarafından sağlanmaktadır. HUAÖ'nun varlık olarak birçok sahada kuruluşları vardır ve çeşitli ikili ve çok taraflı anlaşmaların bir parçası olarak uluslararası toplum ile iş birliği içindedir.[3]
23 Ağustos 2023 tarihinde Hindistan, HUAÖ tarafından Ay'ın güney kutbu bölgesine bir uzay aracını başarıyla indiren ilk uzay ajansı oldu ve Ay'a inen dördüncü uzay ajansıdır.[5]
Uluslararası iş birliği
ISRO, kuruluşundan bu yana uluslararası iş birliği içerisindedir. Bazı örnekler aşağıda listelenmiştir:
AERABHATA, Bhaskara, APPLE, IRS-IA ve IRS-IB / uyduların başlatılması, insan odaklı görev misyonu vb. Uluslararası iş birliği içerisindeki TERLS'in kurulması, SİTE VE ADIM'ın yürütülmesi.
ISRO, arama ve kurtarma için uluslararası COSPAS / SARSAT Programı kapsamında LUT / MCC'yi işletmektedir.
Hindistan, Birleşmiş Milletler'in sponsorluğunda Asya ve Pasifik'te (CSSTE-AP) Uzay Bilimi ve Teknolojisi Eğitim Merkezi kurdu.
Hindistan, Kasım 1999'da Asya ve Pasifik'te Sürdürülebilir Kalkınma için Uzay Uygulamalarıyla ilgili İkinci BM-ESCAP Bakanlar Konferansına ev sahipliği yaptı.
Hindistan, Birleşmiş Milletler Uzayın Barışçıl Kullanımları Komisyonu, Cospas-Sarsat, Uluslararası Uzay Araştırmaları Federasyonu, Uzay Araştırmaları Komisyonu (COSPAR), Kurumlar Arası Alan Kararsız Koordinasyon Komitesi (IADC), Uluslararası Uzay Üniversitesi ve Dünya Gözlem Komitesi (CEOS).[6]
Chandrayaan-1, NASA, ESA, Bulgaristan Uzay Ajansı ve Kuzey Amerika ve Avrupa'daki diğer kurum / şirketlerden bilimsel yükler taşıyordu.
Birleşik Devletler hükûmeti 24 Ocak 2011'de yüksek teknoloji ticareti yapmak ve Hindistan ile daha yakın stratejik ilişkiler kurmak amacıyla Entity List denilen ISRO da dahil olmak üzere birçok Hint hükûmet makamını iptal etti.[7]
ISRO, Indo-Fransız Megha-Tropiques Misyonu gibi yabancı uzay ajanslarıyla ortak çalışmalar yürütür.
Toronto'daki 2014 Uluslararası Uzay Kongresi'nde ISRO başkanı K. Radhakrishnan ve NASA yöneticisi Charles Bolden iki belge imzaladı. Bir tanesi, NASA-ISRO Sentetik Diyafram Radarı (NISAR) uydu misyonunun 2020'de başlatılmasıyla, kara alanı değişikliklerinin neden ve sonuçlarının küresel ölçümlerinin yapılması ile ilgiliydi. Diğeri, Mars'ı keşfetmek için yapılacak ortak görevler için bir yol oluşturmaktı.[8]
Antrix Corporation, ISRO'nun ticari ve pazarlama kolu, hem yerli hem de yabancı anlaşmaları yönetmektedir.[9]
Aşağıdaki ülkelerle anlaşma veya çerçeve anlaşmalara ilişkin muhtıra şeklinde resmi kooperatif düzenlemeleri imzalanmıştır[10]
Arjantin
Avustralya
Brezilya
Brunei
Bulgaristan
Kanada
Şili
Çin
Mısır
Fransa
Almanya
Macaristan
Endonezya
İsrail
İtalya
Japonya
Kazakistan
Malezya
Mauritius
Moğolistan
Myanmar
Norveç
Peru
Güney Kore
Rusya
Sudi Arabistan
İspanya
İsveç
Suriye
Tayland
Hollanda
Ukrayna
Birleşik Arap Emirlikleri
Birleşik Krallık
Amerika Birleşik Devletleri
Venezuela
Aşağıdaki yabancı kuruluşlar ayrıca ISRO ile çeşitli anlaşmalar imzaladılar:-
ISRO Başkanı K. Radhakrishnan, Mysore'da düzenlenen 39. Uzay Araştırması Komitesinin Bilimsel Meclisi Meclisinde, uzay görevlerinde uluslararası sinerjiyi yasaklayıcı maliyetleri karşısında belirtti. Ayrıca, ISRO'nun servis sağlayıcılar, güvenlik ajansları vb. Giderek artan talebini uygun maliyetle karşılamak üzere hazırlandığını belirtti.[11]
ISRO tarafından fırlatılan uydular
Şubat 2017 itibarıyla ISRO, SLV, ASLV, PSLV ve GSLV gibi yerel olarak geliştirilen lansman araçlarını kullanarak 180 yabancı olan 225 uyduyu fırlattı . Güvenilir olmasına rağmen PSLV, 1600 kg kütleye oranla daha yüksek olan uyduları başlatamaz.[12] ISRO daha ağır uydular fırlatmak için Geosynchronous Satellite Launch Vehicle 'ı geliştiriyor.[13] ISRO, en çok sayıda uyduyu tek bir seferde fırlatmada (104) dünya rekoru sahibidir.[14]
Yabancı ajanslar tarafından fırlatılan ISRO uyduları
Birkaç ISRO uydusu yabancı uzay ajansları tarafından (Avrupa, SSCB / Rusya ve Amerika tarafından başlatılmıştır. Ayrıntılar (Aralık 2016 itibarıyla) aşağıdaki tabloda verilmiştir.
^Choudhury, Santanu; Mandhana, Niharika (30 Haziran 2014). "INDIA NEWS: India Launches Five Foreign Satellites" [HİNDİSTAN HABERLERİ: Hindistan Beş Yabancı Uyduyu Uzaya Fırlattı] (HTML) (İngilizce). Wall Street Jounal. 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2015.