พระเจ้าจันทรเทพประภาคุณ

พระเจ้าจันทรเทพประภาคุณ
พระมหากษัตริย์แห่งราชอาณาจักรล้านช้างหลวงพระบาง
ครองราชย์	23 กันยายน พ.ศ. 2393 – 1 ตุลาคม พ.ศ. 2411
รัชสมัย	19 ปี
รัชกาลก่อนหน้า	เจ้าสุกเสริม
รัชกาลถัดไป	พระเจ้ามหินทรเทพนิภาธร
ประสูติ	พ.ศ. 2340 หรือ 2342
พิราลัย	23 สิงหาคม พ.ศ. 2413 (ชนมายุ 71 ปี)
พระนามเต็ม พระเจ้าจันทรเทพประภาคุณ ศุภสุนทรธรรมธาดา พระเจ้านครหลวงพระบาง พระนามเดิม เจ้าจันทราช
ราชวงศ์	ราชวงศ์ล้านช้างหลวงพระบาง
พระราชบิดา	เจ้ามันธาตุราช
พระราชมารดา	เจ้านางคำมูน

พระเจ้าจันทรเทพประภาคุณ มีพระนามเดิมว่า เจ้าจันทราช เป็นเจ้ามหาชีวิตองค์ที่ 10 แห่งราชอาณาจักรล้านช้างร่มขาวหลวงพระบาง ทรงพระราชสมภพ ณ กรุงเทพมหานคร ราชอาณาจักรสยาม เมื่อปี พ.ศ. 2340 ในคราวที่ต้องมาฝึกราชการ (เป็นตัวประกัน) ตั้งแต่สมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ซึ่งอาณาจักรหลวงพระบางขึ้นตรงต่อสยาม^[1]

พระราชประวัติ

เจ้าจันทราชเป็นพระโอรสในเจ้ามันธาตุราชกษัตริย์ล้านช้างหลวงพระบางพระองค์ที่ 8 กับเจ้านางคำมูน พระองค์ทรงเป็นพระอนุชาในเจ้าสุกเสริมกษัตริย์ล้านช้างหลวงพระบางพระองค์ก่อน พระองค์ทรงครองราชย์ต่อจากพระเชษฐาตั้งแต่วันที่ 23 กันยายน พ.ศ. 2395 จนกระทั่งถึงแก่พิราลัยเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2414 พระเจ้ามหินทรเทพนิภาธร หรือ "เจ้าอุ่นคำ" พระอนุชาของพระองค์สืบราชสมบัติต่อจากพระองค์ รัชสมัยของพระองค์เป็นช่วงที่ลาวอยู่ภายใต้การปกครองของสยาม

พระองค์ทรงเป็นปฐมบรรพบุรุษของผู้ใช้สกุล จันทราช ซึ่งทายาทหลายสาขาได้อพยพเข้าไปตั้งหลักแหล่งหลายภูมิภาคในสยาม อาทิ อุบลราชธานี นครราชสีมา บึงกาฬ เลย หนองคาย อุดรธานี ร้อยเอ็ด มหาสารคาม เชียงราย เชียงใหม่ ลำปาง เถินบุรี ตาก นครนายก ปราจีนบุรี ฯลฯ

พระองค์มีพระโอรส 4 องค์ คือ เจ้าสุวรรณ เจ้าคำบัว เจ้าคำแสง และมีพระธิดา 8 องค์ คือ เจ้ากัญญา เจ้านางคำป่อง เจ้านางคำด้วง เจ้านางคำแว่น เจ้านางคำผุย เจ้านางคำดี เจ้านางโสภา เจ้านางคำอ้น

พระราชกรณียกิจ

ปี พ.ศ. 2409 ได้รับพระราชโองการมาณพระสุรสีหนาทในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 4) ให้อัญเชิญพระบาง พระพุทธรูปสำคัญของลาวจากสยามกลับคืนมาประดิษฐานที่หลวงพระบางจนถึงปัจจุบัน

ยกกองกำลังสมทบกองทัพสยามไปตีเมืองเชียงตุงให้มาขึ้นกับสยาม แต่ไม่สำเร็จ

ต้อนรับคณะสำรวจแม่น้ำโขงชาวฝรั่งเศส อองรี มูโอต์ เป็นต้น

อ้างอิง

ก่อนหน้า		พระเจ้าจันทรเทพประภาคุณ		ถัดไป
เจ้าสุกเสริม		พระมหากษัตริย์แห่งราชอาณาจักรล้านช้างหลวงพระบาง (23 กันยายน พ.ศ. 2393 – 1 ตุลาคม พ.ศ. 2413)		พระเจ้ามหินทรเทพนิภาธร

1. http://www.car.chula.ac.th/rarebook/book/54_277/files/assets/downloads/page0083.pdf