นิกายและสำนักคิดในศาสนาอิสลาม
นักวิชาการอิสลาม มีทัศนะแตกต่างกันในการแบ่งจำนวนนิกายต่าง ๆ ในโลกอิสลาม
- บางท่านตีความหมายของคำว่า 73 จำพวกในที่นี้ว่าหมายถึงมุสลิมจะแตกกลุ่มแยกกันมากมายหลายกลุ่ม ไม่ได้เจาะจงว่าต้องแตกออกเป็น 73 จำพวกพอดีตามตัวบทวจนะของท่านศาสดา(ซ.ล.)
- บ้างกล่าวว่ามีมากกว่า 73 กลุ่ม
- บ้างว่ามีน้อยกว่า 70 กลุ่ม
อย่างไรก็ตามไม่ว่าศาสนาอิสลามจะแตกออกเป็นหลายกลุ่ม แต่ศาสนาอิสลามที่ถูกต้องมีเพียงกลุ่มเดียวส่วนกลุ่มอื่นๆที่แตกแนวนั้นถือเป็นกลุ่มนอกศาสนา เพราะที่อยู่ของเขาเหล่านั้นคือไฟนรก ดังนั้นเราอาจจะสรุปได้ว่า ศาสนาอิสลาม มีนิกายเดียว (เพราะนิกายอื่น ๆ นั้นไม่ใช่อิสลาม ณ ที่อัลลอฮฺ (ซ.บ.))
รายชื่อนิกายในศาสนาอิสลามจากตำราต่าง ๆ มานำเสนอรวมทั้งได้ผนวกกลุ่มต่าง ๆ เท่าที่ปรากฏอยู่ในปัจจุบันเข้าไปด้วย ซึ่งการนำเสนอนี้อาจแตกต่างไปจากตำราทั้งหลาย แต่ก็ไม่น่าแปลกอะไร เพราะแม้แต่ตำราเกี่ยวกับนิกายต่าง ๆ ในอิสลาม แต่ละเล่มต่างได้กล่าวไว้ ไม่เท่ากันและแตกต่างกันไป
ข้อสำคัญที่สุดที่ทุกท่านไม่ควรมองข้ามก็คือ แต่ละกลุ่มย่อมมีหลักความเชื่อ (อะกีดะฮ์หรืออุซูลุดดีน) และหลักปฏิบัติ (อัลฟิกฮ์หรืออะห์กาม) ที่เหมือนกันและแตกต่างกัน เพราะฉะนั้นทางเราใคร่ขอความร่วมมือจากทุกท่าน กรุณาส่งข้อมูลที่แท้จริงจากมัซฮับ (แนวทาง) ของท่านมายังเรา เพื่อเป็นข้อมูลแก่ผู้ใฝ่ศึกษาศาสนาอิสลามจะได้รับประโยชน์จากท่าน เช่นเดียวกันทางเราจะพยายามนำเสนอข้อมูลนิกายต่าง ๆ แก่ท่านด้วย อินชาอัลลอฮ์
แกนหลัก
จากที่ได้นำเสนอมา สามารถแบ่งกลุ่มแกนนำหลักๆได้ 6 กลุ่มดังนี้คือ
- กลุ่มแรก ซุนนี่ฮ์ หรืออะฮ์ลิสสุนนะฮ์วัลญะมาอะฮ์
- กลุ่มที่สอง มุอ์ต๊ะซิละฮ์
- กลุ่มที่สาม ญับบะรียะฮ์
- กลุ่มที่สี่ ค่อวาริจญ์
- กลุ่มที่ห้า มุรญิอะฮ์
- กลุ่มที่หก ชีอะฮ์
รายชื่อ 73 นิกายในอิสลาม
กลุ่มแรก ซุนนี่ หรืออะฮ์ลุลสุนนะฮ์ วัลญะมาอะฮ์ มี 4 กลุ่ม
(1) อัลอัชอะรียะฮ์ หรืออัลอะชาอิเราะฮ์, อัลมุตูริดียะฮ์ ที่มาจากหะนะฟี, มาลิกี, ชาฟิอีย์, บางส่วนของฮัมบาลี และ บางส่วนของอะฮ์ลุลหะดิษ
(2) สะลาฟีย์ หรือ อัลอะษะรียะฮ์ จาก ฮัมบาลีย์ และบางกลุ่มจากอะฮ์ลุลหะดิษ
(3) ตอรีกัต ซูฟีย์
(4) ดาอ์วะฮ์ วัตตับลีฆ
กลุ่มที่สอง มุอ์ต๊ะซิละฮ์ มี12 กลุ่ม
- วาซิลียะฮ์
- ฮุซัยลียะฮ์
- นัซซอมียะฮ์
- คอบิฏียะฮ์และฮะดะษียะฮ์
- บิชรียะฮ์
- มุอัมมิรียะฮ์
- มุรดารียะฮ์
- ษุมามียะฮ์
- ฮะชามียะฮ์
- ญาฮิซียะฮ์
- ค็อยยาฏียะฮ์และก๊ะอ์บียะฮ์
- ญิบาอียะฮ์และบะฮ์ชีมียะฮ์
กลุ่มที่สาม ญับบะรียะฮ์มี 5 กลุ่ม
- ญะฮ์มียะฮ์
- นัจญารียะฮ์
- ฎิรอรียะฮ์
- มุชับบะฮะฮ์
- กะรอมียะฮ์
กลุ่มที่สี่ ค่อวาริจญ์มี 18 กลุ่ม
- มุฮักกิมะตุล อูลา
- อะซาริเกาะฮ์
- นัจญะดาตุล อาซิรียะฮ์
- บัยฮะซียะฮ์
- อะญาริดะฮ์
- ษะอาละบะฮ์
- อั๊คนะซียะฮ์
- มุอับบิดียะฮ์
- ร่อชีดียะฮ์
- ชัยบานียะฮ์
- มุกร่อมียะฮ์
- ม๊ะอ์ลูมียะฮ์และมัจฮูลียะฮ์
- บิดอียะฮ์
- อับบาฎียะฮ์
- ฮัฟซียะฮ์
- ฮาริษียะฮ์
- ยะซีดียะฮ์
- ศ็อฟรียะฮ์ อัซ-ซิยาดียะฮ์
กลุ่มที่ห้า มุรญิอะฮ์มี 6 กลุ่ม
- ยูนุซียะฮ์
- อะบีดียะฮ์
- ฆ็อสซานียะฮ์
- ษูบานียะฮ์
- ตูมีนียะฮ์
- ซอลีฮียะฮ์
กลุ่มที่หก กลุ่มชีอะฮ์ มี 24 กลุ่ม
สาขาซัยดียะฮ์
- ฮะรูดียะฮ์
- สุลัยมานียะฮ์
- อับตะรียะฮ์
- บะยานียะฮ์
- มุฆีรียะฮ์
- มันซูรียะฮ์
- ญะนาฮียะฮ์
- ค็อฏตอบียะฮ์
- ฮะรูรียะฮ์
สาขาอิมามียะฮ์
- มุฮำมะดียะฮ์
- บากิรียะฮ์
- นาวูซียะฮ์
- ชะมีตียะฮ์
- อิมารียะฮ์
- อิสมาอีลียะฮ์
- มุบาร่อกียะฮ์
- มูซาวียะฮ์
- ก็อฏอียะฮ์
- ฮาชีมียะฮ์
- ซะรอดียะฮ์
- ยูนุซียะฮ์
- ชัยตอนียะฮ์กามิลียะฮ์
- กามิลียะฮ์
- ชีอะฮ์ อิษนา อะชะรียะฮ์ (ชีอะฮ์ 12 อิม่าม)
อ้างอิง