Powstanie i rozwój Wojsk Lądowych Federacji Rosyjskiej
Federacja Rosyjska jako prawny następca ZSRR przejęła również kontrolę nad jego siłami zbrojnymi.
W 1991 roku w wojskach lądowych Armii Radzieckiej służyło około 1,4 mln żołnierzy, w tym 1 mln poborowych. W latach dziewięćdziesiątych liczba żołnierzy była sukcesywnie redukowana, a w 2001 spadła do 321 tys., w tym 190 tys. służby zasadniczej. W końcu pierwszej dekady XXI wieku wojska lądowe liczyły według różnych danych od 230 tys., łącznie z poborowymi, do 360 tys. żołnierzy, z czego 190 tys. stanowili poborowi[2].
Obowiązujący od 2008 „Plan przebudowy SZ FR do 2016 roku” oraz „Kierunki dalszego rozwoju do 2020 roku” zakładały do końca 2012 roku włączenie wszystkich związków operacyjnych i taktycznych w skład komponentu stałej gotowości bojowej. Do grudnia 2009 roku planowano zakończyć reorganizację struktur wojsk lądowych. Docelowo z około 1890 jednostek wojskowych planowano utrzymać jedynie około 172. W ramach reorganizacji pełne usamodzielnienie związków taktycznych umożliwiło rezygnację z ociężałej struktury armia - dywizja - pułk na korzyść formowanych korpuśno-brygadowych zespołów zadaniowych o większej elastyczności działania. Na poszczególnych kierunkach operacyjno-strategicznych rozformowano 23 z 24 utrzymywanych dywizji, w tym cztery pancerne, szesnaście zmechanizowanych i trzy forteczne. Potrzeba zabezpieczenia rosyjskich interesów w Arktyce dała podstawę do formowania brygad posiadających zdolności do działania w warunkach arktycznych. W lipcu 2012 rozpoczęto formowanie w rejonie Murmańska i Archangielska arktycznych brygad. Do grudnia 2012 zakończono proces przekazywania 200 Brygady Zmechanizowanej z Pieczengoły w podporządkowanie Wojsk Brzegowych Floty Północnej. Oprócz niej Flocie Północnej podlegają: 61 Brygada Piechoty Morskiej w Sputniku i 80 Arktyczna Brygada Zmechanizowana w Alakurtti[3]. W procesie reorganizacji do 2020 zdecydowano się na formowanie kolejnych 26 brygad. W ramach korekty programu, w lutym 2013 rozpoczęto jednak odtwarzanie 4 Kantemirowskiej Dywizji Pancernej oraz 2 Tamańskiej Dywizji Zmechanizowanej z Zachodniego OW. Wynikało to z chęci kontynuacji tradycji bojowych historycznych jednostek oraz specyfiki tego kierunku operacyjno-strategicznego.
W 2012 przystąpiono do kolejnego etapu zwiększania potencjału militarnego Rosji. Zintensyfikowano proces szkolenia wojsk. Przygotowywano je nie tylko do prowadzenia operacji regionalnych, ale też do ewentualnego dużego konfliktu z NATO. Charakterystyczna była korelacja między działaniami ćwiczebnymi a wykorzystywaniem sił w czasie prowadzenia faktycznych działań militarnych, takich jak aneksja Krymu czy wkroczenie do Donbasu. Testowano też scenariusze konfliktów na różnych frontach, od Polski i krajów bałtyckich, przez Ukrainę i Kaukaz, po Daleki Wschód i Arktykę. To, co łączy wszystkie te odcinki, to jeden wróg: USA, NATO i ich sojusznicy[4].
W grudniu 2015, w czasie rozszerzonego kolegium Ministerstwa Obrony FR, w obecności prezydenta Władimira Putina, minister obrony generał Siergiej Szojgu złożył raport o stanie sił zbrojnych. Wynikało z niego, że stopień ukompletowania jednostek wzrósł do 92%, o 10% zwiększono liczbę żołnierzy kontraktowych i po raz pierwszy armia rosyjska liczyła mniej szeregowych poborowych niż kontraktowych. Szojgu poinformował również, że sformowano osiem nowych brygad, a do wojsk dostarczono dwa brygadowe systemy rakietowe „Iskander-M”, 1772 czołgi i pojazdy opancerzone, 148 zestawów rakietowo-artyleryjskich oraz 2292 samochody różnego typu i przeznaczenia. W rezultacie tych dostaw, nowoczesne uzbrojenie w wojskach lądowych stanowiło pod koniec 2015 roku ponad 35%[5].
Jednostki wojsk lądowych
Pod koniec 2015 w wojskach lądowych funkcjonowało[6]:
ponad 1570 przeciwlotniczych zestawów rakietowych,
zestawy przenośnych przeciwpancernych i przeciwlotniczych pocisków kierowanych,
bezzałogowe aparaty latające.
Nadwyżka sprzętu jest przechowywana w składnicach jako rezerwa mobilizacyjna. Stanowi ją technika bojowa wycofywana z jednostek operacyjnych. Szacuje się, że zmagazynowane na potrzeby wojsk lądowych zapasy mobilizacyjne mogą być następujące[8]:
↑ abСухопутные войска. [w:] интернет-портал Минобороны России [on-line]. Министерство обороны Российской Федерации (Минобороны России). [dostęp 2021-01-02]. (ros.).
↑Сухопутные войска. [w:] интернет-портал Минобороны России [on-line]. Министерство обороны Российской Федерации (Минобороны России). [dostęp 2021-01-02]. (ros.).
Bibliografia
Tomasz Grabowski: Rosyjska siła. Siły Zbrojne i główne problemy polityki obronnej Federacji Rosyjskiej w latach 1991-2010. Częstochowa: Instytut Geopolityki, 2011. ISBN 978-83-61294-52-8.
Robert Janik: Zmiany organizacyjno-funkcjonalne w Silach Zbrojnych Federacji Rosyjskiej. W: Szymon Markiewicz (red.): Rosyjska wizja prowadzenia operacji militarnych. Warszawa: Akademia Sztuki Wojennej, 2018. ISBN 978-83-7523-671-2.