|
Wiskaczoszczur
Wiskaczoszczur[4], salinoszczurek[4] (Tympanoctomys) – rodzaj ssaków z rodziny koszatniczkowatych (Octodontidae). Ze względu na niewielki zasięg i specjalizację ekologiczną obydwa żyjące współcześnie należą do gatunków zagrożonych[5].
Rozmieszczenie geograficzne
Żyjące gatunki są endemitami zamieszkującymi bardzo ograniczone obszary Argentyny[6][7][8]. Zasięg występowania wiskaczoszczurów obejmuje 12 stanowisk (solnisk stepowych) na obszarze prowincji Mendoza, La Pampa, Neuquén, San Juan w środkowo-zachodniej części Argentyny, na wysokości 200–1500 m n.p.m.[9][10] Tympanoctomys kirchnerorum obejmuje z kolei jedynie 5 stanowisk na obszarze prowincji Chubut w środkowo-południowej części Argentyny, w dolinie rzeki Chubut[5]. Skamieniałości T. cordubensis odkryto w pobliżu argentyńskich miast Córdoba oraz Mar del Plata[11].
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) 111–160 mm, długość ogona 93–147 mm, długość ucha 13–19 mm, długość tylnej stopy 28–36 mm; masa ciała 50–104 g[7][12].
Systematyka
Rodzaj zdefiniował w 1942 roku argentyński zoolog José Yepes w Revista del Instituto de Bacteriología[1]. Na gatunek typowy Yepes wyznaczył (oryginalne oznaczenie) wiskaczoszczura czerwonawego (T. barrerae).
Etymologia
- Tympanoctomys: Tympanoctomys wykazują duże podobieństwo do pozostałych członków rodziny koszatniczkowatych[13], ale jedną z istotnych różnic w anatomii jest szczególnie rozwinięta kość bębenkowa[14] w części skroniowej czaszki. Ta cecha została zasygnalizowana w nazwie rodzajowej: gr. τυμπανον tumpanon czyli „bęben” (ang. tympanic bone = kość bębenkowa). Człon „octo-” w nazwie rodzajowej odnosi się do wspólnej cechy gryzoni z rodziny Octodontidae, u których powierzchnia żucia trzonowców ma charakterystyczny kształt „ósemki”. Końcowa część nazwy to greckie μυς mus, μυος muos ‘mysz’[14].
- Salinoctomys: Salinas Grandes, La Rioja, Argentyna: łac. octo ‘osiem’; gr. μυς mus, μυος muos ‘mysz’[3]. Typ nomenklatoryczny (oznaczenie monotypowe): Salinoctomys loschalchalerosorum Mares, Braun, Barquez & M.M. Díaz, 2000.
Podział systematyczny
Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[15][12][6][4]:
Opisano również gatunek wymarły z plejstocenu dzisiejszej Argentyny[5][16]:
Uwagi
Przypisy
- ↑ a b J. Yepes. Zoogeografía de los roedores octodóntidos de Argentina y descripción de un género nuevo. „Revista Argentina de Zoogeografia”. 2, s. 75, 1941. (hiszp.).
- ↑ J.M. de la Barrera. Estudios sobre le peste selvática en Mendoza. „Revista del Instituto de Bacteriología”. 5, s. 569, 1940. (hiszp.).
- ↑ a b M.A. Mares, J.K. Braun, R.M. Barquez & M.M. Diaz. Two new genera and species of halophytic desert mammals from isolated salt flats in Argentina. „Occasional Papers, Museum of Texas Tech University”. 203, s. 6, 2000. (ang.).
- ↑ a b c Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 292–293. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c Pablo Teta, Ulyses F. J. Pardiñas, Daniel E. Udrizar Sauthier i Milton H. Gallardo. A new species of the tetraploid vizcacha rat Tympanoctomys (Caviomorpha, Octodontidae) from central Patagonia, Argentina. „Journal of Mammalogy”. 95 (1), s. 60–71, 2014. DOI: 10.1644/13-MAMM-A-160. (ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 566. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b A. Ojeda: Family Octodontidae (Viscacha Rats, Degus, Rock Rats and Coruro). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 547, 548. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Genus Tympanoctomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-18].
- ↑ Agustina A. Ojeda, Milton H. Gallardo, Fredy Mondaca, Ricardo A. Ojeda. NUEVOS REGISTROS DE Tympanoctomys barrerae (RODENTIA, OCTODONTIDAE). „Mastozoología Neotropical”. 14(2), s. 267-270, 2007. ISSN 1666-0536. (hiszp.).
- ↑ Agustina A. Ojeda. Phylogeography and genetic variation in the South American rodent Tympanoctomys barrerae (Rodentia: Octodontidae). „Journal of Mammalogy”. 91(2), s. 302–313, 2010. (ang.).
- ↑ Diego H. Verzi, Eduardo P. Tonni, Orlando A. Scaglia i Jorge O. San Cristóbal. The fossil record of the desert-adapted South American rodent Tympanoctomys (Rodentia, Octodontidae). Paleoenvironmental and biogeographic significance. „Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology”. 179 (1–2), s. 149–158, 2002. DOI: 10.1016/S0031-0182(01)00418-7. (ang.).
- ↑ a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 365. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ B. Lawrence: A New species of Octomys from Argentina. Proc.New England Zoological Club, 1941, s. 43–46.
- ↑ a b Gabriela B. Diaz, Ricardo A. Ojeda, Milton H. Gallardo, Stella Giannoni. Tympanoctomys barrerae. „Mammalian Species”. 646, s. 1-4, 2000. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-17]. (ang.).
- ↑ F. Ameghino. Contribución al conocimiento de los mamiferos fósiles de la República Argentina. „Acta de la Academia Nacional de Ciencias Exactas”. 6, s. 165, 1889. (hiszp.).
|
|
