Wincenty Poklewski-Koziełł (oficer)

Wincenty Poklewski-Koziełł

kapitan
Data i miejsce urodzenia	25 października 1889 Talica
Data i miejsce śmierci	1940 Katyń
Przebieg służby
Lata służby	1917–1940
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie
Jednostki	3 Pułk Ułanów 203 Pułk Ułanów 1 Dywizja Kawalerii (II RP) 5 Samodzielna Brygada Kawalerii
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia

Wincenty Poklewski-Koziełł (ur. 13 października^?/25 października 1889^[1][2] w Talicy, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – kapitan broni pancernych^[3] Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się w Talicy, w ówczesnym ujezdzie kamyszłowskim guberni permskiej, w rodzinie Józefa i Julii. Absolwent gimnazjum w Jekaterynburgu i Akademii Rolniczej w Dublanach^[4][5]. Inżynier rolnik. Od grudnia 1917 w stopniu ułana w 3 pułku ułanów w I Korpusie Polskim w Rosji. Odznaczony Amarantową Wstążką^[6]. Po powrocie do kraju, wstąpił w 1918 do Wojska Polskiego, wcielony do 3 pułku ułanów. Do maja 1920 roku instruktor w Centralnej Szkole Podoficerskiej w Przemyślu. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Został odznaczony Orderem Virtuti Militari za bitwę pod Kraszewem 10 sierpnia 1920 (wniosek podpisał dowódca 2 Dywizji Jazdy płk Gustaw Orlicz-Dreszer)^[7]. Był dowódcą szwadronu w 203 Ochotniczym pułku ułanów. W 1923 był oficerem rezerwy 27 pułku ułanów^[8]. W 1924 roku jako oficer zatrzymany w służbie czynnej służył w 8 pułku strzelców konnych w stopniu rotmistrza rezerwy ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 215 lokatą w korpusie oficerów kawalerii^[9].

W okresie międzywojennym w 1921 r. w stopniu rotmistrza przeniesiony do rezerwy. W 1924 ponownie w wojsku, wysłany do Szkoły Samochodów Pancernych w Saumur we Francji. W listopadzie 1925 roku jako oficer rezerwy powołany do służby czynnej został zatwierdzony na stanowisku młodszego oficera w 1 szwadronie samochodów pancernych w Grodnie, z równoczesnym przeniesieniem z 8 pułku strzelców konnych do 10 pułku ułanów^[10]. W 1928 roku był dowódcą szwadronu samochodów pancernych 5 Samodzielnej Brygady Kawalerii w Krakowie^[11]. Od sierpnia 1929 w stanie spoczynku.

W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Kraków Miasto. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr V. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”^[12]. Następnie został przeniesiony do korpusu oficerów broni pancernych, w stopniu kapitana, i przydzielony ewidencyjnie do Powiatowej Komendy Uzupełnień Wilejka^[5].

Prowadził własny majątek Ludwinowo, pow. wilejski.

Wzięty do niewoli przez Sowietów, osadzony w Kozielsku. Według stanu na dzień 16 listopada 1939 i 14 stycznia 1940 był jeńcem obozu w Kozielsku. W spisie z 16 listopada ujęty jako chory w lazarecie jenieckim. Między 19 a 21 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD – lista wywózkowa 036/4 poz. 6 z dnia 16 kwietnia 1940^[7]. Został zamordowany między 20 a 22 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim. Nie został zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943^[5]. Krewni do 1990 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie. Jego grób symboliczny znajduje się na warszawskim cmentarzu Powązkowskim (kwatera Z-3-26)^[13].

Grób gen. Władysława i symboliczny Wincentego Koziełł-Poklewskiego na Starych Powązkach

Był trzykrotnie żonaty. Miał syna Ryszarda (1919–1988) i córkę Barbarę (1924–1995).

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 2820 – 29 października 1921^[14][15]
• Krzyż Walecznych (dwukrotnie, w tym po raz pierwszy, w zamian za Amarantową wstążkę)^[16]
• Złoty Krzyż Zasługi (15 września 1937)^[17]
• Srebrny Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)^[18]
• Odznaka Pamiątkowa 1 Korpusu Polskiego w Rosji
• Medal Zwycięstwa^[19]

Upamiętnienie

• Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień majora. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
• Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986).

Zobacz też

• Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
• Obozy NKWD dla jeńców polskich

Przypisy

1. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 338, 942, w latach 30. XX wieku w ewidencji Wojska Polskiego figurował jako Wincenty Poklewski.
2. Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 301 tu podano, że urodził się 27 września 1889 roku.
3. „Tajny Dziennik Personalny Rezerw” (Nr 2), Warszawa: MSWojsk, 28 kwietnia 1939, s. 46.
4. Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 301.
5. Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 602.
6. „Dziennik Personalny” (R. III, Nr 21), Warszawa, 15 lipca 1922, s. 528 .
7. Banaszek, Roman i Sawicki 2000 ↓, s. 227.
8. Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk, 1923, s. 653, 698 .
9. Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1924, s. 593, 620 .
10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 120 z 16 listopada 1925 roku, s. 649.
11. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 297, 350.
12. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 338, 942.
13. Cmentarz Stare Powązki: WŁADYSŁAW KOZIEŁŁ POKLEWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-03] .
14. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 39 z 29 października 1921, s. 1451.
15. Rostworowski 1930 ↓, s. 31.
16. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 15 lipca 1922 roku, s. 528.
17. M.P. z 1937 r. nr 213, poz. 355 „za zasługi na polu pracy społecznej i zawodowej”.
18. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
19. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 297.

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1934. [dostęp 2016-06-11].
• Stanisław Rostworowski: Zarys historii wojennej 27-go Pułku Ułanów (b. 203-go Ochotniczego Pułku Ułanów). Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1930, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
• Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
• Kazimierz Banaszek, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Warszawa: Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
• Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
• Убиты в Катыни. Книга Памяти польских военнопленных – узников Козельского лагеря НКВД, расстрелянных по решению Политбюро ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940 года. Лариса Еремина (red.). Moskwa: Stowarzyszenie Memoriał, 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.

Linki zewnętrzne

• http://ksiegicmentarne.muzeumkatynskie.pl/wpis/2932