Westland Whirlwind w locieWestland Whirlwind należący do 263. Eskadry RAF-u, bazującej w Exeter, 27 listopada 1940 rokuFormacja trzech Whirlwindów należących do 263. Eskadry RAF-u w grudniu 1940 roku
Samolot powstał w odpowiedzi na specyfikację Ministerstwa Lotnictwa F.37/35 z 1935 roku na szybki jednomiejscowy myśliwiec dzienny i nocny, uzbrojony w działka kalibru 20 mm, w celu przeciwstawienia się nowym niemieckim konstrukcjom[1]. Zakładano pierwotnie układ jednosilnikowy, lecz zaakceptowano także konstrukcje dwusilnikowe jako lepiej spełniające wymagania[1]. Swoje projekty dwusilnikowych myśliwców przedstawiły firmy Westland, Supermarine i Bristol, po czym po ich ocenie Ministerstwo Lotnictwa zamówiło 11 lutego 1937 roku tylko dwa prototypy samolotu Westland o oznaczeniu fabrycznym P.9[2]. Przedstawiał on dwusilnikowy samolot ze smukłym kadłubem z czterema działkami kalibru 20 mm w nosie, skrzydłami o zaawansowanej mechanizacji i chłodnicami silników umieszczonymi w krawędzi natarcia skrzydła[3]. Projekt ten był najbardziej zaawansowany technicznie i awangardowy, stąd w odróżnieniu od wielu innych brytyjskich projektów, dalsze zamówienie zostało uzależnione od pozytywnych wyników prób prototypu[2]. W toku prac projektowych zamieniono pierwotnie przewidziany podwójny statecznik pionowy przez pojedynczy, z charakterystycznie wysoko umieszczonym statecznikiem poziomym[4]. W czerwcu 1937 roku zaakceptowano makietę samolotu[4].
Pierwszy lot prototypu odbył się 11 października 1938 roku. Projekt ogólnie dysponował niezłymi charakterystykami, miał dobry zasięg i dobre uzbrojenie, jednak nie najlepsze silniki Rolls-Royce Peregrine zaważyły na losie samolotu. Samolot nie był duży, niewiele większy niż Hawker Hurricane, o wiele jednak szybszy i lepiej uzbrojony, a przy tym wykazywał doskonałe własności na niższych pułapach i był łatwy w pilotażu. Na wyższym pułapie pojawiały się jednak problemy z niezbyt dużą mocą silników, pewnym problemem była także duża szybkość lądowania, sprawiająca trudności pilotom, przyzwyczajonym do wolniejszych maszyn. Wadą był także niewielki zasięg.[potrzebny przypis]
Zamówiono 200 samolotów, jednak ze względu na kłopoty z silnikami po wyprodukowaniu 116 samolotów (według innych źródeł[jakich?] 112 lub 114) zamówienie zostało anulowane. Rozwiązaniem kłopotów mogło być zastosowanie doskonalszych silników Rolls-Royce Merlin, pociągało to jednak za sobą konieczność dość dużych zmian w konstrukcji samolotu. Istniały plany stworzenia wersji Mk II z nowymi silnikami RR Merlin, jednak po rozpoczęciu wojny zmieniły się priorytety, okazało się także, iż działka kalibru 20 milimetrów można zamontować na samolotach Supermarine Spitfire, wobec czego z produkcji samolotu zrezygnowano.
Pierwsze Whirlwindy weszły do służby w czerwcu 1940 roku. Służyły jedynie w dwóch dywizjonach RAF-u: 137. i 263. Niski poziom produkcji nie pozwolił na ich szerokie zastosowanie bojowe. W lipcu 1942 roku samoloty obu dywizjonów zostały przystosowane do zadań myśliwsko-bombowych, otrzymały przy tym popularne przezwisko Whirlibomber[5]. Pierwsze ich użycie w tym charakterze miało miejsce 9 sierpnia 1942, kiedy zatopiły dwa z grupy czterech uzbrojonych trawlerów na kanale La Manche[5]. Używane były następnie do zwalczania żeglugi na kanale oraz atakowania celów naziemnych w północnej Francji i Belgii, głównie pociągów, także podczas nocnych operacji intruder[6]. W czerwcu 1943 roku na skutek strat 137. Dywizjon przezbrojono na Hawker Hurricane Mk IV[7]. Samoloty pozostawały w służbie w drugim z dywizjonów do grudnia 1943 roku, kiedy to ostatnie egzemplarze zostały zastąpione przez myśliwce Hawker Typhoon[6]. Wkrótce po wycofaniu samoloty te zostały skasowane jako zbędne. Ostatni egzemplarz Whirlwinda używany był przez zakłady Westland aż do 1947 roku, z rejestracją cywilną G-AGOI[6]. Do dziś nie zachował się żaden oryginalny Whirlwind.
Whirlwindy ze względu na silne uzbrojenie i dużą prędkość wyrządzały dużo szkód załogom niemieckich okrętów wojennych operujących w kanaleLa Manche.
Wersją rozwojową Whirlwinda był samolot Westland Welkin, przeznaczony do lotów na wysokich pułapach.
Opis konstrukcji
Samolot Westland Whirlwind był dwusilnikowym, jednomiejscowym samolotem myśliwskim, dolnopłatem o konstrukcji skorupowej. Podwozie klasyczne – chowane w locie. Napęd stanowiły 2 silniki rzędowe.
