Wapienica (rzeka)

Wapienica
Ilustracja
Próg wodny na rzece Wapienica poniżej zbiornika „Wielka Łąka”
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Lokalizacja

województwo śląskie

Rzeka
Długość 20,6 km
Źródło
Miejsce na stoku Błatniej
Wysokość

ok. 900 m n.p.m.

Współrzędne

49°44′56″N 18°54′45″E/49,748889 18,912500

Ujście
Recypient Iłownica
Miejsce

w Czechowicach-Dziedzicach

Wysokość

ok. 240 m n.p.m.

Współrzędne

49°54′45,0″N 18°59′11,2″E/49,912500 18,986444

Położenie na mapie powiatu bielskiego
Mapa konturowa powiatu bielskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „źródło”, powyżej na prawo znajduje się również punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „ujście”
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Wapienica – rzeka o długości 20,6 km w południowej Polsce, w dorzeczu Wisły. Spływa z północnych stoków pasma Klimczoka i Błatniej w Beskidzie Śląskim. Płynąc generalnie w kierunku północnym przecina Pogórze Śląskie, po czym już na terenie Kotliny Oświęcimskiej (mezoregion Dolina Górnej Wisły) uchodzi do Iłownicy jako jej prawobrzeżny dopływ[1].

Tworzą ją dwa potoki, łączące się w zbiorniku zaporowym Wielka Łąka (p. niżej): wschodni o nazwie Barbara, którego źródła znajdują się na północnych stokach góry Trzy Kopce, na wysokości 920–950 m n.p.m. oraz zachodni, o nazwie Wapienica (też: Błatnia), którego źródła leżą na północnych stokach grzbietu Błatnia – Stołów, na wysokości 880–920 m n.p.m.[2] Płynie przez Wapienicę (zachodnia dzielnica Bielska-Białej), Stare Bielsko, Mazańcowice, Ligotę i Czechowice-Dziedzice, gdzie w rejonie linii kolejowej Trzebinia – Zebrzydowice uchodzi do Iłownicy. Średni spadek rzeki wynosi 22 m/km[3].

Źródliska potoku Barbara znajdują się w granicach rezerwatu przyrody Stok Szyndzielni. Górny bieg rzeki, po wylot doliny z obszaru górskiego, leży w granicach Zespołu przyrodniczo-krajobrazowego „Dolina Wapienicy” w Bielsku-Białej i Parku Krajobrazowego Beskidu Śląskiego.

Od 1895 r. wody Wapienicy, podobnie jak wody jej prawobrzeżnego dopływu, Żydowskiego Potoku, pobierane z pięciu ujęć, zasilały wybudowanym wodociągiem Bielsko. W 1932 r. w jej górnym biegu, w Dolinie Wapienicy, wybudowano zaporę[4]. Zbiornik powstały w wyniku wybudowania zapory nosi nazwę Jezioro Wielka Łąka.

W zbiorniku żyją pstrągi, a poniżej zbiornika głowacze. Wędkować można od źródeł do rzeki Iłownica, dozwolone przynęty sztuczne zgodnie z regulaminem PZW Katowice.

W górnym biegu (do sztucznego zbiornika) rzeka prowadzi wody I klasy czystości. Poniżej oczyszczalni ścieków „Beskidiana” prowadzi wodę III klasy czystości.

Wapienica jest rzeką charakteryzującą się nagłymi przyborami, występującymi w wyniku nawalnych opadów nawiedzających często północne stoki Beskidu Śląskiego. W 1972 r. na stacji IMGW Podkępie, pomiędzy Ligotą a Czechowicami-Dziedzicami, zanotowano rekordowy poziom wody wynoszący 580 cm. Na początku czerwca 2024 r., w trakcie ulewnych deszczy, rekord ten został pobity: stan wód rzeki wzrósł w ciągu jednej doby z 229 do 595 cm, a przepływ wzrósł o 192 m³/s. Rzeka przerwała wały, dokonując rozległych zalań[5].

Żydowski Potok – prawy dopływ Wapienicy

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Mapa turystyczna. [dostęp 2023-03-29]. (pol.).
  2. ↑ Dariusz Faustmann, Roman Trzmielewski, Grzegorz Wamberski (red.), Beskid Śląski.Mapa turystyczna 1 : 50 000, wyd. I, Kraków: Compass, 2003, ISBN 83-89165-32-5.
  3. ↑ Aleksander Dorda: Środowisko abiotyczne. Charakterystyka hydrograficzna. Rzeki i potoki. Dorzecze Małej Wisły. W: Dzieje Śląska Cieszyńskiego od zarania do czasów współczesnych pod redakcją Idziego Panica. T. I: Śląsk Cieszyński w czasach prehistorycznych. Cz. pierwsza: Środowisko przyrodnicze. Cieszyn: Starostwo Powiatowe, 2009, s. 65. ISBN 978-83-926929-2-8.
  4. ↑ Mirosław J. Barański: Beskid Śląski. Pasma Klimczoka i Równicy. Przewodnik turystyczny. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1995, s. 285, seria: Polskie góry. ISBN 83-7005-360-2.
  5. ↑ Wapienica przebrała przez wały. Trwa walka o dwa mosty w powiecie bielskim. 4 czerwca 2024. [dostęp 2024-11-11].

Linki zewnętrzne

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!