Ulica Michałowicka znajduje się w zachodniej części Siemianowic Śląskich i łączy Centrum od strony północno-zachodniej z Michałkowicami od strony południowo-wschodniej. Biegnie ona przez tereny dwóch dzielnic: Centrum i Michałowice – granicę dzielnic ulica przecina pomiędzy skrzyżowaniem z ulicą Spokojną a rondem (ul. Samorządowców i Przedsiębiorców)[1]. Ulica Michałkowicka jest drogą powiatową[2] i w systemie TERYT widnieje ona pod numerem 12702[3]. Kod pocztowy na adresów od 3 do 46a wynosi 41-100, natomiast dla numerów od 47 do końca to 41-103[4]. Nawierzchnia ulicy wykonana jest z asfaltobetonu[5], zaś równolegle do niej na części długości poprowadzona jest ścieżka rowerowa[6][7]. Według przeprowadzonego w 1995 roku rozpoznania dotyczącego głównych źródeł hałasu w Siemianowicach Śląskich ulica Michałkowicka została zaklasyfikowana jako jedna z dróg stanowiących główne źródło hałasu drogowego[8].
Numeracja budynków przy ulicy Michałkowickiej rozpoczyna się przy rondzie Michał, będące skrzyżowaniem z ulicami: Śląską i Parkową. Z tego miejsca droga kieruje się w kierunku północno-zachodnim. Ulica Michałkowicka za kolonią Nowy Świat zmienia swój kierunek na północny. Po drodze przecina się kolejno z ulicami: T. Kościuszki i Górniczą, na rondzie z ulicą Bohaterów Westerplatte oraz przy Nowym Świecie z ulicami: F. Deji, Żwirki i Wigury oraz H. Kołłątaja. W dalszym przebiegu droga do końca biegnie prostolinijnie. Ulica Michałkowicka kończy swój bieg w Michałowicach na krzyżowaniu z ulicami: E. Orzeszkowej (w lewo) i Wyzwolenia (w prawo). Od Nowego Świata ulica Michałkowicka przecina ciąg pieszo rowerowy (ul. Spokojna) oraz na rondzie ulice: Samorządowców i Przedsiębiorców[9]. Łączna długość ulicy wynosi około 2000 metrów[9].
W 2014 roku przy ulicy Michałkowickiej mieszkały łącznie 603 osoby[11]. Wierni rzymskokatoliccy mieszkający przy ulicy Michałkowickiej 3-45 i 28-46 przynależą do parafii Zmartwychwstania Pańskiego[12].
Historia
Obecna ulica Michałowicka, będąca drogą łącząca osady Siemianowice i Michałkowice, na całej swojej obecnej długości znajduje się na mapie wydanej w 1883 roku[2]. W 1895 roku nadano nazwy istniejącym wówczas na terenie Siemianowic ulicom, w tym ulicy Michałkowickiej[13]. Na przełomie XIX i XX wieku przy ulicy Michałkowickiej powstało część istniejących budynków – w 1883 roku powstał gmach obecnej Szkoły Podstawowej nr 5[14], zaś na przełomie XIX i XX wieku powstała kamienica pod numerem 5[15].
Przy obecnej ulicy Michałkowickiej została założona kopalnia „Max” (później przemianowana na „Michał”), w której wydobycie węgla kamiennego rozpoczęto w 1883 roku[16]. Na zakupionym w 1910 gruncie został założony Nowy Cmentarz, gdyż Stary Cmentarz znajdujący się na Sadzawkach był niewystarczający dla mieszkańców Siemianowic i Huty Laura. Nekropolię uroczyście poświęcił ksiądz Franciszek Kunze[17].
Wiosną 1931 roku z inicjatywy gminy Siemianowice zaczęto budować kolonię Nowy Świat. Do listopada tego samego roku powstało łącznie 19 budynków mieszkalnych i dom handlowy. W późniejszym czasie kolonię rozbudowano o budynki znajdujące się bliżej Michałkowic[18]. W latach międzywojennych przy ulicy Michałkowickiej 25-35 powstała również kolonia domów robotniczych dla pracowników kopalni „Richter”[19]. W nocy z 31 sierpnia na 1 września 1939 roku oddział Freikorpsu zajął teren kopalni „Michał”. Oddział został wyparty po ciężkich walkach przez oddział wojska polskiego oraz miejscowych harcerzy i powstańców[20].
W okresie Polski Ludowej, na mapie wydanej w latach 1958–1961, siemianowicki odcinek ulicy Michałkowickiej nosił obecną nazwę, zaś michałkowicka część ulicy nosiła nazwę ulica Wyzwolenia (obecna zaś ulica Wyzwolenia nosiła ówcześnie nazwę ulica Bańgowska)[2]. W 1963 roku rozpoczęto budowę obecnego kościoła Zmartwychwstania Pańskiego, którego budowę ukończono latach 1970–1972. Budynek ten pierwotnie zaczęto wznosić jako kaplicę cmentarną[17].
W 2013 roku trwała realizacja ciągu pieszo-rowerowego w ciągu ulicy Michałkowickiej, który połączył ulicę Spokojną z Parkiem Górnik przez tunel[6]. Tunel ten został w 2020 roku rozebrany wraz z budową nowego łącznika ulicy Michałkowickiej i ulicy Oświęcimskiej[21].
Władze miasta Siemianowice Śląskie przy wsparciu środków unijnych w 2015 roku rozpoczęły rewitalizację położonego przy ulicy Michałkowickiej Nowego Świata. W ramach prac prowadzonych do 2020 roku wykonano termomodernizacji budynków mieszkalnych i remont części lokali mieszkalnych, a także zmodernizowano oświetlenie oraz nawierzchnie[22].
W kwietniu 2016 roku ogłoszono przetarg na modernizację nawierzchni na wybranych drogach w Siemianowicach Śląskich, w tym ulicy Michałkowickiej na odcinku od cmentarza do skrzyżowania z ulicami: E. Orzeszkowej i Wyzwolenia[23]. Prace remontowe ruszyły w czerwcu tego samego roku[24]. W tym czasie nową nawierzchnię jezdni miał już odcinek od skrzyżowania z ulicą E. Orzeszkowej do budynku Urzędu Miasta przy ulicy Michałkowickiej 105[5].
Ulica Michałkowicka w 2019 roku (przed budową ronda i ulic: Samorządowców i Przedsiębiorców)
W czerwcu 2018 roku rozpoczęto prace nad budową łącznika pomiędzy ulicą Michałkowicką a ulicą Zwycięstwa. Łącznik ten o długości 1,4 km, nazwany ulicą Przedsiębiorców, uroczyście oddano do użytku 23 listopada tego samego roku[25]. W połowie grudnia 2019 roku rozpoczęto prace nad budową łącznika pomiędzy ulicą Michałkowicką a ulicą Oświęcimską. W ramach prac m.in. zaprojektowano nowe rondo na ulicy Michałowickiej, a także wybudowano nowe chodniki i ścieżki rowerowe, kanalizację deszczową i oświetlenie drogi[26]. Prace zaś przy budowie ronda na skrzyżowaniu z łącznikiem ruszyły 6 maja 2020 roku[27].
W kwietniu 2020 roku ruszyły prace budowlane nad budową sieci ciągów rowerowych w ramach drugiego etapu budowy ścieżek na terenie Siemianowic Śląskich. Zaprojektowano m.in. ścieżkę nr 4 przy ulicy Michałkowickiej pomiędzy bud. 47 a Urzędem Miasta (ulica Michałkowicka 105) i dalej w kierunku ulicy Wyzwolenia wraz z zintegrowanym centrum przesiadkowym przy budynku Urzędu Miasta[28]. Centrum przesiadkowe składa się z wiat przystankowych, zamykanych boksów rowerowych oraz zadaszonych stanowisk do parkowania rowerów typu bike & ride. Na przełomie lipca i sierpnia 2021 roku zakończono prace budowlane przy ścieżce wzdłuż ulicy Michałkowickiej o łącznej długości 2,33 km. Wraz ze ścieżką powstało nowe oznakowanie i oświetlenie, a także umieszczono mapy z przebiegiem tras i elementy małej architektury. Koszt prac wyniósł około 10,7 mln złotych, z czego większa część została dofinansowana ze środków Unii Europejskiej[7].
W rejonie ulicy Michałkowickiej, przy Nowym Świecie pod koniec sierpnia 2020 roku ruszyły prace budowlane związane z budową wielofunkcyjnego boiska sportowego. Koszt prac zakończonych pod koniec września tego samego roku wyniósł około 320 tys. złotych[29]. W dniu 18 listopada 2020 roku rozpoczęto prace nad budową ronda na skrzyżowaniu ulic: Michałkowickiej i Bohaterów Westerplatte. W ramach prac wymieniono nawierzchnię asfaltobetonową, wykonano azyl na środku ronda z kostki brukowej, a także wykonano nowe oznakowanie poziome i pionowe. Łączny koszt prac wyniósł 215 tys. zł[30]. W drugiej połowie 2020 roku trwały prace przy doświetleniu przejść dla pieszych. Prace te obejmowały przejścia na wysokości sklepu Lidl, przy skrzyżowaniu z ulicą Bohaterów Westerplatte, a także na wysokości budynku nr 39[31].
Kamienica mieszkalna (ul. Michałkowicka 7) – zbudowana na przełomie XIX i XX wieku; jej pierwszym właścicielem był Uher, prowadzący w budynku restaurację (część restauracyjną zbudowano w 1917 roku)[15]; budynek wpisano do rejestru zabytków 11 stycznia 2011 roku (nr rej.: A/325/11)[38],
Budynek Szkoły Podstawowej nr 5 (ul. Michałkowicka 15) – zbudowany w 1883 roku; w 1901 roku oddano do użytku nową część szkoły – skrzydło zachodnie[14]; wyremontowany w latach 2003–2004[39];
Kolonia robotnicza (ul. Michałkowicka 25-35) – zabudowa szeregowa, powstała w okresie międzywojennym dla pracowników nieistniejącej obecnie kopalni „Richter”[19],
Budynek Urzędu Miasta Siemianowice Śląskie (ul. Michałkowicka 105) – budynek powstał w miejscu dawnej cechownikopalni „Michał”; wcześniej był siedzibą Przedsiębiorstwa Usług Górniczo-Materiałowych „USGÓR”; w podziemiach budynku zachowane są pomieszczenia schronu przeciwatomowego, a także tunel ewakuacyjny będący również czerpnią powietrza[40]; w okresie do maja do lipca 2014 roku budynek przeszedł remont elewacji zewnętrznej[41],
Krzyż przydrożny (ul. Michałkowicka)[42] – krzyż „Boża Męka”, wzniesiony najprawdopodobniej około 1870 roku na skraju ówczesnej wsi Siemianowice; składa się z kamiennego krucyfiksu, na którym wisi metalowa figura Jezusa Chrystusa[43],
Cmentarz katolicki (ul. Michałkowicka)[42] – został on założony na wykupionym w 1910 roku terenie; jest to największy z siemianowickich cmentarzy[17]; cmentarz jest objęty strefą ochrony krajobrazu kulturowego[44].
Na cmentarzu przy ulicy Michałkowickiej znajduje się pomnik żołnierzy i jeńców poległych w czasie I wojny światowej, który został odnowiony w lipcu i sierpniu 2016 roku z funduszy Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Wcześniejsze tablice z nazwiskami poległych zostały zniszczone w drugiej połowie XX wieku, a pod koniec XX wieku na podstawie zachowanych fotografii odtworzono je[45]. Ponadto, na cmentarzu tym znajduje się kilka nagrobków wpisanych do ewidencji pamięci województwa śląskiego, tj.: grób Jana Nepomucena Stęślickiego, Jana Rurańskiego[46] oraz zbiorowy grób wojenny 75 Pułku Piechoty poległych 1 września 1939 roku w walkach o kopalnię „Michał”[47].
Gospodarka i instytucje
W 2014 roku przy ulicy Michałkowickiej zarejestrowanych było łącznie 122 przedsiębiorstw[48], w tym 112 mikro- i małych[49] oraz 10 średnich i dużych[48]. Do systemu REGON do końca października 2021 roku zostało wpisanych łącznie 169 podmiotów zarejestrowanych przy ulicy Michałkowickiej. Pośród dalej funkcjonujących, swoją siedzibę mają tutaj takie placówki jak m.in.: spółdzielnia, sklepy wielobranżowe, placówki edukacyjne, domy pogrzebowe, sklepy i warsztaty motoryzacyjne, gabinety lekarskie, laboratorium, salony fryzjerskie, placówki gastronomiczne, firmy budowlane, zakłady produkcyjne, biuro rachunkowe, gospodarstwa rolne, kwiaciarnie, wspólnota mieszkaniowa i inne[50].
Swoją siedzibę mają tu też następujące instytucje:
Szkoła Podstawowa nr 5 im. Adama Mickiewicza w Siemianowicach Śląskich (ul. Michałkowicka 15)[51],
↑Grodzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej: Geoportal Miasta Siemianowice Śląskie. siemianowice.geoportal2.pl. [dostęp 2021-11-01]. (pol.).
AntoniA.HalorAntoniA., Przewodnik siemianowicki. Wędrówki po mieście i okolicy, wyd. pierwsze, Siemianowice Śląskie: Urząd Miasta Siemianowice Śląskie, 2000, ISBN 83-913068-1-X(pol.).
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
