Uczelnie muzyczne w Polsce

Uczelnie muzyczne w Polsce – polskie instytucje szkolnictwa wyższego kształcące profesjonalnych artystów muzyków na studiach I, II i III stopnia.

Nazwa

W historii polskiej oświaty występuje kilka nazw odnoszących się do uczelni muzycznych: konserwatorium, wyższa szkoła muzyczna, akademia muzyczna czy uniwersytet muzyczny. Przed II wojną światową dominowały konserwatoria; po wojnie przekształcone zostały w Państwowe Wyższe Szkoły Muzyczne; w latach 1979–1982 przemianowane zostały na Akademie Muzyczne; obecnie warszawska Akademia przekształciła się w Uniwersytet Muzyczny, a bydgoska podjęła już uchwałę o planowanym przekształceniu^{[potrzebny przypis]}.

Historia

W Polsce pierwszą publiczną szkołę muzyczną, wobec której stosować zaczęto nazwę konserwatorium, otwarto w Warszawie w roku 1810 dzięki staraniom Józefa Elsnera (oficjalną nazwę konserwatorium nadano szkole dopiero w roku 1821). Nauczano w niej przede wszystkim śpiewu oraz gry na instrumentach, a także przedmiotów teoretycznych; w związku jednak z represjami po powstaniu listopadowym szkołę zamknięto w 1831 roku. We Lwowie pierwszą publiczną uczelnię muzyczną otwarto w 1838 (konserwatorium w 1870), w Krakowie podobne konserwatorium otwarto – dzięki staraniom Władysława Żeleńskiego i Marceliny Czartoryskiej – w roku 1888.

Po wojnie w miejsce dawnych konserwatoriów powołano do życia Państwowe Wyższe Szkoły Muzyczne. Wszystkie z czasem zostały przemianowane na akademie muzyczne. Obecnie z ośmiu uczelni muzycznych siedem to akademie muzyczne, warszawska natomiast przekształciła się w Uniwersytet Muzyczny.

Kariera akademicka

Do 2003 roku zamiast stopni przeprowadzane były „przewody kwalifikacyjne I stopnia” (odpowiedniki doktoratu) oraz „przewody kwalifikacyjne II stopnia” (odpowiedniki habilitacji), a kariera akademicka kończyła się nadaniem przez Prezydenta RP tytułu profesora sztuki. Stanowiska adiunkta, profesora nadzwyczajnego i profesora zwyczajnego obsadzane były na tych samych zasadach, jakie obowiązują w przypadku doktorów i doktorów habilitowanych; jedyną różnicą był brak formalnego stopnia przed otrzymaniem tytułu profesora. Osoby posiadające stopnie kwalifikacji używają wyrażeń „przew. kwal. I/II st.” lub „kwal. I/II st.” przed nazwiskiem lub, znacznie częściej, określeń stanowisk (adiunkt lub profesor nadzwyczajny) – stąd rozróżnienie spotykane na uczelniach artystycznych: adiunkt I st. i adiunkt II st.

W 2003 roku w miejsce przewodów wprowadzono z powrotem stopnie doktora sztuki oraz doktora habilitowanego sztuki.

Polskie uczelnie muzyczne według kolejności powstania

Uczelnia	Główny budynek uczelni	rok założenia	Lokalizacja	Poprzednie nazwy	liczba studentów (2011/12)[1]
Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina w Warszawie		1810[2]	Warszawa	Nazwa konserwatorium w 1821 W latach 1831–1861 brak działalności 1861–1918 Instytut Muzyczny 1918 Konserwatorium Państwowe 1946 Państwowa Wyższa Szkoła Muzyczna 1962 Akademia Muzyczna Od 2008 Uniwersytet Muzyczny	947
Polskie Towarzystwo Muzyczne we Lwowie		1838	Lwów	Nazwa konserwatorium w 1870
Akademia Muzyczna im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie		1888[3]	Kraków	1888 Nadanie nazwy konserwatorium Szkoła muzyczna działała już wcześniej 1946–1979 Państwowa Wyższa Szkoła Muzyczna Od 1979 Akademia Muzyczna	691
Akademia Muzyczna im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi		Początki XX wieku[4]	Łódź	Pocz. XX w. Konserwatorium Muzyczne 1946–1982 Państwowa Wyższa Szkoła Muzyczna Od 1982 Akademia Muzyczna	667
Akademia Muzyczna im. Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu		1920[5]	Poznań	1922 Państwowe Konserwatorium Muzyczne 1945–1981 Państwowa Wyższa Szkoła Muzyczna Od 1981 Akademia Muzyczna	749
Konserwatorium Muzyczne w Wilnie		1921	Wilno
Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach		1929[6]	Katowice	1929 Państwowe Konserwatorium Muzyczne 1945–1979 Państwowa Wyższa Szkoła Muzyczna Od 1979 Akademia Muzyczna	906
Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku		1947[7]	Gdańsk	1947–1982 Państwowa Wyższa Szkoła Muzyczna Od 1982 Akademia Muzyczna	782
Akademia Muzyczna im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu		1948[8]	Wrocław	1948 Państwowa Wyższa Szkoła Muzyczna	621
Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy		1974[9]	Bydgoszcz	od 1904 Bydgoskie Konserwatorium Muzyczne, od 1927 Miejskie Konserwatorium Muzyczne, 1974–1979 Filia Wyższej Szkoły Muzycznej w Łodzi, 1979–1981 Państwowa Wyższa Szkoła Muzyczna, od 1981 Akademia Muzyczna	475
Akademia Sztuki w Szczecinie		2010[10]	Szczecin	Do 2010 filia Akademii Muzycznej w Poznaniu; Wyższa Szkoła Sztuki Użytkowej (uczelnia prywatna)	473

Zobacz też

• uczelnie w Polsce

Przypisy

1. „Szkoły wyższe i ich finanse w 2011 r.”, 2012. Główny Urząd Statystyczny. ISSN 1506-2163. (pol.). brak numeru strony
2. Mieczysława Demska-Trębacz: Dzieje Uczelni. Uniwersytet Muzyczny im. Fryderyka Chopina. [dostęp 2014-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-11-22)]. (pol.).
3. Kalendarium. Krakowska Akademia Muzyczna. [dostęp 2014-12-29]. (pol.).
4. Historia Akademii Muzycznej w Łodzi. Akademia Muzyczna w Łodzi. [dostęp 2014-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-29)]. (pol.).
5. Historia. Akademia Muzyczna im. Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu. [dostęp 2014-12-29]. (pol.).
6. Historia. Akademia im. Karola Szymanowskiego w Katowicach. [dostęp 2014-12-29]. (pol.).
7. Wydział I – Dyrygentury, Kompozycji i Teorii Muzyki. Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku. [dostęp 2014-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-29)]. (pol.).
8. Historia Uczelni. Akademia Muzyczna im. Karola Lipińskiego. [dostęp 2014-12-29]. (pol.).
9. O Akademii. Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy. [dostęp 2014-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-20)]. (pol.).
10. O uczelni. Akademia Sztuki w Szczecinie. [dostęp 2014-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-29)]. (pol.).