Budowę twierdzy Ołomuniec w jej współczesnym kształcie rozpoczęli Szwedzi, którzy w trakcie wojny trzydziestoletniej zdobyli miasto w 1642 i wznieśli szereg bastionów wokół istniejących bram i odrestaurowanych murów miejskich. W 1655 król czeskiFerdynand III Habsburg ogłosił miasto Ołomuniec twierdzą[1], a w 1658 habsburski marszałek polnyJean-Louis Raduit de Souches opracował pierwszy projekt nowych fortyfikacji oparty na pięcioramiennych bastionach. W 1699 powstał nowy plan twierdzy według systemu vaubanowskiego.
Terezská brána
Po zdobyciu miasta przez wojska pruskieFryderyka II Wielkiego w 1741, najważniejszym okresem w rozbudowie twierdzy Ołomuniec był tzw. okres terezjański. Po utracie Śląska przez Austrię Ołomuniec stał się miastem granicznym i w latach 1742–1757 wzniesiono nowoczesną twierdzę w kształcie pięcioramiennej gwiazdy według planu austriackiego inżyniera Pierre’a Philippe’a Bechade de Rochepina. W 1758 nowa twierdza odparła pięciotygodniowe pruskie oblężenie[2]. W ciągu 32 dni Prusacy wystrzelili w kierunku twierdzy (i miasta) 103 tysiące kul armatnich z 143 armat, dział i moździerzy oraz ponad 25 tysięcy bomb i granatów o wadze od 10 do 103 kilogramów[3]. Z tego okresu pochodzi ceglana brama Marii Teresy (Terezská brána) z płaskorzeźbami, zbudowana na podobieństwo antycznego łuku triumfalnego[4].
Po drugim pruskim oblężeniu rozpoczęto również budowę 21 fortów, które miały domknąć pierścień twierdzy wokół miasta.
Po wojnie prusko-austriackiej z 1866 twierdza Ołomuniec straciła znaczenie strategiczne i miasto zaczęło zabiegać o rozbiórkę fortyfikacji. Wyburzanie pierwszych elementów twierdzy rozpoczęło się w 1870 (brama miejska od wschodu, wychodząca w stronę dzisiejszego dworca kolejowego), a rozbiórkę przyspieszył cesarski dekret z 1886 o odebraniu miastu statusu twierdzy[7]. Ostatnie rozbiórki miały miejsce w latach 70. XX wieku; w Republice Czeskiej rozpoczęły się prace rekonstrukcyjne niektórych pozostałości po twierdzy.
Twierdza obecnie
Na miejscu wschodniej części murów w 1898 powstał park Bezručovy sady. Po ołomunieckiej twierdzy zachowały się budynki (w tym odbudowane i przebudowane) z poniższego planu:
6 – Przejście Michałowe 7 – Katowska bramka 11 – Brama Marii Teresy 16 – pozostałości średniowiecznych murów z Bramą prochową 17 – pozostałości renesansowych murów z Bramką różaną 19 – resztki późnogotyckich murów Bramy Barbary (zburzona) 21 – pozostałości Bastionu szpitalnego 22 – była Brama Wszystkich Świętych 23 – Bastion Locatellego 24, 25, 26 – pozostałości średniowiecznych fortyfikacji
W odrestaurowywanym od 2008 budynku barokowejprochowni i dzieła koronowego (Korunní pevnůstka) na terenie byłego garnizonu wojskowego działa muzeum twierdzy Ołomuniec (Muzeum Olomoucké pevnosti)[8].
W zabudowaniach twierdzy ołomuniecki uniwersytet Palackiego od 2015 prowadzi interaktywne muzeum nauki dla dzieci i młodzieży (Pevnost poznání)[9].
↑TomášT.KrylTomášT., Procházky Olomoucí: krok za krokem ulicemi města, Brno 2018, ISBN 978-80-264-1950-1, OCLC1051235047 [dostęp 2023-03-08]. Brak numerów stron w książce
.jpg)
.jpg)
.jpg){kind=link}
