Topaze (Q45)
„Topaze” w 1918 r.
|
Klasa
|
okręt podwodny
|
Typ
|
Émeraude
|
Historia
|
Stocznia
|
Arsenal de Toulon
|
Położenie stępki
|
październik 1903
|
Wodowanie
|
2 lipca 1908
|
Marine nationale
|
Wejście do służby
|
1910
|
Wycofanie ze służby
|
12 listopada 1919
|
Dane taktyczno-techniczne
|
Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu
|
392 tony 425 t
|
Długość
|
44,9 m
|
Szerokość
|
3,9 m
|
Zanurzenie
|
3,6 m
|
Zanurzenie testowe
|
40 m
|
Rodzaj kadłuba
|
jednokadłubowy
|
Napęd
|
2 silniki Diesla o łącznej mocy 600 KM 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 450 KM 2 śruby
|
Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu
|
11,5 węzła 9,25 w.
|
Zasięg
|
powierzchnia: 2000 Mm przy 7,25 w. zanurzenie: 100 Mm przy 5 w.
|
Uzbrojenie
|
1 działko kal. 37 mm, 6 torped
|
Wyrzutnie torpedowe
|
6 × 450 mm (4 dziobowe, 2 rufowe)
|
Załoga
|
21
|
|
Topaze (Q45) – francuski okręt podwodny z okresu I wojny światowej, piąta zamówiona jednostka typu Émeraude. Została zwodowana 2 lipca 1908 roku w stoczni Arsenal de Toulon, a do służby w Marine nationale weszła w 1910 roku. Okręt został skreślony z listy floty 12 listopada 1919 roku.
Projekt i dane taktyczno–techniczne
„Topaze” zamówiony został na podstawie programu rozbudowy floty francuskiej z 1903 roku[1][2]. Zaprojektował go inż. Gabriel Maugas, dostosowując swój poprzedni projekt (Farfadet) do napędu dwuśrubowego[1][3][4]. Okręt miał niewielki zapas pływalności w położeniu nawodnym oraz występowały na nim częste awarie silników Diesla, co znacznie wydłużyło okres prób i opóźniło wprowadzenie do służby[1][2][3]. W porównaniu do bliźniaczych jednostek, „Topaze” otrzymał przedłużony kiosk[2].
„Topaze” był małym okrętem podwodnym o konstrukcji jednokadłubowej. Długość całkowita wynosiła 44,9 metra, szerokość 3,9 metra i zanurzenie 3,6 metra[2][3][5]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 392 tony, a w zanurzeniu 425 ton[2][3][5]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa silniki Diesla Sautter-Harlé o łącznej mocy 600 koni mechanicznych (KM)[2][3][5]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne Sautter-Harlé o łącznej mocy 450 KM[3]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 11,5 węzła na powierzchni i 9,25 węzła w zanurzeniu[2][3][5]. Zasięg wynosił 2000 Mm przy prędkości 7,25 węzła w położeniu nawodnym oraz 100 Mm przy prędkości 5 węzłów pod wodą[2][3][5]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 40 metrów[6].
Okręt wyposażony był w sześć wyrzutni torped kalibru 450 mm (cztery wewnętrzne na dziobie i dwie na rufie), z łącznym zapasem 6 torped[2][3][7]. Od sierpnia 1915 roku okręt posiadał działko pokładowe kal. 37 mm L/40 M1902[2][3][6]. Załoga okrętu składała się z 21 (później 23) oficerów, podoficerów i marynarzy[2][3][5].
Budowa i przebieg służby
„Topaze” zbudowany został w Arsenale w Tulonie[1][2][3]. Stępkę okrętu położono w październiku 1903 roku[1], został zwodowany 2 lipca 1908 roku[2][3], a do służby przyjęto go w 1910 roku[1][6]. Nazwa nawiązywała do kamienia szlachetnego – topazu[8]. Jednostka otrzymała numer burtowy Q45[2].
„Topaze” pełnił służbę na Morzu Śródziemnym[3]. W sierpniu 1915 roku okręt otrzymał (wraz z bliźniaczym „Turquoise”) działko pokładowe kalibru 37 mm, stając się pierwszym okrętem podwodnym w marynarce francuskiej wyposażonym w uzbrojenie artyleryjskie[2][3][a]. W latach 1915–1916 jednostka pływała w składzie 2. Flotylli, a w 1918 roku przeniesiona została do 3. Flotylli, stacjonując w Mudros[1]. 12 listopada 1919 roku okręt został skreślony z listy floty[2][3].
Uwagi
- ↑ J. Labayle-Couhat podaje, że na okręcie zamontowano działo kal. 47 mm[1].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: 1974, s. 138.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: 1985, s. 208.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara: 2007, s. 80.
- ↑ John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: 1990, s. 199.
- ↑ a b c d e f Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: 1974, s. 137.
- ↑ a b c Ivan Gogin: ÉMERAUDE submarines (1908 - 1910). Navypedia. [dostęp 2016-12-27]. (ang.).
- ↑ J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 536.
- ↑ Gordon Smith: World War 1 at Sea, FRENCH NAVY. Naval History Homepage. [dostęp 2016-12-27]. (ang.).
Bibliografia
- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.). Brak numerów stron w książce
- Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.). Brak numerów stron w książce
- Ivan Gogin: ÉMERAUDE submarines (1908 - 1910). Navypedia. [dostęp 2016-12-27]. (ang.).
- Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1. Brak numerów stron w książce
- Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1974. ISBN 0-7110-0445-5. (ang.). Brak numerów stron w książce
- John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.). Brak numerów stron w książce
- Gordon Smith: World War 1 at Sea, FRENCH NAVY. Naval History Homepage. [dostęp 2016-12-27]. (ang.).