Toomas Hendrik Ilves (wym. [ˈtoːmɑs ˈhendrik ˈilves]; ur. 26 grudnia 1953 w Sztokholmie) – estoński polityk, dyplomata, przewodniczący Partii Socjaldemokratycznej w latach 2001–2002, prezydent Estonii w latach 2006–2016.
Życiorys
Urodził się w Szwecji w rodzinie uchodźców z zajętej przez Związek Radziecki Estonii. Ukończył studia z zakresu psychologii na Columbia University i University of Pennsylvania.
W latach 80. pracował jako dziennikarz w Radiu Wolna Europa. Po odzyskaniu przez Estonię niepodległości był ambasadorem w USA, Kanadzie i Meksyku. W latach 1996–1998 po raz pierwszy sprawował urząd ministra spraw zagranicznych. W 1998 wstąpił do partii agrarnej, przekształconej w partię ludową Rahvaerakond (której przewodniczył w latach 1998–1999[1]), przy udziale której powstał blok wyborczy Umiarkowani i następnie Estońska Partia Umiarkowanych. W wyborach w 1999 Toomas Hendrik Ilves uzyskał mandat do Riigikogu, wkrótce ponownie stanął na czele ministerstwa spraw zagranicznych w koalicyjnym rządzie Marta Laara. Funkcję tę pełnił do 2002, powracając do pracy w Zgromadzeniu Państwowym. Rok wcześniej został przewodniczącym swojego ugrupowania (w 2003 przekształconego w Partię Socjaldemokratyczną), ustąpił już w 2002 po porażce w wyborach samorządowych.
W 2003 został obserwatorem w Parlamencie Europejskim, po akcesji Estonii do UE od maja do lipca 2004 pełnił funkcję europosła. W pierwszych estońskich wyborach w 2004 uzyskał mandat eurodeputowanego. Zasiadał w grupie Partii Europejskich Socjalistów, był wiceprzewodniczącym Komisji Spraw Zagranicznych[2].
23 września 2006 został wybrany na prezydenta Estonii z poparciem socjaldemokratów, Estońskiej Partii Reform i konserwatystów. W kolegium elektorskim, zwołanym po nieudanych głosowaniach w parlamencie, otrzymał 174 głosy, pokonując urzędującego prezydenta Arnolda Rüütela (162 głosy)[3].
29 sierpnia 2011 parlament wybrał go na kolejną kadencję prezydencką. Jego kandydaturę poparło 73 deputowanych, podczas gdy 23 zagłosowało na Indreka Taranda; jeden głos był pusty, dwa były nieważne. Toomas Hendrik Ilves uzyskał wymagane poparcie co najmniej 2/3 głosów (68 głosów) już w pierwszej turze głosowania (poparcia udzieliły mu te same ugrupowania co pięć lat wcześniej)[4]. Zakończył urzędowanie 10 października 2016.
Odznaczenia i wyróżnienia
Przypisy
Bibliografia
Starsi państwa
(Riigivanem, 1920-38) |
|
|---|
Prezydenci Estonii
(1938-40 i od 1992) |
|
|---|
