Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu

Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu

Teatr, widok z pl. Bogusławskiego (2019)
Typ teatru	teatr dramatyczny
Założyciel	Wojciech Bogusławski
Data powstania	1801
Państwo	Polska
Lokalizacja	pl. Wojciecha Bogusławskiego 1 62-800 Kalisz
Strona internetowa

Teatr Miejski

nr rej. 424/A z 15 listopada 1979[1]
Teatr, widok nocą z mostu Teatralnego (2022)
Państwo	Polska
Miejscowość	Kalisz
Ukończenie budowy	1920–1923
Położenie na mapie Kalisza Teatr Miejski
Położenie na mapie Polski Teatr Miejski
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Teatr Miejski
51°45′31,1″N 18°05′36,8″E

Gmach teatru wzniesiony w latach 1898–1900 według projektu Józefa Chrzanowskiego

Widok teatru przed 1858

Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu (TWB) – teatr w Kaliszu, wojewódzka instytucja kultury^[2], założony w 1801 przez Wojciecha Bogusławskiego, honorowa scena narodowa^[3][4]. Spośród działających do dzisiaj teatrów dramatycznych w Polsce tylko dwa są od niego starsze^[5]; od 1936 nosi imię założyciela, od 1961 organizuje Kaliskie Spotkania Teatralne; budynek teatru, wzniesiony w latach 1920–1923 według projektu Czesława Przybylskiego^[6], został wpisany do rejestru zabytków w 1979.

W latach 2014–2017 dyrektorem teatru była Magda Grudzińska; od 1 września 2017 dyrektorem jest Bartosz Zaczykiewicz^[7].

Historia

Pierwszy drewniany budynek teatru wzniesiony przez Bogusławskiego w 1801 roku rozpadł się po 15 latach. W latach 30. XIX wieku teatr odbudowano w jego współczesnym miejscu, jednak spłonął on w pożarze miasta w kwietniu 1858 roku. Ponad 40 lat przedstawienia odbywały się w zaadaptowanej do tego celu ujeżdżalni, a później w prowizorycznym, drewnianym teatrze zimowym. W latach 1896–1900 wzniesiono neorenesansowy gmach teatru według projektu Józefa Chrzanowskiego^[8]. Budynek został spalony przez Niemców w czasie burzenia Kalisza w 1914. W 1920 rozpoczęto trwającą 16 lat budowę obecnego budynku według projektu Czesława Przybylskiego.

W 1937 w TWB odbyła się prapremiera komedii politycznej Von Schwindel w polskim dworze Janusza Teodora Dybowskiego. Tadeusz Słobodzianek debiutował w TWB jako dramaturg w 1981 sztuką dla dzieci Baśń jesienna, zaś w 1982 jako reżyser inscenizacją dramatu Osmędeusze (1971) Mirona Białoszewskiego.

Dyrektorzy

Dyrektorzy Teatru im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu (dyrektorzy naczelni od 1957)
1957–1963	Tadeusz Kubalski
1964–1970	Alina Obidniak
1970–1973	Izabella Cywińska
1973–1974	Zbigniew Bebak, dyrektor naczelny i artystyczny
1974–1977	Andrzej Wanat
1977–1980	Waldemar Wilhelm
1980–1982	Romana Próchnicka, dyrektor naczelny i artystyczny
1982–1991	Maciej Grzybowski
1991–1994	Zbigniew Lesień
1994–1998	Jan Buchwald
1998–2001	Jan Nowara
2001–2007	Robert Czechowski
2007–2014	Igor Michalski, dyrektor naczelny i artystyczny
2014–2017	Magda Grudzińska, dyrektor naczelny i artystyczny
od 2017	Bartosz Zaczykiewicz

Zespół

Obecni aktorzy

Stan na 13 listopada 2017^[9].

• Natasza Aleksandrowitch (od 2015)
• Zbigniew Antoniewicz (od 1996)
• Izabela Beń (od 2008)
• Agnieszka Dulęba-Kasza (od 2007)
• Agnieszka Dzięcielska (od 1991)
• Michał Grzybowski (od 2007)
• Jacek Jackowicz (od 1992)
• Łukasz Kaczmarek (od 2016)
• Małgorzata Kałędkiewicz-Pawłowska (od 2003)
• Ewa Kibler (od 1989)
• Kama Kowalewska (od 1999)
• Dawid Lipiński (od 2015)
• Jakub Łopatka (od 2017)
• Wojciech Masacz (od 2004)
• Aleksandra Pałka (od 2017)
• Bożena Remelska (od 1978)
• Dariusz Sosiński (od 1996)
• Marcin Trzęsowski (od 2007)
• Izabela Wierzbicka (od 2002)
• Michał Wierzbicki (od 2007)
• Lech Wierzbowski (od 1986)
• Lech Zuchowicz (od 2017)

Dawni aktorzy

• Krzysztof Chamiec (1954–1955)
• Michał Chorosiński (1999–2000)
• Edmund Fetting (sezon 1951/52 i 1952/53)^[10]
• Antonina Girycz (1960–1961)
• Jan Jankowski (1991–1992)
• Dorota Kolak (1980–1982)
• Halina Kowalska (1966–1967)
• Monika Krzywkowska
• Janusz Michałowski (1969–1973)
• Cezary Morawski
• Henryk Talar (1970–1973)
• Halina Łabonarska (1970–1973)
• Józef Łodyński (1954–1957)
• Elżbieta Starostecka

i inni

Zobacz też

• Filharmonia Kaliska
• polskie teatry operowe

Przypisy

1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 57 [dostęp 2021-10-01] .
2. Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego, Departament Kultury i Sztuki, Wykaz instytucji kultury [dostęp 9.12.2007].
3. Dziesięciolecie Teatru im. W. Bogusławskiego (1945–1955). 155-lecie kaliskiej sceny narodowej, red. Winkler M., sine loco 1955, s. 8.
4. Zdzisław Kłapciński (red.): 180 lat sceny narodowej w Kaliszu. Kalisz: Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu, 1980, s. 12.
5. Teatr Narodowy w Warszawie został założony w 1765, Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie w 1799.
6. Grażyna Jonkajtys-Luba: Czesław Przybylski. Warszawa: Wydawnictwo „Arkady”, 1989, s. 26. ISBN 83-213-3420-2.
7. KADRY. Zaczykiewicz za Grudzińską. Nowy dyrektor kaliskiego teatru. [online], wkaliszu.pl - Kalisz on-line [dostęp 2017-09-09]  (pol.).
8. (red.). Nasze ryciny. „Tygodnik Ilustrowany”. 28 (1916), s. 553, 29 czerwca (11 lipca) 1896. Warszawa: Gebethner i Wolff. 
9. Zespół, „TBK” [dostęp 2017-08-15]  (pol.).
10. Edmund Fetting – Polski-dubbing.pl [online], polski-dubbing.pl [dostęp 2022-11-10]  (pol.).

Linki zewnętrzne

• Strona w bazie e-teatr.pl
• Archiwalne widoki teatru w bibliotece Polona