Tłustomosty

Tłustomosty

wieś
Kościół św. Jana Chrzciciela
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
Powiat	głubczycki
Gmina	Baborów
Strefa numeracyjna	77
Kod pocztowy	47-480[2]
Tablice rejestracyjne	OGL
SIMC	0491140
Położenie na mapie gminy Baborów Tłustomosty
Położenie na mapie Polski Tłustomosty
Położenie na mapie województwa opolskiego Tłustomosty
Położenie na mapie powiatu głubczyckiego Tłustomosty
50°06′45″N 18°03′26″E[1]

Tłustomosty (niem. Stolzmütz, cz. Tlustomosty^[3]) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie głubczyckim, w gminie Baborów, na prawym, południowym brzegu Psiny.

Nazwa

Miejscowość została zanotowana w roku 1270 w zlatynizowanej formie jako Tluztemoz, 1457 Tlustomost, 1519 Tlustomosk. Nazwa miejscowości wywodzi się z języka polskiego i składa się z dwóch członów tłusty oraz most i oznacza dosłownie "tłuste, śliskie mosty"^[4][5]. Heinrich Adamy w swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu jako najstarszą nazwę miejscowości wymienia Tlusto most podając jej znaczenie "Schlupfrige, gefahrlische Brucke" czyli w języku polskim "śliski, niebezpieczny most"^[4]. Nazwa wsi została później fonetycznie zgermanizowana na Stolzmütz^[4] i utraciła swoje pierwotne znaczenie.

W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie prowincji śląskiej wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie wieś występuje pod nazwami niemiecką Stolmutz oraz zniekształconą, polską Tłutomost^[6].

Integralne części wsi Tłustomosty^[7]^[8]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0491096	Langowo	kolonia (do 2023 r.)
0491156	Rogów	przysiółek

Historia

Historycznie miejscowość leży na tzw. polskich Morawach, czyli na obszarze dawnej diecezji ołomunieckiej. Pierwotnie należała do Margrabstwa Moraw, nawet po wydzieleniu z niego w 1269 księstwa opawskiego, które to co najmniej od końca XV wieku było już uważane za część Górnego Śląska, jednak po raz pierwszy wzmiankowana w 1270 miejscowość pozostała częścią Moraw jako część kietrzańskiej enklawy na Śląsku^[9].

Po wojnach śląskich znalazła się w granicach Prus i powiatu głubczyckiego. Pomimo przynależności do morawskojęzycznej (archi)diecezji ołomunieckiej mieszkańcy posługiwali się polsko-śląskim dialektem sułkowskim, w przeciwieństwie do pobliskiego laskojęzycznego Baborowa, np. w 1910 stanowili oni 80% mieszkańców^[3]. Pomimo tego identyfikowali się oni jako Morawcy. W granicach Polski od końca II wojny światowej. Po drugiej wojnie światowej Morawców uznano za ludność polską i pozwolono im pozostać. Po 1956 nastąpiła fala emigracji do Niemiec^[3].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.

Turystyka

Znajduje się tu figura św. Jana Nepomucena.

Znajduje się tu kościół i cmentarz, wybudowany w 1925 przez urodzonego w Tłustomostach biskupa sufragana Josefa Martina Nathana, Nieczynna szkoła podstawowa, nieczynny sklep, nieczynna stacja kolejowa.

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 139606
2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1291 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
3. Mariusz Kowalski. Morawianie (Morawcy) w Polsce. „Studia z Geografii Politycznej i Historycznej”. 5, s. 115-131, 2016. 
4. HeinrichH. Adamy HeinrichH., Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 87, OCLC 456751858  (niem.).
5. Stanisław Drzażdżyński, "Nazwy topograficzne. Słowiańskie nazwy miejscowości na Szląsku Pruskim. Powiat Głubczycki", "Wisła" tom XI 1897, str. 130.
6. Knie 1830 ↓, s. 757.
7. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
8. TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
9. Mapa kietrzańskiej enklawy morawskiej

Bibliografia

• Johann GeorgJ.G. Knie Johann GeorgJ.G., Alphabethisch-Statistisch-Topographische Uebersicht aller Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuß. Provinz Schlesien ..., Breslau: Graß, Barth und Comp., 1830, OCLC 751379865  (niem.).