Strefa euro, potocznie euroland (ang.euro area, EA; potocznie: eurozone, EZ) – grupa państw, których wspólną walutą jest euro. Do strefy euro należy 20 państw członkowskich Unii Europejskiej.
Państwa strefy euro
Członkowie założyciele strefy euro
Waluta ta została 1 stycznia 1999 roku wprowadzona w formie transakcji bezgotówkowych, a 1 stycznia 2002 roku w formie gotówkowej w następujących państwach członkowskich UE mających podane waluty:
Andora podpisała układ monetarny z Unią Europejską dopiero 30 czerwca 2011 roku (powodem tych opóźnień było stosowanie „nieuczciwej” konkurencji podatkowej – Andora jest tzw. rajem podatkowym), zaczął on obowiązywać 1 kwietnia 2012 roku, a od 1 lipca 2013 roku Andora mogła emitować własne monety[2][3]. Jednak pierwsze andorskie monety euro wprowadzono do obiegu dopiero w styczniu 2015[4][5].
Szwecja: 1 korona szwedzka = 100 öre (SEK) – obowiązują ją przepisy Traktatu z Maastricht w sprawie wspólnej waluty, ale 4 grudnia 1997 parlament przyjął deklarację w sprawie nieuczestniczenia Szwecji w obszarze euro od 1 stycznia 1999. Szwecja nie weszła do ERM II, a w referendum konsultacyjnym z 14 września 2003 większość Szwedów zagłosowała przeciwko wprowadzeniu euro.
Podczas kryzysu w 2008 r. w strefie euro odnotowano spadek PKB, w trzecim kwartale 2008 o 0,2%, a w czwartym kwartale o 1,3% (rok do roku). W całym 2008 wzrost gospodarczy strefy euro wyniósł tylko 0,8%[8]. Spadki PKB w dwóch kolejnych kwartałach oznaczały wejście „eurolandu” w najgorszą od początków swojego istnienia recesję[9].
Sprzedaż detaliczna w grudniu 2008 spadła o 2,4%, a w styczniu 2009 o 2,2% (rok do roku)[10]. W pierwszym kwartale 2009 PKB strefy euro zmniejszył się o 2,5%[11]. W drugim kwartale 2009 PKB strefy euro spadł o kolejne 0,1%.
W 2010 dwa państwa strefy euro otrzymały pomoc finansową – Grecja 110 mld euro w maju oraz Irlandia 85 mld w listopadzie. W związku z kryzysem w Grecji i Irlandii oraz obawami co do sytuacji w Hiszpanii i Portugalii pojawił się termin PIIGS określający grupę państw mających kłopoty finansowe[12].
Kryzysowi w strefie euro ma zapobiegać pakt fiskalny[14]. W ocenie instytutu European Reform nie wnosi on jednak nic nowego w porównaniu do wcześniejszych „miękkich” sankcji z Paktu Stabilności i Wzrostu[15].
↑ abOd 1999 Czarnogóra i Kosowo używały marki niemieckiej jako oficjalnego środka płatniczego.
↑Na skutek uzyskania w 1993 klauzuli „opt-out” do traktatu z Maastricht oraz w wyniku negatywnego rezultatu referendum z 28 września 2000. W tej samej sytuacji znajdowała się również Wielka Brytania (członek Unii Europejskiej do roku 2020) – na skutek uzyskania w 1993 r. klauzuli „opt-out” do traktatu z Maastricht.
Przypisy
↑European CentralE.C.BankEuropean CentralE.C., Chorwacja wprowadza euro [online], 2023 [dostęp 2023-01-01](pol.).1 stycznia