Stokrotnica górska

Stokrotnica górska
Ilustracja
Stokrotnica w Dolinie Kościeliskiej
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Asteroideae

Rodzaj

stokrotnica

Gatunek

stokrotnica górska

Nazwa systematyczna
Bellidiastrum michelii Cass.
G.-F.Cuvier, Dict. Sci. Nat., ed. 2. 4(Suppl.): 70 (1817)[3]
Synonimy
  • Arnica bellidiastrum (L.) All.
  • Aster bellidiastrum (L.) Scop.
  • Bellidastrum bellidiastrum (L.) H.Karst.
  • Brachyaster bellidiastrum (L.) Ambrosi
  • Doronicum bellidiastrum L.
  • Doronicum bellidifolium Salisb.
  • Margarita bellidiastrum (L.) Gaudin[4]
Multimedia w Wikimedia Commons

Stokrotnica górska[5], stokrocica górska[6], aster stokrotnicowaty[7] (Bellidiastrum michelii Cass.) – gatunek rośliny z rodziny astrowatych. Jego pozycja systematyczna jest problematyczna. Tradycyjnie jest wyodrębniany w monotypowy rodzaj stokrotnica Bellidiastrum[6]. W niektórych ujęciach zaliczany jest do rodzaju aster Aster[4]. Występuje tylko w górach Europy od Francji na zachodzie po Polskę, Rumunię i Grecję na wschodzie[4]. W Polsce występuje wyłącznie w Tatrach i Pieninach[6].

Morfologia

Morfologia

Pokrój
Roślina rozetowa z bezlistną, prostą lub łukowatą łodygą (głąbikiem) o wysokości zwykle 20–30 cm, rzadziej od 10 do nawet 35 cm. Łodyga osiąga 2 mm średnicy, jest lekko bruzdowana i mniej lub bardziej gęsto pokryta białawymi włoskami[6].
Liście
Wyłącznie liście odziomkowe, długoogonkowe (ogonek od 3 do 7 cm długości). Blaszka eliptyczna do jajowato okrągławej, karbowana, długości do 10 cm i szerokości do 3 cm. Liście zmiennie owłosione, choć z reguły orzęsione wzdłuż brzegu i ogonka[6].
Kwiaty
Zebrane w pojedynczy koszyczek na szczycie głąbika, osiągający 2,5–3,5 cm średnicy. Okrywę tworzą dwa szeregi lancetowatych listków o długości do 1 cm, zielonych, górą czerwieniejących, orzęsionych. Na brzegu koszyczka jeden szereg białych lub różowofioletowych kwiatów języczkowych. Są to kwiaty żeńskie. Języczki osiągają do 1,4 cm długości i 0,2 cm szerokości. Są tępo zakończone lub z 2–3 ząbkami. Wnętrze koszyczka wypełniają obupłciowe kwiaty rurkowe. Ich lejkowate korony są żółte, osiągają do 3 mm długości i zwieńczone są 5 ząbkami o długości ok. 0,5 mm[6].
Owoce
Niełupki do 3 mm długości, pokryte przylegającymi, krótkimi włoskami, z puchem kielichowym długości ok. 4 mm składającym się z zazębiających się włosków, barwy białej, czasem rudziejących[6].
Gatunek podobny
Stokrotka pospolita – różni się brakiem puchu kielichowego i niższym głąbikiem (zwykle do 10, rzadko do 15 cm wysokości)[6].

Systematyka i taksonomia

Gatunek reprezentuje monotypowy rodzaj stokrotnica Bellidiastrum Scop., Fl. Carniol.: 376. 15 Jun - 21 Jul 1760[8]. W niektórych ujęciach gatunek włączany jest do rodzaju aster jako Aster bellidiastrum Scop.[4], co jednak nie ma oparcia w wynikach analiz filogenetycznych – gatunek jest blisko spokrewniony z rodzajami stokrotka Bellis i bellium Bellium tworząc z nimi tzw. grupę Bellis w obrębie podplemienia Bellidinae, podczas gdy rodzaj Aster reprezentuje podplemię Asterinae[8][9].

Biologia i ekologia

Bylina. Kwitnie od maja do sierpnia[6]. Roślina wiatrosiewna[10].

Rośnie na skałach, w naskalnych murawach i na halach. Występuje od regla dolnego aż po piętro alpejskie, głównie na podłożu wapiennym (roślina wapieniolubna)[6].

W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla All. Seslerion tatrae[11].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
  3. ↑ Bellidastrum michelii Cass.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-05-03].
  4. ↑ a b c d Aster bellidiastrum (L.) Scop.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2024-11-26].
  5. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 41, ISBN 978-83-62975-45-7.
  6. ↑ a b c d e f g h i j Krzysztof Rostański, Bellidiastrum Cass., Stokrocica, [w:] Bogumił Pawłowski, Adam Jasiewicz (red.), Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych, t. XII, Warszawa, Kraków: PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1971, s. 135-136.
  7. ↑ Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 33-34. ISBN 978-83-925110-5-2.
  8. ↑ a b Werner Greuter, Mariam Aghababian, Gerhard Wagenitz. (1670-1675) Proposals to Conserve the Names Bellidiastrum, Berkheya, Euryops, Notobasis, Picnomon and Urospermum (Compositae) against Six Generic Names of Vaillant. „Taxon”. 54, 1, s. 196-198, 2005. 
  9. ↑ Nesom G.L.. Revised subtribal classification of Astereae (Asteraceae). „Phytoneuron”. 53, s. 1–39, 2020. 
  10. ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
  11. ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!