Sokoły (powiat piski)

Sokoły

osada
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	piski
Gmina	Biała Piska
Strefa numeracyjna	87
Kod pocztowy	12-230[2]
Tablice rejestracyjne	NPI
SIMC	0755069
Położenie na mapie gminy Biała Piska Sokoły
Położenie na mapie Polski Sokoły
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Sokoły
Położenie na mapie powiatu piskiego Sokoły
53°32′22″N 22°03′25″E[1]

Sokoły (niem. Falkendorf, do 1935 Sokollen) – osada w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Biała Piska^[3].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.

Historia

Sokoły Górskie - dawna wieś, powstała w ramach kolonizacji Wielkiej Puszczy. Wcześniej był to obszar Galindii. Obecnie obszar Gminy Biała Piska.

Wieś ziemiańska, (dobra służebne) w posiadaniu drobnego rycerstwa (tak zwani wolni), z obowiązkiem służby rycerskiej (zbrojnej), założona tuż przy granicy z Mazowszem, na wschód od wsi Cwaliny i Lisaki, na południe od wsi Mikuty, Kowalewo. W XV i XVI wieku w dokumentach zapisywana jako Sokoloffske, Seckeluschken

Przywilej lokacyjny został wystawiony 9 października 1428 r. przez Josta Struppergera komtura bałgijskiego i wójta natangijskiego, za wiedzą i wolą wielkiego mistrza Pawła von Rusdorfa. Dobra Sokoły nad rzeką Wincentą otrzymał Maciej Lisysun. Obejmowały one 30 łanów na prawie chełmińskim, z jedną służbą zbrojną na każde 10 łanów. Wolnizna od służby zbrojnej i płużnego wynosiła 15 lat, ale nie dotyczyła czynszu rekognicyjnego.

W 1557 r. karczma w Sokołach Górskich przejęta została przez Jana Blumsteina, po śmierci żony sędziego ziemskiego Macieja Sokołowskiego. Po śmierci sędziego ziemskiego Macieja Sokołowskiego i śmierci jego żony oraz jego brata Andrzeja, majątek przeszedł w ręce zięciów, to jest Jana Blumsteina i Jana Knebla oraz pozostałych synów Andrzeja.

W 1561 r. książę Albrecht odnowił przywilej lokacyjny na 30 łanów dla Mikołaja i Rafała Sokołowskich (synów Andrzeja) oraz ich krewnych. Zmieniono jednak prawo chełmińskie na prawo magdeburskie (z odmianą dla obojga płci) z obowiązkiem trzech służb zbrojnych. Potwierdzono także zwolnienie z innych obciążeń. Nadanie z 1561 r. potwierdziło podział Sokołów na dwa majątki po półtorej służby rycerskiej: Sokoły właściwe należały do rodziny Blumsteinów, natomiast Długi Kąt do rodziny Kneblów, zwanych wczesnej Hińcami (w 1541 nazwisko zapisywane jako Hainza, później Heintze, Hintze).

Zobacz też

• Sokoły

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 126344
2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1190 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
3. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

Bibliografia

• Grzegorz Białuński: Kolonizacja Wielkiej Puszczy (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie). Olsztyn, OBN, 2002, 237 str., ISBN 83-87643-97-1, ISSN 0585-3893