Grób Seweryna Pollaka na cmentarzu Powązkowskim (2012)
Seweryn Pollak (ur. 10 stycznia 1907 w Warszawie , zm. 23 grudnia 1987 w Sopocie ) – polski filolog polski , poeta, eseista i tłumacz, laureat Nagrody Polskiego PEN Clubu (1966) za przekłady poezji rosyjskiej na język polski.
Życiorys
Urodził się w rodzinie Grzegorza (zm. 1943), artysty malarza, i Marii z Sobolów[1] . Uczęszczał do Państwowego Gimnazjum im. Władysława IV w Warszawie . W 1934 złożył egzaminy dyplomowe na polonistyce Uniwersytetu Warszawskiego . W latach gimnazjalnych i akademickich działał w Związku Polskiej Młodzieży Socjalistycznej , a następnie w Organizacji Młodzieży Socjalistycznej „Życie” . Wiersze pisał od 1930, debiutując w 1936 tomem przekładów Z nowej poezji rosyjskiej . W tym samym roku objął kierownictwo działu kulturalnego w redakcji „Dziennika Popularnego” .
Podczas okupacji niemieckiej uczestniczył w podziemnym życiu kulturalnym Warszawy. Publikował pod pseudonimem „Andrzej Poleski”. Wiersze drukował na łamach „Poradnika Oświatowego”. Walczył w powstaniu warszawskim na Mokotowie (tym wydarzeniom poświęcił wiersz Mokotów publikowany w prasie powstańczej 24 września 1944 ). Jako tłumacz specjalizował się w literaturze rosyjskiej (Puszkin , Majakowski , Gorki , Babel , M. Sałtykow-Szczedrin ).
Po wojnie zamieszkał w Łodzi. Początkowo pracował w dziale kulturalnym „Głosu Robotniczego” . Później został kierownikiem działu przekładów w Wydawnictwie „Czytelnik” i członkiem zespołu redakcyjnego tygodnika „Kuźnica”. W latach 1950–1952 wchodził w skład zespołu redakcyjnego „Kultury”, w 1957 objął stanowisko redaktora naczelnego czasopisma „Opinie” .
W 1955 roku otrzymał wyróżnienie Podkomitetu Literatury i Sztuki Nagrody Państwowej za przekłady z poezji rosyjskiej klasycznej i współczesnej[2] . Za całokształt twórczości przekładowej wyróżniono go Nagrodą Państwową III stopnia .
W styczniu 1976 roku podpisał list protestacyjny do Komisji Nadzwyczajnej Sejmu PRL przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej [3] . W 1978 był jednym z członków założycieli Towarzystwa Kursów Naukowych i należał do jego rady programowej.
Dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną była poetka Wanda Grodzieńska , a córką Joanna Pollakówna . Drugą żoną została pisarka Eugenia Siemaszkiewicz .
Zmarł w Sopocie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 96-6-13)[4] .
Poezja
Godzina życia (1946)
Oka sieci (1960)
Przenikanie (1965)
Próba oddalenia (2008)
Krytyka literacka
Wyprawy za trzy morza (1962)
Srebrny wiek i później (1971)
Niepokoje poetów (1972)
Ordery i odznaczenia
Przypisy
↑ Agata Szulc-Woźniak. Wydobywając (żydowskość) Seweryna Pollaka . „Narracje o Zagładzie”. 5, s. 205, 2019. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. ISSN 2451-2133 .
↑ Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki . „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 5, 22 lipca 1955. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-07-01].
↑ Kultura 1976/03/342 Paryż 1976, s. 30.
↑ Cmentarz Stare Powązki: SEWERYN POLLAK , [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-24] .
↑ Dziennik Polski, rok XXX, nr 175 (9456), s. 2.
↑ M.P. z 1952 r. nr 70, poz. 1078 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
Literatura
Leszek Engelking , Seweryn Pollak 1907–1987, „Literatura na Świecie ” 1988, nr 3, s. 359–361.
Adam Pomorski , Sewerynie Pollaku (1906–1988) w dziesiątą rocznicę śmierci , „Zeszyty Literackie ” 1998, nr 64, s.140–148.
Zbigniew Dmitroca , O Sewerynie Pollaku i jego kręgu , „Kresy ” 2008, nr 1–2, s. 182–186.
Monika Bednarczyk, Antropologiczne ścieżki Seweryna Pollaka , „Teologia Młodych” 2012, nr 1, s. 85–95.
Agata Szulc-Woźniak, Wydobywając (żydowskość) Seweryna Pollaka , „Narracje o Zagładzie” 2019, nr 5, s. 199–217.