Selenowodór
|
Nazewnictwo
|
|
Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
|
konst.
|
diwodorek selenu, selenek diwodoru
|
podst.
|
selan
|
addyt.
|
dihydrydoselen
|
Inne nazwy i oznaczenia
|
selenowodór, seleniak
|
|
Ogólne informacje
|
Wzór sumaryczny
|
H2Se
|
Masa molowa
|
80,98 g/mol
|
Wygląd
|
bezbarwny gaz o charakterystycznym zapachu zgniłego czosnku[1]
|
Identyfikacja
|
Numer CAS
|
7783-07-5
|
PubChem
|
533
|
InChI
|
InChI=1S/H2Se/h1H2
|
InChIKey
|
SPVXKVOXSXTJOY-UHFFFAOYSA-N
|
|
Właściwości
|
|
Gęstość
|
0,0036607 g/cm³ (0 °C, 1013 hPa)[1]; gaz 1,974 g/cm³ (w punkcie wrzenia)[1]; ciecz
|
|
Rozpuszczalność w wodzie
|
9,8 g/l (20 °C)[1]
|
|
Temperatura topnienia
|
−66 °C[1]
|
Temperatura wrzenia
|
−41,4 °C[1]
|
Punkt potrójny
|
−65,7 °C[1]; 27,4 kPa[1]
|
Punkt krytyczny
|
137,9 °C[1]; 8,92 MPa[1]; 0,86 g/cm³[1]
|
Prężność pary
|
912 kPa (20 °C)[1]
|
|
Niebezpieczeństwa
|
Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
|
Na podstawie podanego źródła[2]
|
|
|
Zwroty H
|
H220, H280, H330, H410
|
Zwroty P
|
P210, P260, P273, P304+P340, P315, P377, P381, P403, P405
|
|
Granice wybuchowości
|
4,0–99,9%[1]
|
Stężenie śmiertelne
|
LC50 20 mg/m³ (szczur, inhalacja, 1 h)[3]
|
|
Podobne związki
|
Podobne związki
|
siarkowodór, tellurowodór
|
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
|
|
Selenowodór, H
2Se – nieorganiczny związek chemiczny selenu i wodoru. Jest palnym, silnie trującym gazem o charakterystycznym, ostrym zapachu.
Właściwości
Słabo rozpuszcza się w wodzie (ok. 10 g/l), wodny roztwór zwany jest kwasem selenowodorowym, który jest dość słabym kwasem beztlenowym. Od selenowodoru wywodzą się sole – selenki. Selenowodór spala się w powietrzu do ditlenku selenu[potrzebny przypis]:
- 2H
2Se + 3O
2 → 2SeO
2 + 2H
2O
Otrzymywanie
- Synteza bezpośrednia w podwyższonej temperaturze z wodoru i selenu[potrzebny przypis]:
- H
2 + Se → H
2Se
- ZnSe + 2HCl → H
2Se + ZnCl
2
Zagrożenia
Selenowodór jest silnie toksycznym gazem, bardziej od H
2S. Dawka 0,07 mg selenowodoru w 1 dm³ powietrza jest śmiertelna dla dorosłego człowieka. Selenowodór jest stosowany przy wytwarzaniu związków selenoorganicznych oraz selenków[potrzebny przypis].
Przypisy