Tajwan
Taoyuan
cywilne
Civil Airport Authority
1979
TPE
RCTP
32 m n.p.m.
35 804 465
2 088 500 t
208 874
beton, 3660 × 60 m
Beton, 3800 × 60 m
Port lotniczy Tajpej-Taiwan Taoyuan (kod IATA: TPE, kod ICAO: RCTP) – międzynarodowe lotnisko położone w powiecie Taoyuan, w prowincji Tajwan, 25 km na zachód od Tajpej w Republice Chińskiej (na północnym Tajwanie).
Ang.: Taiwan Taoyuan International Airport, chin. trad.: 台灣桃園國際機場 lub 臺灣桃園國際機場, chin. upr.: 台湾桃园国际机场, hanyu pinyin: Táiwān Táoyuán Gúojì Jīchǎng.
Dawniej, port lotniczy w powiecie Taoyuan nosił patronat im. Czang Kaj-szeka, ang.: Chiang Kai-shek International Airport, chin. trad.: 中正國際機場, chin. upr.: 中正国际机场, hanyu pinyin: Zhōngzhèng Gúojì Jīchǎng, lub nazywano go po prostu Portem lotniczym w Taoyuanie, ang.: Taoyuan Airport lub C.K.S. Airport (od angielskich inicjałów patrona).
6 września 2006 rząd Republiki Chińskiej (Tajwanu) zarządził wycofanie patronatu i zmianę nazwy na aktualną. Decyzja spotkała się z ostrym sprzeciwem partii w opozycji, która zabiegała o zachowanie patronatu.
Niemniej, port znajduje się w obszarze metropolitalnym stolicy Tajpej, który się tylko rozrasta.
Jest jednym z trzech międzynarodowych portów lotniczych w Republice Chińskiej (Tajwanie), pełniąc rolę najruchliwszego międzynarodowego punktu wstępu do kraju. Stanowi główną bazę i zasadniczy węzeł lotniczy dla linii lotniczych China Airlines i EVA Air. W 2006 obsłużył blisko 23 mln pasażerów.
Port lotniczy Taiwan Taoyuan jest jednym z dwóch portów lotniczych obsługujących Tajwan północny, w tym miasto Tajpej. Drugim jest port lotniczy Tajpej-Songshan, położony w granicach miasta Tajpej, obsługujący prawie wyłącznie ruch krajowy, rzadziej jakiś międzynarodowy lot czarterowy. Port lotniczy Tajpej-Songshan dawniej służył Tajpej jako lotnisko międzynarodowe, przed uruchomieniem portu Taiwan Taoyuan w 1979, wtedy pod patronatem Czang Kaj-szeka.
Pozostałe międzynarodowe lotniska Tajwanu to port lotniczy Kaohsiung (lotnisko Xiaogang) w Kaohsiungu na południu wyspy i port lotniczy Taizhong w Taizhong na zachodzie.
W 1970, oryginalne lotnisko w Tajpej - Port lotniczy Tajpej-Songshan - stał się przepełniony i nie mógł być rozbudowany ze względu na ograniczenia przestrzeni. Tak więc nowe lotnisko było planowane w celu zmniejszenia zatłoczenia[2]. Nowe lotnisko otwarto (z Terminalem 1) w dniu 26 lutego 1979 r. [5] jako część Dziesięciu dużych projektów budowlanych prowadzonych przez rząd w latach 70. Lotnisko było pierwotnie planowane pod nazwą Taoyuan International Airport, ale później przemianowano go na Chiang Kai-shek International Airport dla uczczenia pamięci byłego prezydenta Czang Kaj-szeka[3].
Lotnisko jest głównym ośrodkiem China Airlines, sztandarowego przewoźnika Tajwanu, jak również EVA Air, prywatnej linii lotniczej z założonej na początku lat 90. Przepełnienie portu lotniczego w ostatnich latach spowodowało budowę Terminalu 2, który został otwarty w dniu 29 lipca 2000 r.[4] z połową jego bram operacyjnych; EVA Air był pierwszą linią lotniczą, która przeszła do Terminalu 2. Pozostałe bramy otwarto w dniu 21 stycznia 2005 dla China Airlines[5]. Istnieją plany budowy trzeciego terminalu, który zostanie wybudowany dla zmniejszenia zatorów w Terminalach 1 i 2.
W styczniu 2006 roku zostało utworzone Centrum Serwisowe Zagranicznych Robotników, aby zapewnić odbiór z lotniska, usługi i zaspokojenie potrzeb pracowników migrujących. Znajdują się tam stanowiska w holu przylotów terminalu 1 i 2, oraz w holu odlotów Terminalu 1.
Terminal 1 stanowi pierwszy terminal lotniczy portu Taiwan Taoyuan. Otwarty na inaugurację lotniska w 1979, odciążył oblegany port lotniczy Tajpej-Songshan. Natychmiast przeniesiono tu wszystkie loty międzynarodowe. Terminal 1 miał pierwotnie 22 bramek. Ciąg 12 bramek znajduje się w Pirsie Północnym, naprzeciw północnej drogi startowej. Drugi ciąg 12 bramek znajduje się w Pirsie Południowym, naprzeciw południowej drogi startowej. Oba pirsy są połączone wspólną halą główną, zawierającą stanowiska odprawy, odbieralnię bagażu, kontrolę paszportową, i stanowiska inspekcji ochroniarskiej. Razem, te sale wyznaczają kształt wielkiej litery "H". Wszystkie bramki posiadają rękawy, zazwyczaj po dwa na bramkę, z wyjątkiem bramek ulokowanych na samych końcach pirsu, które mają tylko po jednym.
Terminal 1 aktualnie przechodzi renowację wartą 42 mln USD, która jeszcze potrwa do 2008. Renowacja, zaprojektowana przez japońskiego architekta Norihiko Dan zapewni terminalowi nowoczesny, elegancki wystrój, wygodę i funkcjonalność. Renowacja jest prowadzona tylko "po godzinach", aby nie spowodować spiętrzeń i zatłoczenia w godzinach szczytu. W sumie, jej tok zabierze 3 lata.
Projekt Terminala 1 był pierwotnie oparty na charakterystycznym kształcie terminala głównego portu lotniczego Waszyngton-Dulles.
Po oddaniu Terminala 2 do użytku, niektóre bramki Terminala 1 zostały zlikwidowane, aby zapewnić adekwatną przestrzeń wokół nowego Terminala 2. Obecnie Terminal 1 zawiera 18 bramek[6].
Oznakowania pirsów portu literami alfabetu zostało wprowadzone już po wybudowaniu Terminala 1. Pirs północny przeistoczył się w Pirs A, a pirs południowy – w Pirs B. Przed wybudowaniem Terminala 2, bramki były ponumerowane jednym ciągiem, od 1 do 22.
Loty obsługiwane w Terminalu 1 to ruch lotniczy linii China Airlines z/do Europy i Azji Południowo-Wschodniej.
Terminal 2 zadebiutował w 2000, żeby odciążyć starzejący się Terminal 1. Tylko Pirs Południowy był gotowy na czas otwarcia. Pirs Południowy zawiera 10 bramek, każda z dwoma rękawami i własnym punktem inspekcji ochroniarskiej. Stanowiska odprawy biletowej, odbieralnie bagażu, kontrola celna i paszportowa są umieszczone w centralnej hali głównej. Pirs Północny (ciąg bramek) otwarto później, bo w 2005, co podniosło łączną liczbę bramek samego Terminala 2 do 20. Punkty inspekcji ochroniarskiej zostały przemieszczone i scalone w jeden, przed stanowiska kontroli paszportowej w hali, z dala od pierwotnych pozycji w pobliżu bramek.
Pirsy Południowy i Północny zostały oznaczone jako Pirs C i Pirs D, w tej kolejności. Ponieważ konstrukcja Terminala 1 poprzedziła zaistnienie Terminala 2 o całe dwie dekady, Terminal 2 oferuje nowocześniejsze i elegantsze wnętrza od swojego poprzednika. Natomiast, oba terminale są wzorowo skomunikowane dwoma zautomatyzowanymi wagonowymi systemami transportowymi typu people mover, gdzie jedna linia pociągów-automatów kursuje wahadłowo pomiędzy Pirsami A i C a druga – pomiędzy Pirsami B i D.
Loty China Airlines z/do USA, Kanady, Australii, Japonii i Guamu są obsługiwane w Terminalu 2.
Lotnisko w Tajpej obsługiwane jest przez 54 linie lotnicze, które oferują bezpośrednie połączenia do 92 destynacji w 28 krajach regionu Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej, Europy Zachodniej, Ameryki Północnej i Oceanii[7]:
Sezonowo:
Lotnisko jest obsługiwane przez Taoyuan International Airport Corporation, spółkę należącą w całości do rządu Tajwanu. Civil Aeronautics Administration (CAA) jest odpowiedzialny za świadczenie usług kontroli ruchu lotniczego, certyfikację tajwańskich statków powietrznych i regulację ogólnej działalności lotnictwa cywilnego.
Lotnisko posiada dwa równoległe pasy startowe, z jednym 3660 metrów długości, a drugi 3350 metrów długości i 60 metrów szerokości obydwa, umożliwiając zaspokojenie nowej generacji samolotów. Pas startowy na południu ma kategorię I precyzyjnego podchodzenia, a pas startowy północny posiada wyższą, II kategorię i pozwala pilotom lądować nawet z widocznością jedynie 350 metrów. Dwa pasy mają ostateczną pojemność ponad 60 samolotów na godzinę.
Jest 41 czołowych miejsc postojowych w głównym holu pasażerskim, 15 zdalnych i 25 cargo. Lotnisko był siódmym najbardziej ruchliwym lotniskiem dla ruchu pasażerskiego w Azji w 2010 roku i czternastym pod względem ruchu towarowego na świecie w 2008 roku.
Obsługę regularnych połączeń lotniczych do i z Taoyuan ułatwia umowa dotycząca usług lotniczych między Tajwanem i innymi krajami. Od czasu otwarcia RCTP, rząd Tajwanu wdrożył politykę stopniowej liberalizacji przewozów lotniczych z zamiarem promowania możliwości wyboru dla konsumentów i konkurencji. Wiele tanich linii lotniczych zaczęło na różnych trasach regionalnych konkurować z głównymi tradycyjnymi liniami lotniczymi.
Lotnisko w dłuższej perspektywie możliwości ekspansji podlegają ciągłym zmianom. NTD zaproponowało 300 mln na budowę trzeciego pasa startowego i trzeciego terminalu w studium wykonalności i konsultacji. Jednak budowa nowego pasa startowego będzie bardzo droga, jako że wymagałoby to ogromnych odszkodowań za nabycie gruntów.
Transport między Terminalem 1 i 2 jest zapewniony przez TTIA Skytrain, małą kolej automatyczną. Pociąg transportuje zarówno pasażerów, którzy przeszli kontrolę bezpieczeństwa jak i tych, którzy nie przeszli kontroli.
Huan Yu VIP Terminal, znany również jako Taoyuan Business Aviation Centre (TYBAC), rozpoczął serwis we wrześniu 2011 roku i oficjalnie został otwarty w połowie października 2011 roku[8]. Trzypiętrowy obiekt będzie mieć własny terminal i urządzenia oddzielnie od publicznych terminalów. Będzie wyposażony w salę multimedialną, salę pasażerów, prywatne pokoje i prysznice, spa, saunę, siłownię i centrum biznesowe. Inne usługi, które zostaną dostarczone obejmują obsługę naziemną, obsługę bagażu, paliwa, bezpieczeństwo i planowanie lotów. Pasażerowie planujący wykorzystać TYBAC muszą się zapisać (do tajwańskich służb imigracyjnych) 3 dni przed użyciem.
Obsługa i transport poczty, bagażu pasażerów, ładunku i działania rękawów i klatki schodowe lotniska w Taoyuan jest prowadzona przez Taoyuan International Airport Services Limited (TIA), Evergreen Airline Services (EGAS).
TTIA obecnie obsługuje ponad 1,5 mln ton ładunków rocznie. Istnieją dwa terminale cargo na lotnisku: jeden obsługiwany przez Taiwan Air Cargo Terminals Limited i jest zarządzana przez Evergreen Air Cargo Services.
Częste autobusy z lotniska do Tajpej, Taoyuan, Zhongli, Taizhong, Banqiao, Zhanghua, i Stacji Taoyuan. Terminale autobusowe są obecne na obydwu terminalach.
System dostępu MRT do Portu lotniczego Tajpej-Taiwan Taoyuan MRT ma się rozpocząć w 2013 roku i połączy oba terminale z Tajpej i Zhongli, Taoyuan[9]. Podróż ekspresem do Stacji Tajpej ma trwać 35 minut. Stacja Taoyuan na linii kolei dużych prędkości jest położona około 8 km od lotniska i można do niej dojechać autobusem.