Płatkonóg trójbarwny

Płatkonóg trójbarwny
	Steganopus tricolor
	Vieillot, 1819
	; Samica w szacie godowej
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	siewkowe
Podrząd	bekasowce
Parvordo	Scolopacida
Nadrodzina	Scolopacoidea
Rodzina	bekasowate
Podrodzina	brodźce
Plemię	Phalaropodini
Rodzaj	Steganopus; Vieillot, 1818
Gatunek	płatkonóg trójbarwny
Synonimy
	Phalaropus tricolor (Vieillot, 1819);
	Phalaropus tricolor (Vieillot, 1819);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; okres lęgowy przeloty zimowiska
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Płatkonóg trójbarwny^[3] (Steganopus tricolor) – gatunek średniej wielkości ptaka wędrownego z rodziny bekasowatych (Scolopacidae). Występuje w Ameryce Północnej, zimuje w Ameryce Południowej. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Systematyka: Zwykle zaliczany do monotypowego rodzaju Steganopus^[3]^[4]. Część systematyków, np. Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC), umieszcza go w rodzaju Phalaropus^[5]. Nie wyróżnia się podgatunków^[4]^[5].

Wygląd: Długość ciała 22–24 cm; masa ciała samców 30–110 g, samic 46–128 g; rozpiętość skrzydeł 35–43 cm^[4].; Biały kuper i ogon. U samicy w szacie godowej ciemię i potylica szare, czarny pasek oczny ciągnie się na boki szyi; na piersi i przodzie szyi rdzawy nalot; plecy ołowianoszare z kreskami koloru kasztanowatego. Dziób czarny, szydłowaty, dłuższy niż głowa. Samiec podobny, lecz jaśniejszy. W zimie czoło białe, ciemny pasek oczny; wierzch ciała jasnoszary, spód biały, nogi żółte.

Zasięg, środowisko: Płytkie jeziora oraz mokradła środkowej i środkowo-zachodniej części Ameryki Północnej oraz w rejonie Wielkich Jezior. Mniejsze populacje porozrzucane wyspowo z dala od głównego obszaru zasięgu – od południowo-wschodniej Alaski po wybrzeże Zatoki Jamesa i Nowy Brunszwik, a na południu – po Nowy Meksyk i Teksas^[4]. Zimuje w Ameryce Południowej – głównie w Peru, zachodniej Boliwii, Chile i północno-zachodniej Argentynie; również w Ekwadorze, Urugwaju i na południu kontynentu aż po Ziemię Ognistą, a także na wyspach Galapagos^[4].

Rozród: W zniesieniu 4 jaja, ich inkubacja trwa 18–27 dni. Wysiadywaniem i opieką nad pisklętami zajmuje się samiec^[6].

Status: IUCN uznaje płatkonoga trójbarwnego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. W 2023 roku organizacja Partners in Flight szacowała liczebność światowej populacji lęgowej na około 1,5 miliona osobników. Trend liczebności prawdopodobnie jest stabilny^[2].

Przypisy

↑ Steganopus tricolor, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b BirdLife International, Steganopus tricolor, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2024, wersja 2024-2 [dostęp 2025-02-02] (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Plemię: Phalaropodini Bonaparte, 1831 (wersja: 2023-09-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-02-02].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e J. Van Gils, P. Wiersma, G.M. Kirwan: Wilson’s Phalarope (Steganopus tricolor). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie, E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2016. [dostęp 2016-10-14]. (ang.).
↑ ^a ^b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-09-19]. (ang.).
↑ J. del Hoyo, A. Elliott & J. Sargatal (red.): Handbook of the Birds of the World. Cz. 3: Hoatzin to Auks. Barcelona: Lynx Edicions, 1996, s. 531. ISBN 84-87334-20-2. (ang.).

Bibliografia

Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2000. ISBN 83-7073-059-0.

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Wilson’s Phalarope. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Steganopus tricolor, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] BirdLife International, Steganopus tricolor, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2024, wersja 2024-2 [dostęp 2025-02-02] (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-3] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Plemię: Phalaropodini Bonaparte, 1831 (wersja: 2023-09-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-02-02].

[hbwalive-4] J. Van Gils, P. Wiersma, G.M. Kirwan: Wilson’s Phalarope (Steganopus tricolor). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie, E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2016. [dostęp 2016-10-14]. (ang.).

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-09-19]. (ang.).

[HBW-6] J. del Hoyo, A. Elliott & J. Sargatal (red.): Handbook of the Birds of the World. Cz. 3: Hoatzin to Auks. Barcelona: Lynx Edicions, 1996, s. 531. ISBN 84-87334-20-2. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Płatkonóg trójbarwny

Przypisy

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Portal di Ensiklopedia Dunia