Królewski Order Holandii (niderl.Koninklijke Orde van Holland) lub Order Unii (Orde van de Unie) – odznaczenie za zasługi, przyznawane od 1806 do 1811 w krótkotrwałym napoleońskim Królestwie Holandii rządzonym przez cesarskiego brata, Ludwika I Holenderskiego.
Historia
Order został ustanowiony w 1806 po objęciu tronu nowo powstałego Królestwa Holandii przez „oddelegowanego” przez Napoleona I Ludwika Bonapartego. Do tego roku Holandia była przez cały okres swego istnienia republiką i nie miała żadnych odznaczeń. Ludwik objął tron 6 czerwca 1806 i już w sierpniu tego roku zwrócił się do cesarskiego brata o aprobację planu ustanowienia nowego orderu, wzorowanego na Legii Honorowej. Jako jego dewizę Ludwik Bonaparte wybrał: „L’Union fait notre force” („W jedności nasza siła” – dziś, w nieco zmienionej formie, dewiza Królestwa Belgii).
Order miał początkowo posiadać cztery klasy:
Wielki Krzyż (Grootkruis)
Komandor (Commandeur)
Kawaler (Ridder)
Giermek (Schildknap)
Jednakże w statutach z lutego 1807 (zob. Królewski Order Zasługi) otrzymał tylko trzy wyższe, bez stopnia giermka, czyli kawalera II klasy.
W okresie swego pięcioletniego istnienia aż pięć razy zmieniał nazwę:
Order Unii (Orde van de Unie) lub Królewski Order Zasługi {Koninklijke Orde van Verdiensten} (12 grudnia 1806 – 13 lutego 1807)
Królewski Order Holandii (Koninklijke Orde van Holland) (13 lutego 1807 – 23 listopada 1807)
Królewski Order Unii (Koninklijke Orde van de Unie) (23 listopada 1807 – 6 lutego 1808)
Królewski Order Unii Holandii (Koninklijke Orde der Unie van Holland) (nazwa z dekretu z 6 lutego 1808)
Królewski Order Unii (Koninklijke Orde der Unie) (6 lutego 1808 – 1 kwietnia 1811)
W 1811 Napoleon zmusił brata do abdykacji i połączył Holandię z Cesarstwem Francuskim, znosząc dekretem z 18 października tego roku order Holandii. Część kawalerów orderu (narodowości francuskiej) wcielono do orderu Legii Honorowej, dla innych (narodowości niderlandzkiej) cesarz stworzył nowe odznaczenie – Ordre impérial de la Réunion (Order Cesarski Zjednoczenia), zlikwidowane w 1814 we Francji przez Burbonów i w Holandii po objęciu tronu niderlandzkiego przez dynastię orańską.
Insygnia
Insygnia orderu, które występują w paru wersjach, to przysługujący tylko królowi, jego synom i innym członkom rodu Bonapartełańcuch, oznaka i gwiazda I. klasy. Oznaką była emaliowana na biało ośmiopromienna gwiazda ze złotymi bordiurami, która w pierwszej wersji z 1806 posiadała w medalionie środkowym awersu złoty medal z profilem Ludwika Bonapartego, otoczony napisem: „Lodewijk I Koning van Holland”, a w medalionie rewersu figurę złotego ukoronowanego lwa leżącego nad brzegiem morza. Między promieniami gwiazdy umieszczone były złote pszczoły, jeden z symboli monarchii napoleońskiej-stąd odznaczenie nazywano potocznie „Orderem Pszczoły”. Zawieszką oznaki była złota korona królewska. W wersji z 1807 medalion awersu ukazuje wyobrażenie lwa niderlandzkiego leżącego nad morzem, a medalion rewersu wiązkę strzał.
Gwiazda I klasy pozostała niezmieniona. Była srebrna, cyzelowana w kształcie brylantów, z ośmioma dłuższymi i czternastoma krótszymi promieniami, i nosiła na sobie medalion z wizerunkiem lwa niderlandzkiego leżącego na brzegu morza, otoczony napisem: „Doe wel en zie niet om” („Czyń dobrze i nie patrz wstecz”).
Łańcuch orderu składał się z 26 ogniw z plakietkami godeł wszystkich 13 prowincji Królestwa Holandii, przedzielonymi 13 plakietkami z pękami złotych strzał.
Order był noszony na ciemnoniebieskiej wstędze bez bordiur, przy I klasie z prawego ramienia na lewy bok. Istnieją także egzemplarze wysadzane brylantami.
Bibliografia
Gustav Adolph Ackermann, Ordensbuch sämmtlicher in Europa blühender und erloschener Orden und Ehrenzeichen, Annaberg 1855
Arnhard Graf Klenau, Europäische Orden ab 1700, München 1978
