Mateusz Szpytma

Mateusz Szpytma

Państwo działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	22 lipca 1975 Łańcut
Doktor nauk humanistycznych
Specjalność: historia najnowsza Polski
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Doktorat	2012 Uniwersytet Jagielloński
Wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej
Okres spraw.	od 2016
Odznaczenia

Mateusz Szpytma (ur. 22 lipca 1975 w Łańcucie^[1]) – polski historyk i muzealnik, doktor nauk humanistycznych, od 2016 zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej.

Życiorys

Ukończył historię i nauki polityczne na Uniwersytecie Jagiellońskim^[2]. W 2012 na Wydziale Historycznym tej uczelni, na podstawie pracy pt. Zjednoczone Stronnictwo Ludowe w województwie krakowskim w latach 1949–1956 (Geneza. Członkowie. Działalność) napisanej pod kierunkiem Andrzeja Chwalby, uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie historii^[3].

Od 2000 zatrudniony w krakowskim oddziale Instytutu Pamięci Narodowej. Był współpracownikiem Janusza Kurtyki, w okresie jego prezesury pełnił funkcję asystenta prezesa i zastępcy dyrektora sekretariatu prezesa IPN^[4]. Zaangażowany w badanie zbrodni w Markowej^[5], był współtwórcą Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej i dyrektorem tej placówki. W lipcu 2016 powołany na wiceprezesa Instytutu Pamięci Narodowej^[6]. W 2017 został członkiem Rady Programowej Żydowskiego Instytutu Historycznego^[7]. W 2018 wszedł w skład Rady Muzeum przy Muzeum Historii Żydów Polskich Polin w Warszawie^[8]. W 2022 powołany na członka Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej^[9].

Odznaczenia

W 2024 otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski^[10].

Odznaczony również Brązowym (2009)^[11] i Srebrnym (2016)^[12] Krzyżem Zasługi. W 2019 wyróżniony Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości^[13]. W 2023 otrzymał Odznakę Honorową za Zasługi dla Polonii i Polaków za Granicą^[14] oraz Złoty Medal „Zasłużony dla Nauki Polskiej Sapientia et Veritas”^[15].

Wybrane publikacje

• Obsada stanowisk kierowniczych Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa w Krakowie: informator personalny (współautor), Kraków 2006.
• The risk of survival: the rescue of the Jews by the Poles and the tragic consequences for the Ulma Family from Markowa, Warszawa-Kraków 2009.
• Zbrodnia katyńska (współautor), Warszawa-Kraków 2010.
• Stanisław Mierzwa 1905–1985: ludowiec i działacz niepodległościowy (red.), Warszawa-Kraków 2011.

Przypisy

1. Nagroda Starosty Łańcuckiego Statuetka Świętego Michała Archanioła. W: Powiat łańcucki wczoraj i dziś. Łańcut-Rzeszów: Zarząd Powiatu Łańcuckiego, Wydawnictwo Edytorial, 2020, s. 50. ISBN 978-83-66309-21-0.
2. Biogramy i abstrakty. fodz.pl, 2009. [dostęp 2016-08-01].
3. Dr Mateusz Szpytma, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2016-08-01] .
4. Informacje na stronie januszkurtyka.info. [dostęp 2016-08-01].
5. Joanna Podgórska: Dom dobry. Dr Mateusz Szpytma o Polakach ratujących Żydów w czasie wojny. polityka.pl, 5 kwietnia 2016. [dostęp 2016-08-01].
6. Nowymi wiceprezesami IPN – dr hab. Krzysztof Szwagrzyk i dr Mateusz Szpytma. rp.pl, 22 lipca 2016. [dostęp 2016-08-01].
7. Rada Programowa. jhi.pl. [dostęp 2022-08-28].
8. Rada muzeum. Muzeum Historii Żydów Polskich Polin. [dostęp 2022-08-28].
9. Inauguracja czwartej kadencji Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej. ipn.gov.pl, 26 lipca 2022. [dostęp 2022-08-28].
10. Odznaczenia państwowe za pielęgnowanie pamięci o Rodzinie Ulmów. prezydent.pl, 24 marca 2024. [dostęp 2024-03-25].
11. M.P. z 2010 r. nr 28, poz. 317
12. M.P. z 2016 r. poz. 525
13. Odznaczenia dla zasłużonych w służbie państwu i społeczeństwu. prezydent.pl, 11 listopada 2019. [dostęp 2019-11-17].
14. Nagroda za zasługi dla Polonii dla prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dr. Karola Nawrockiego. ipn.gov.pl, 22 listopada 20203. [dostęp 2023-11-22].
15. Wręczenie medali „Zasłużony dla Nauki Polskiej Sapientia et Veritas”. gov.pl, 24 listopada 2023. [dostęp 2023-11-29].

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000076918150
• VIAF: 46506273
• LCCN: no2005116356
• GND: 1192048741
• BnF: 15545243k
• SBN: LO1V456376
• NKC: js2009504535
• PLWABN: 9810694085805606
• NUKAT: n2005032182
• J9U: 987007308132005171
• LIH: LNB:CnDl;=Bx

Identyfikatory zewnętrzne:

• identyfikator osoby w serwisie „Nauka Polska”: 245990
• Ludzie Nauki: VKGqVYzd3RQ