Obszar gminy stanowi 7,14% powierzchni powiatu. Według danych z 31 grudnia 2010 gminę zamieszkiwały 8592 osoby[4]. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku gminę zamieszkiwało 8171 osób[5].
Środowisko naturalne
Położenie geograficzne
Gmina Lądek-Zdrój położona jest w południowo-zachodniej Polsce, w Sudetach, obejmuje środkową część dolinyBiałej Lądeckiej oraz częściowo Krowiarki, wchodzące w skład Masywu Śnieżnika i Góry Złote, które stanowią równocześnie wschodnią granicę państwa polskiego[6].
Powierzchnię gminy Lądek-Zdrój leżącej w Sudetach Wschodnich tworzy znaczna część Gór Złotych i Krowiarek. Pasmo Gór Złotych tworzy rozległy, zalesiony pas wyniesień w północnej i wschodniej części Gminy. Partie szczytowe tych gór osiągają wysokość bezwzględną w przedziale od 600 do 900 m n.p.m., w tym są to m.in. szczyty: Borówkowa (900 m) – największy szczyt gminy, Kadzielna (827 m), Królówka (782 m), Karpiak (775 m), Trojak (766 m), Wójtowa (740 m), Trzmielak (725 m). Pasmo gór jest rozcinane na poszczególne wyniesienia i wydłużone grzbiety przez liczne głębokie doliny rzeczne oraz przełęcze górskie. Do najważniejszych przełęczy Gór Złotych leżących na terenie Gminy zaliczyć można: Przełęcz Różaniec (583 m n.p.m.), Przełęcz Lądecką (665 m n.p.m.) i Przełęcz Karpowską (753 m n.p.m.)[8].
Pasmo Krowiarek rozciąga się w południowej części gminy, od Stójkowa, przez Kąty Bystrzyckie po Konradów i Trzebieszowice. W granicach gminy położone są m.in. następujące szczyty tego pasma: Wapnisko (799 m), Karczmisko (694 m), Siniak (658 m). W Stójkowie szczytowymi kulminacjami Kuźniczych Gór (Pośrednica – 569 m i Kuźnicza Góra – 507 m) przebiega fragment granicy gmin Lądek Zdrój i Stronie Śląskie[9].
Charakterystycznym rysem rzeźby terenu zarówno Masywu Śnieżnika, jak i Gór Złotych są powierzchnie zrównań morfologicznych, tworzących wierzchowiny lub łagodnie nachylone spłaszczenia stokowe w trzech wyraźnych poziomach opadających stromymi zboczami, a rozcinane dolinami potoków[12]. Podstawowymi składnikami litograficznymi występującymi na terenie gminy Lądek-Zdrój są granitognejsy i łupki metamorficzne[13].
Długa historia rozwoju geologicznego i skomplikowana struktura Masywu Śnieżnika i Gór Złotych nie dają jak dotąd podstaw do pełnego i jednoznacznego określenia poszczególnych etapów jego rozwoju[14].
Surowce mineralne
Oprócz walorów naturalnego, górskiego krajobrazu Góry Złote wyróżniają się takimi osobliwościami przyrodniczymi, jak: bazaltowe formy skalne na północ od Lądka-Zdroju i Lutyni, gnejsowe formy skalne w masywie Trojaka i Królówki. W rejonie Kątów Bystrzyckich występują łupki grafitowe (o zawartości 0,23–10,9% czystego grafitu), będącego cennym surowcem dla metalurgii[15].
Warunki klimatyczne
Warunki klimatyczne w gminie Lądek-Zdrój podobnie jak w innych rejonach należących do Sudetów są zdeterminowane takimi czynnikami jak: wysokość n.p.m. i układ orograficzny. Zbyt mała liczba stacji meteorologicznych oraz brak ciągłości pomiarów w znacznym stopniu utrudniają sporządzenie charakterystyki lokalnego klimatu. Średnie roczne temperatury mierzone w latach 1881–1930 dla Lądka-Zdroju wyniosły 6,5 °C. Opady ściśle związane są z wysokością, ekspozycją stoków i dominującymi kierunkami wiatrów deszczonośnych (NW i W). Roczny opad wynosi w tym rejonie średnio 686 mm[16].
Środowisko przyrodnicze
Roślinność
Flora gminy Lądek-Zdrój wykazuje cechy mieszane między gatunkami karpackimi a zachodniosudeckimi, dlatego też jest zaliczana do florystycznego Okręgu Wschodniosudeckiego. Lasy stanowią przeważające pokrycie terenu Gór Złotych. Na terenie Krowiarek poza lasami i obszarami zurbanizowanymi, liczniej występują tereny bezleśne. Podstawowym gatunkiem lasotwórczym jest obecnie świerk. Nad ciekami wytworzyły się wtórne zespoły ciemiężycy zielonej oraz lepiężnika białego. Z kolei na wilgotnych łąkach, na przełomie maja i czerwca kwitnie pełnik europejski, zwany lokalnie różą kłodzką[17]. Na długości około 25 km pomiędzy Lądkiem-Zdrój a Żelaznem w rzece Biała Lądecka występuje jaskier pędzelkowaty. Roślina ta umieszczona jest w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin[18].
Poza cennymi okazami starodrzewu, które są chronione prawnie jako pomniki przyrody, na terenie miasta
Lądek-Zdrój rośnie wiele cennych, rzadkich gatunków drzew, wyróżniających się swoją wielkością. Skupiają się one głównie w obrębie dzielnicy uzdrowiskowej oraz na jej obrzeżu. Ciekawą formę roślinności stanowią lądeckie parki miejskie, których początki sięgają XVII wieku[19].
Głównym symbolem gminy jest jej herb. Obecny został ustanowiony 27 lipca 2015 roku. Herb przedstawia w polu czerwonym lwa srebrnego, wspiętego, skierowanego w prawo (heraldycznie), z rozdwojonym ogonem, z uzbrojeniem złotym, w takiej też koronie[22].
Gospodarka
Według danych z roku 2005 gmina Lądek-Zdrój ma obszar 117,4 km², w tym[23]:
Piramida wieku mieszkańców gminy Lądek-Zdrój w 2014 roku[24].
Edukacja
Szkoła Podstawowa nr 1 w Lądku-ZdrojuGimnazjum Publiczne im. gen. Maczka w Lądku-Zdroju
Gmina Lądek-Zdrój pod względem wykształcenia jej mieszkańców nie odbiega od innych terenów powiatu kłodzkiego. Osoby z wykształceniem wyższym stanowią około 7% całej populacji w gminie. Najwięcej mieszkańców posiada wykształcenie podstawowe (33,1%) i średnie zawodowe (23%)[25].
Przedszkola i szkoły podstawowe
W gminie funkcjonuje jedno przedszkole, które znajduje się w Lądku-Zdroju przy ul. Paderewskiego 2. Według danych z 2004 roku uczęszczało do niego 131 dzieci, w tym 86 sześciolatków, co w stosunku do lat 90. XX wieku oznacza, że liczba przedszkolaków uległa zmniejszeniu. Przy szkole podstawowej w Trzebieszowicach działa oddział przedszkolny dla dzieci 6-letnich, do którego uczęszczało w tym samym roku 22 dzieci[26].
Na terenie gminy do 1999 roku funkcjonowały 3 szkoły podstawowe oraz ich trzy filie. Od 2004 roku działają już tylko dwie szkoły, do których uczęszcza łącznie 660 uczniów (stan na 2003). Są to[27]:
Szkoła Podstawowa nr 1 im. Janusza Korczaka, Lądek-Zdrój, ul. Kościelna 31
Szkoła Podstawowa im. Wincentego Witosa, Trzebieszowice.
Gimnazja
W wyniku reformy szkolnictwa w 1999 roku na terenie gminy utworzono jedno gimnazjum – Gimnazjum Publiczne im. gen Stanisława Maczka, które ma swoją siedzibę przy ul. Zamenhofa 2 w Lądku-Zdroju. Powstało ono w wyniku przekształcenia dotychczasowej Szkoły Podstawowej nr 2. Naukę kontynuuje w nim 359 uczniów (stan na 2004)[28].
Szkolnictwo ponadgimnazjalne
W stolicy gminy funkcjonuje Liceum Ogólnokształcące im. Andrzeja Zawady (dawniej im. Lucjana Szenwalda), położone przy ul. Polnej 2. Jego organem prowadzącym był w latach 1999–2003 powiat kłodzki. Od 2004 roku jest ono prowadzone przez gminę (przejęcie miało zapobiec zajęciu placówki przez władze powiatowe, w ramach ograniczania sieci placówek edukacyjnych)[29]. Uczęszcza do niego 188 uczniów[30].
Samorząd
Ratusz w Lądku-Zdroju, siedziba władz miejskich
W skład gminy wchodzi miasto Lądek-Zdrój i 11 wsi, w których utworzono 9 sołectw[31]: Lutynia, Kąty Bystrzyckie, Konradów, Orłowiec, Radochów, Skrzynka, Stójków, Trzebieszowice, Wojtówka.
Mieszkańcy gminy wybierają do rady miasta 15 radnych w jednomandatowych okręgach wyborczych. Organem wykonawczym władz jest burmistrz. Siedzibą władz gminy jest ratusz w Lądku-Zdroju, znajdujący się pod adresem Rynek 31[32].
↑GUS, TABL. 11. Ludność według województw, powiatów, gmin oraz płci w województwie dolnośląskim w 2020 r.., 30 czerwca 2020. Brak numerów stron w książce
↑Strategia rozwoju gminy Lądek-Zdrój na lata 2004–2013, Lądek-Zdrój 2004, s. 7.
↑Mapa administracyjna województwa dolnośląskiego, stan na 31.12.2010 roku.
_ID_592806.jpg)
_location_map.png)
.jpg)
