Kuršumli An

Kuršumli An

Куршумли ан

Widok z zewnątrz (2009)
Państwo	Macedonia Północna
Miejscowość	Skopje
Ukończenie budowy	XVI wiek
Zniszczono	1963 (trzęsienie ziemi)
Położenie na mapie Skopje Kuršumli An
Położenie na mapie Macedonii Północnej Kuršumli An
42°00′11″N 21°26′13″E

Kuršumli An (mac. Куршумли ан) – karawanseraj z XVI wieku w Skopju w Macedonii Północnej.

Historia

Budynek powstał staraniem społeczności kupców z Republiki Raguzy^[1] w XVI wieku^[2][3], około 1550 roku^[4], w czasach Imperium Osmańskiego^[4]. Jego nazwa oznacza „ołowiany zajazd”^[1][5] (nawiązanie do ołowiu pokrywającego dawniej kopuły tejże budowli; kuršum w języku tureckim znaczy ołów^[6]). W 1878 roku karawanseraj przekształcono w miejskie więzienie^[1]. W 1963 roku budynek został uszkodzony na skutek trzęsienia ziemi^[7].

W latach 60–80. XX wieku w budynku prezentowano m.in. kamienne rzeźby^[8] w formie lapidarium^[3]. Współcześnie w budynku odbywały się wystawy archeologiczne we współpracy z macedońskim muzeum narodowym^[1]. W drugiej dekadzie XXI wieku budynek był kilka lat zamknięty dla zwiedzających z uwagi na prace konserwatorskie^[1].

Architektura

Karawanseraj^[9] jest położony na północno-zachodnim skraju miasta^[1] (Stary Bazar – čaršija(inne języki)^[10]), na lewym brzegu Wardaru^[11]. Zapewniał stajnie dla 100 koni oraz zakwaterowanie dla ich właścicieli i handlarzy^[1]. Niektóre pokoje miały własne palenisko, co było wówczas wyższym standardem^[1].

Galeria

• 
  Widok z zewnątrz (lata 30. XX wieku)
• 
  Zniszczenia po trzęsieniu ziemi (1963)
• 
  Zrujnowana część (2013)
• 
  Widok z zewnątrz (2018)
• 
  Dziedziniec (2008)
• 
  Ogródek restauracyjny na dziedzińcu (2008)
• 
  Arkady (2014)

Przypisy

1. ThammyT. Evans ThammyT., PhilipP. Briggs PhilipP., North Macedonia, Bradt Travel Guides, 6 czerwca 2019, s. 143, ISBN 978-1-78477-084-6  (ang.).
2. LjubomirL. Jakimovski LjubomirL., Macedonia, SIBIS, 1996, s. 25, ISBN 978-9989-752-03-2 [dostęp 2024-04-10]  (ang.).
3. BorkaB. Josifovska BorkaB., Vodič niz lapidarium, Arheološki muzej, 1961, s. 93 [dostęp 2024-04-10]  (mac.).
4. MarikaM. McAdam MarikaM., Balcani occidentali, EDT srl, 2009, s. 329, ISBN 978-88-6040-460-2  (wł.).
5. Skopje, Macedonia - Łaźnia z czystej miłości [online], vlak.geoblog.pl [dostęp 2024-04-10] .
6. The Macedonian Times, MI-AN, d.o.o., 2004, s. 26  (ang.).
7. DonaldD. Niebyl DonaldD., Skopje’s 1963 Quake: From Ruins to Modernist Resurrection [online], spomenikdatabase, 17 czerwca 2021 [dostęp 2024-04-10]  (ang.).
8. AleksandarA. Donev AleksandarA., DaniloD. Kalezić DaniloD., PetarP. Tančevski PetarP., Socialist Republic of Macedonia today, Književne novine, 1985, s. 123  (mac.).
9. AntonieA. Nikolovski AntonieA., DimitarD. Ḱornakov DimitarD., KostaK. Balabanov KostaK., The Cultural Monuments of the Socialist Republic of Macedonia, Misla,, 1971, s. 33  (ang.).
10. ThammyT. Evans ThammyT., Macedonia, Bradt Travel Guides, 2009, s. 135, ISBN 978-1-84162-297-2 [dostęp 2024-04-10]  (ang.).
11. AntonieA. Nikolovski AntonieA., DimitarD. Ḱornakov DimitarD., KostaK. Balabanov KostaK., The Cultural Monuments of the Socialist Republic of Macedonia, Misla,, 1971, s. 40  (ang.).