Królewo (województwo pomorskie)

Królewo

wieś
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	malborski
Gmina	Stare Pole
Liczba ludności	382
Strefa numeracyjna	55
Kod pocztowy	82-220[2]
Tablice rejestracyjne	GMB
SIMC	0156647
Położenie na mapie gminy Stare Pole Królewo
Położenie na mapie Polski Królewo
Położenie na mapie województwa pomorskiego Królewo
Położenie na mapie powiatu malborskiego Królewo
54°02′43″N 19°08′32″E[1]

Królewo (niem. Königsdorf) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie malborskim, w gminie Stare Pole na obszarze Żuław Elbląskich przy trasie linii kolejowej Malbork-Elbląg i przy drodze krajowej 22.

Wieś królewska położona była w II połowie XVI wieku w województwie malborskim^[3]. W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Królewo, po jej zniesieniu w gromadzie Stare Pole. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.

Wieś Królewo (dawniej Königsdorf) została założona przed 1340 rokiem na cześć wielkiego mistrza Ludwika Königa i nazwana jego imieniem.

Zabytki

Wnętrze świątyni (2021)

Kościół pw. św. Mikołaja

Najgrubsza topola biała w Polsce

Plan kościoła autorstwa Bernharda Schmida (ok. 1919)

Pierwszy kościół w tym miejscu został wzniesiony w XIV wieku^[4], następnie rozebrano go i wzniesiono nowy kościół w II połowie XV wieku. XV-wieczny kościół rozebrano w 1816 ze względu na zły stan techniczny. Obecny kościół zbudowano w latach 1820-21 w stylu neogotyckim. W 1839 dobudowano wieżę, ale rozebrano ją 5 lat później. Budynek jest ceglany, na planie prostokątnym. Wraz z cmentarzem przykościelnym wpisany do rejestru zabytków, nr rej.: A-1457 z 27.05.1994^[5]. Mur otaczający kościół i cmentarz pochodzi z początku XX wieku^[6].

Obecna wieża kościelna została zbudowana w 1844 roku. Ze względu na ok. 60-centymetrowe zakrzywienie bywa nazywana krzywą wieżą^[7] i stanowi znany element krajobrazu wsi. Wieża jest ceglana, czterokondygnacyjna, z dachem pokrytym blachą^[6].

Najstarsza w Polsce topola biała

Datowana na ok. 1770-1790 r. topola biała rośnie na posesji przy skraju parku graniczącego z plebanią Kościoła Rzymskokatolickiego pw. św. Mikołaja. Mierzy w obwodzie pnia 920 cm i ponad 35 metrów wysokości (dane na 2020 r.)^[8]. Jest jednocześnie najgrubszą i najstarszą znaną topolą w Polsce. Status pomnika przyrody posiada od 1988 roku.

Zobacz też: Topola Królewiecka

Inne zabytki

• kapliczka przydrożna z XVI wieku, wpisana do rejestru zabytków, nr rej.: A-837 z 24.04.1975.^[5]
• budynek plebanii, wzniesiony ok. 1890 roku, z bogato zdobionymi elewacjami^[6]
• park z przełomu XVIII i XIX wieku^[6]

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 62285
2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 631 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
3. Prusy Królewskie w drugiej połowie XVI wieku : suplement. Cz. 1, Mapy, plany, Warszawa 2021, k. 1.
4. Królewo (Königsdorf) [online], zulawy.infopl.info [dostęp 2021-01-19] .
5. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025, s. 66 [dostęp 2020-04-13] .
6. DariuszD. Barton DariuszD., Program Opieki Nad Zabytkami Gminy Stare Pole na lata 2015-2018., 2015 . Brak numerów stron w książce
7. Redakcja, Królewo Malb. Z wieżą jak w Pizie [online], Malbork Nasze Miasto, 23 lutego 2006 [dostęp 2021-01-19]  (pol.).
8. ErnestE. Rudnicki ErnestE., Topole w krajobrazie Polski, Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2020, ISBN 978-83-09-01125-5, OCLC 1253423269 [dostęp 2022-01-24] . Brak numerów stron w książce