PROFILBARU.COM

Korwety typu Contraamiral Eustațiu Sebastian
	; „Contraamiral Eustațiu Sebastian”
Kraj budowy	Rumunia
Użytkownicy	Forțele Navale Române
Stocznia	Șantierul 2 Mai, Mangalia
Wejście do służby	1989–1997
Zbudowane okręty	2
	Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	1480 t (standardowa)
Długość	92,34 m
Szerokość	11,41 m
Zanurzenie	3,16 m
Napęd	4 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 13 140 KM, 4 śruby
Prędkość	23,4 w.
Zasięg	1100 Mm przy 11 w.
Załoga	91
Uzbrojenie	• 1 armata uniwersalna 76 mm AK-176; • 2 działka plot. 30 mm AK-630M; • 2 działka plot. 30 mm AK-306; • 2 × II wt 533 mm; • 2 × XII wyrzutnie rbg RBU-6000
Wyposażenie lotnicze	1 śmigłowiec IAR-316B (możliwość bazowania)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Korwety typu Contraamiral Eustațiu Sebastian (w kodzie NATO Tetal-II, Modified/Improved Tetal) – seria dwóch korwet marynarki wojennej Rumunii, zbudowanych w Rumunii pod koniec XX wieku. Klasyfikowane pierwotnie jako fregaty.

Okręty mają wyporność około 1500 ton, napędzane są silnikami wysokoprężnymi pozwalającymi na rozwijanie prędkości 23,4 węzła. Ich uzbrojenie stanowi armata uniwersalna kalibru 76 mm AK-176, działka przeciwlotnicze i przeciwrakietowe kalibru 30 mm, wyrzutnie torped i rakietowych bomb głębinowych. Nie są uzbrojone w rakiety. Może na nich bazować śmigłowiec.

Historia

Rządzący Rumuńską Republiką Ludową komunistyczny dyktator Nicolae Ceaușescu dążył do możliwie dużej samodzielności kraju w ramach bloku wschodniego i rozwijania jego przemysłu, co przejawiało się w uruchomieniu w latach 70. XX wieku programu budowy okrętów własnych projektów zamiast kupowania ich od ZSRR. Okręty wyposażane były jednak nadal w radzieckie systemy uzbrojenia i elektroniki, z braku możliwości opracowania ich samemu ani uzyskania z innych państw^[1]. Praktyką ZSRR było natomiast udostępnianie sojusznikom słabszych i mniej nowoczesnych systemów, niż używane przez własną marynarkę^[1]. Pierwszymi większymi okrętami zbudowanymi w Rumunii były lekkie fregaty przeznaczone do zwalczania okrętów podwodnych typu Amiral Petre Bărbuneanu, określonego w kodzie NATO jako Tetal, wchodzące do służby od 1983 roku^[1]. Ich uzbrojenie składało się tylko z artylerii, torped i rakietowych bomb głębinowych, natomiast ich możliwości w zakresie walki z okrętami podwodnymi ograniczał brak śmigłowca pokładowego^[2]. Planowano budowę ośmiu okrętów, lecz ograniczono serię do czterech, oddanych do służby do 1987 roku, na korzyść opracowania ulepszonego typu^[3]. Przy zachowaniu podobnego kadłuba i takiego samego układu napędowego, przeprojektowano całkowicie nadbudówki i zastosowano nowsze systemy uzbrojenia^[4]. Najistotniejszą zmianą było wyposażenie w lądowisko dla śmigłowca IAR-316B (licencyjny francuski Aérospatiale Alouette III)^[4]. W kodzie NATO nowe okręty nazwano Modified Tetal (zmodyfikowany Tetal), Improved Tetal (ulepszony Tetal) lub Tetal II^[a]. Podobnie jak poprzednie, okręty budowano w stoczni marynarki w Mangalii^[5].

Stępkę pod budowę prototypowego okrętu „Contraamiral Eustațiu Sebastian”^[6] (w skrócie „CAm. Sebastian”) położono w 1987 roku^[7]. Okręt wodowano 12 kwietnia 1988 roku^[b]. Wcielono go do służby według różnych źródeł 7 października lub 30 grudnia 1989 roku^[c]. Drugim i ostatnim okrętem był „Contraamiral Horia Macellariu”^[8]. Jego budowę wstrzymano w latach 1993–1994 w związku z kryzysem ekonomicznym, po czym wszedł on do służby 29 września 1997 roku^[7]. Początkowo okręty klasyfikowane były jako fregaty, a w 2003 roku przeklasyfikowano je na korwety^[9].

Okręty

Korwety typu *Contraamiral Eustațiu Sebastian*
Nazwa okrętu (nr burtowy)	Położenie stępki	Wodowanie	Wejście do służby
Contraamiral Eustațiu Sebastian (264)	1987	12 kwietnia 1988^[b]	7 października 1989^[c]
Contraamiral Horia Macellariu (265)	bd.	15 maja 1994^[10]	29 września 1997^[10]

Opis

Opis ogólny i architektura

Okręty mają kadłub gładkopokładowy, z niewielkim wzniosem pokładu w kierunku dziobu. Dziobnica jest prosta o umiarkowanym wychyleniu; dziób silnie się rozchyla ku górze, z zaokrąglonym zakończeniem pokładu w rzucie z góry^[11]. Na pokładzie dziobowym umieszczona jest wieża armaty AK-176. Za nią, całe śródokręcie zajmuje nadbudowa, której prawie pionowe ściany stanowią przedłużenie burt^[11]. Na piętrze w jej przedniej części umieszczone są wyrzutnie rakietowych bomb głębinowych, a dalej nadbudowa wznosi się na wysokość drugiej kondygnacji i stanowi podstawę nadbudówki dziobowej z oszklonym pomostem dowodzenia^[11]. Za nadbudówką blisko środka długości okrętów znajduje się pojedynczy maszt kratownicowy, a dalej, w rufowej części śródokręcia szeroki niski komin o prostokątnym przekroju, który kryje wyloty spalin z silników^[4]. Zastosowanie komina oraz forma nadbudowy zdecydowanie odróżnia okręty od wcześniejszych korwet typu Tetal, które miały klasyczne wąskie piętrowe nadbudówki i wyloty spalin w burtach^[7]. Po bokach komina na pokładzie górnym umieszczone są obrotowe wyrzutnie torpedowe, w wycięciach nadbudowy^[10]. Cały pokład rufowy, prostokątny w obrysie z góry, sięgający na około ¼ długości okrętu, zajmuje lądowisko dla śmigłowca i urządzenia cumownicze w skrajnej rufowej części. Rufa jest pawężowa^[11]. Okręty nie mają gruszki dziobowej, a przy prędkości maksymalnej generują wysokie fale w części dziobowej, co uważane jest za objaw niedopracowanych linii kadłuba^[7].

W literaturze spotyka się różne dane co do wyporności, w tym wyporność standardową 1480 ton i pełną od 1500 do 1800 ton^[d]. Długość całkowita wynosi 92,34 m, szerokość 11,41 m, a zanurzenie 3,16 m^[6]^[e].

Załoga okrętów według marynarki rumuńskiej liczy 91 osób^[8]. W literaturze spotyka się także inne dane, jak 77, 85 lub 95 ludzi^[f]

Uzbrojenie

Uzbrojenie artyleryjskie składa się z pojedynczej automatycznej armaty uniwersalnej kalibru 76,2 mm AK-176 w wieży na pokładzie dziobowym^[2]. Szybkostrzelność wynosi do 120 strz./min, a masa pocisku 5,9 kg^[10]. Zestaw obrony bezpośredniej tworzą dwa kierowane radarowo sześciolufowe działka plot. kalibru 30 mm AK-630 systemu Gatlinga^[12]. Uzupełniają je dwa sześciolufowe działka plot. kalibru 30 mm uproszczonego modelu AK-306^[12]. Działka AK-630 są umieszczone na nadbudówce po obu stronach masztu, a działka AK-306 po obu stronach z tyłu komina^[10]. Działka obu modeli mają szybkostrzelność do 3000 strz./min i zasięg do 2 km^[10]. Ogniem artylerii kieruje radar Wympieł^[12].

Broń podwodną stanowią cztery wyrzutnie torpedowe DTA-53-1124 kalibru 533 mm w dwóch dwururowych obrotowych aparatach^[12]^[2]. Umieszczone są na pokładzie górnym na burtach w części rufowej w wycięciach nadbudowy^[10]. Okręty zabierały cztery radzieckie torpedy 53-65K, samonaprowadzające się w śladzie torowym, o zasięgu do 25 km i masie głowicy 300 kg^[12]^[10]. Marynarka rumuńska podaje, że wyrzutnie służą do wystrzeliwania torped przeciw okrętom podwodnym^[8]. Strzelaniem torpedowym kieruje radziecki system Buria^[12].

Do zwalczania okrętów podwodnych służą dwie dwunastoprowadnicowe wyrzutnie rakietowych bomb głębinowych RBU-6000, o donośności do 6000 m, umieszczone na piętrze nadbudowy dziobowej przed sterówką^[4]. Fregaty przenoszą zapas 64 rakietowych bomb głębinowych RGB-60^[12].

Możliwości zwalczania okrętów podwodnych zwiększa możliwość bazowania śmigłowca IAR-316B, z lądowiskiem na rufie (licencyjny francuski Aérospatiale Alouette III)^[2]. Okręty nie posiadają jednak hangaru i są przystosowane jedynie do czasowego bazowania na nich śmigłowca^[2].

Sensory i wyposażenie

Wyposażenie radioelektroniczne składało się z systemów produkcji radzieckiej, przestarzałych już w chwili wejścia do służby^[2]. Stanowi je przede wszystkim radar dozoru ogólnego MR-302^[2]. Jego maksymalny zasięg określany jest na 98 km w stosunku do celów powietrznych i 30 km w stosunku do okrętów^[13]. Antena umieszczona była na szczycie masztu^[10]. Okręty wyposażone były ponadto w radar artyleryjski Wympieł, umieszczony na dachu nadbudówki dziobowej^[12]^[10]. Do celów nawigacyjnych służył radar Najada^[12].

Do wykrywania okrętów podwodnych służyła stacja hydrolokacyjna średniej częstotliwości MG-322 z anteną w opływce podkilowej^[2]. Wyposażenie stanowił ponadto system rozpoznania radiotechnicznego SM-2 (w kodzie NATO Watch Dog) oraz system identyfikacji swój-obcy^[2]. Do walki radioelektronicznej służą dwie wyrzutnie celów pozornych PK-16, umieszczone po obu stronach komina^[10].

Napęd

Napęd stanowią cztery silniki wysokoprężne 61D^[6]. Ich moc wynosi po 3285 KM (łącznie 13 140 KM)^[8]^[g]. Silniki napędzają cztery śruby, w tym zewnętrzne o zmiennym skoku, a środkowe o stałym^[2]. Siłownię zachowano z poprzedniego typu korwet, w którym silniki umieszczone w przedniej maszynowni napędzają zewnętrzne śruby, a w tylnej – wewnętrzne^[6]. Takie rozwiązanie napędu, z silnikami napędzającymi osobne śruby, nie było optymalne, lecz zostało wymuszone zapewne z uwagi na dostępność silników przy braku odpowiednich przekładni^[2]^[h].

Napęd zapewnia osiąganie prędkości maksymalnej 23,4 węzła^[6]^[8]. Prędkość ekonomiczna wynosi 19 węzłów^[2]. Zasięg pływania z prędkością 11 węzłów wynosi 1100 mil morskich^[6].

Służba

Osobne artykuły: Contraamiral Eustațiu Sebastian i Contraamiral Horia Macellariu.

Pierwszy z okrętów wszedł do służby pod koniec 1989 roku, równolegle z odprężeniem po zimnej wojnie, obaleniem komunizmu i przemianami politycznymi w Rumunii, prowadzącymi do wprowadzenia demokracji i integracji kraju z Zachodem, a drugi dołączył do niego w 1997 roku^[7]. Obie fregaty brały udział od połowy lat 90. w międzynarodowych ćwiczeniach na Morzu Czarnym z państwami regionu oraz sojuszu NATO w ramach programu Partnerstwo dla Pokoju^[7]. Wchodziły w skład 79 Dywizjonu Fregat, a od 3 sierpnia 1998 roku 50 Dywizjonu Fregat, przemianowanego 25 listopada 2003 roku na 50 Dywizjon Korwet (Divizionul 50 Corvete), co wiązało się ze zmianą klasyfikacji okrętów^[9]. W latach 2001–2013 uczestniczyły też w rejsach międzynarodowego zespołu okrętów państw czarnomorskich BLACKSEAFOR(inne języki)^[14].

Zobacz też

Porównywalne okręty z tego samego okresu:
- ORP „Kaszub” (Polska)
- Korwety projektu 1124 (ZSRR)
- Korwety projektu 133 (NRD)
- Korwety typu Baptista de Andrade (Portugalia)
- Korwety rakietowe typu D’Estienne d’Orves (Francja)

Uwagi

↑ Modified Tetal według Conway’s All the world’s fighting ships, 1947–1995 1995 ↓, s. 325 lub w skrócie Mod Tetal (Pietlewannyj 2009 ↓, s. 165), Improved Tetal według Jane’s Fighting Ships 2015–2016 ↓, s. 668, Tetal II według Zabłockij 2004 ↓, s. 73.
↑ ^a ^b Wodowanie 12 kwietnia 1988 roku według Jane’s Fighting Ships 2015–2016 ↓, s. 668, natomiast Pietlewannyj 2009 ↓, s. 165 podaje 1 stycznia 1988 roku, co budzi wątpliwości, gdyż dla czterech korwet typu Tetal także podaje daty 1 stycznia. Większość publikacji podaje sam rok.
↑ ^a ^b Według Zabłockij 2004 ↓, s. 76 źródła rumuńskie podają 7 października 1989, natomiast według Pietlewannyj 2009 ↓, s. 165, Conway’s All the world’s fighting ships, 1947–1995 1995 ↓, s. 325 i Jane’s Fighting Ships 2015–2016 ↓, s. 668 – 30 grudnia 1989.
↑ Pietlewannyj 2009 ↓, s. 165 podaje wyporność standardową 1480 ton i pełną 1600 ton, Zabłockij 2004 ↓, s. 74 wyporność 1800 ton (bez bliższego określenia), Jane’s Fighting Ships 2015–2016 ↓, s. 668 wyporność pełną 1524 ton, a w wcześniejszych rocznikach jej równowartość: 1500 ts (Jane’s Fighting Ships 1996–97 ↓, s. 538). Marynarka rumuńska podaje na stronie internetowej wyporność pełną 1385 ton, co budzi wątpliwości, gdyż taka sama wartość jest podana dla poprzedniego typu korwet Tetal, a nadto jest znacząco niższa niż wyporność w innych źródłach (Divizionul 50 Corvete - Nave.).
↑ Według Zabłockij 2004 ↓, s. 74, zanurzenie 3,7 m.
↑ Według Pietlewannyj 2009 ↓, s. 165 załoga 77 ludzi, według Zabłockij 2004 ↓, s. 74 załoga 85 ludzi w tym 7 oficerów, według Jane’s Fighting Ships 2015–2016 ↓, s. 668 95 ludzi.
↑ Pietlewannyj 2009 ↓, s. 165 podaj łączną moc 16 000 KM, Zabłockij 2004 ↓, s. 74 podaje silniki o mocy po 3300 KM (łącznie 13 200 KM), Jane’s Fighting Ships 2015–2016 ↓, s. 668 podaje moc 13 000 KM.
↑ W starszych źródłach zachodnich są informacje o napędzie dwoma śrubami (Conway’s All the world’s fighting ships, 1947–1995 1995 ↓, s. 325).

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Zabłockij 2004 ↓, s. 73.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Zabłockij 2004 ↓, s. 74.
↑ Pietlewannyj 2009 ↓, s. 164-165.
↑ ^a ^b ^c ^d Zabłockij 2004 ↓, s. 74-76.
↑ Zabłockij 2004 ↓, s. 73-76.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Pietlewannyj 2009 ↓, s. 165.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Zabłockij 2004 ↓, s. 76.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Divizionul 50 Corvete - Nave. Forțele Navale Române. [zarchiwizowane z tego adresu]. (rum.).
↑ ^a ^b Divizionul 50 Corvete - Istoric. Forțele Navale Române. [dostęp 2024-04-12]. (rum.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Jane’s Fighting Ships 2015–2016 ↓, s. 668
↑ ^a ^b ^c ^d Zabłockij 2004 ↓, s. 75 (rysunek).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Pietlewannyj 2009 ↓, s. 166.
↑ Tomasz Grotnik. Mărăşeşti. Stara fregata w nowej roli. „Nowa Technika Wojskowa”. nr 10/2007, s. 79-80, lipiec 2007. Magnum-X.
↑ BLACKSEAFOR 2001. blackseavisits.ru. [dostęp 2023-12-27]. (ang.).

Bibliografia

M. Pietlewannyj: Korabli stran Warszawskogo dogowora. Sankt Petersburg: Galeja Print, 2009. ISBN 978-5-8172-0127-7. (ros.).
Władymir Zabłockij. Rumuńskie fregaty typu Tetal-II. „Okręty Wojenne”. Nr 2/2004. XIV (64), s. 73-76, 2004. Tarnowskie Góry. ISSN 1231-014X.
Conway’s All the world’s fighting ships, 1947–1995. Robert Gardiner, Stephen Chumbley (red.). Annapolis: Naval Institute Press, 1995. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
Jane’s Fighting Ships 1996-97. Richard Sharpe (red.). Londyn: Jane’s Information Group, 1986. ISBN 0-7106-1355-5. (ang.).
IHS Jane’s Fighting Ships 2015–2016. Stephen Saunders (red.). IHS, 2015. ISBN 978-0-7106-3143-5. (ang.).