Klasztor Franciszkanów we Wschowie − franciszkański dom zakonny, wchodzący w skład Prowincji Św. Franciszka Zakonu Braci Mniejszych w Polsce, na terenie diecezji zielonogórsko-gorzowskiej, w województwie lubuskim. Klasztor jest siedzibą parafii św. Józefa Oblubieńca NMP oraz sanktuarium diecezjalnym NMP Matki Bożej Pocieszenia.
Historia
Zespół klasztorny franciszkanów, dawniej bernardynów, jest usytuowany poza granicami starego miasta, pomiędzy ulicami Klasztorną a Niepodległości. Bernardyni zostali sprowadzeni do Wschowy przez Kazimierza Jagiellończyka w 1457 roku. W tym właśnie czasie został wzniesiony kościół i klasztor. Te pierwsze budowle wykonane zostały w konstrukcji szachulcowej. W roku 1556 klasztor ten został spalony przez protestantów. Po pożarze bernardyni przenieśli się do Kościana, w 1629 roku wrócili do Wschowy i odbudowali kościół i klasztor. W 1667 roku wybuchł kolejny pożar i częściowo zniszczył kościół. W XVIII wieku nastąpiła rozbudowa klasztoru. W 1731 roku wzniesiono kaplicę Św. Krzyża, w latach 1745-1747 został założony dziedziniec odpustowy z krużgankami. Wieża kościelna została rozbudowana w 1742 roku, projekt ten wykonał Jan Józef Steuer z Rydzyny. W 1745 roku została wykonana barokowa polichromia na sklepieniach nawy oraz prezbiterium. W 1945 roku klasztor wraz z kościołem został przejęty przez franciszkanów z Prowincji Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny Zakonu Braci Mniejszych w Katowicach. W 1991 przeszedł do nowej Prowincji Św. Franciszka w Poznaniu.
W sierpniu 2017 dekretem biskupa zielonogórsko-gorzowskiego Tadeusza Lityńskiego w porozumieniu z prowincją franciszkańską została tu utworzona parafia św. Józefa Oblubieńca NMP.
19 marca 2018 dekretem biskupa Tadeusza Lityńskiego kościół św. Józefa został ustanowiony sanktuarium Najświętszej Maryi Panny Matki Bożej Pocieszenia[2].
4 września 2020 dekretem papieskim Matka Boża Pocieszenia ze Wschowy została ogłoszona Patronką miasta Wschowa[3].
4 września 2021 abp Stanisław Gądecki oraz bp Tadeusz Lityński ukoronowali cudowny obraz Matki Bożej Pocieszenia ze Wschowy[4].
Charakterystyka zespołu klasztornego
Kościół jest świątynią późnorenesansową z elementami gotyku i barokowo-rokokowym wnętrzem. Cały ten obiekt murowany jest z cegły, nie jest jednak otynkowany. Od strony zachodniej kościoła przylega wieża, która jest nakryta baniastym hełmem. Główny ołtarz oraz boczne są wykonane w stylu rokokowym przez Antoniego Schulza z Rawicza. W ściany naw zostały wbudowane renesansowe epitafia Mikołaja Tarnowskiego oraz rodziny Gurowskich z portretami trumiennymi.
Sklepienie nawy jak i prezbiterium pokrywa barokowa polichromia, natomiast ściany boczne nawy i prezbiterium pokryte są ozdobnymi malowidłami z polskimi herbami szlacheckimi nad dolnymi oknami.
Kaplica św. Krzyża, która przylega do przedsionka od strony północnej, jest budowlą murowaną założoną na rzucie prostokąta. W środku znajduje się ołtarz rokokowy z 1778 roku oraz ocalała z pożaru w 1558 gotycka rzeźba Chrystusa Ukrzyżowanego z XV wieku. Dziedziniec odpustowy znajduje się od strony północno-wschodniej. W narożnikach muru (ryzality boczne) widoczne są wieżyczki z kapliczkami, w których znajdują się rokokowe ołtarze z końca XVIII wieku.
Klasztor franciszkanów przylega do kościoła od strony południowej, budynek ten jest trzyskrzydłowy z wirydarzem. Do kościoła franciszkanów wchodzi się przez wybudowane z krużgankami wejście, które posiada trzy arkady, pomiędzy nimi na osi filarów na postumentach znajdują się dwie rzeźby. W górnej części ściany nad zwornikami arkad znajdują się nisze, w których umieszczono kamienne rzeźby świętych. Wejście do kościoła zamknięte jest ozdobną żelazną kratą z XVII wieku oraz drzwiami klepkowymi ze starymi okuciami.
Przypisy
Literatura
- Zespół Klasztorny Franciszkanów we Wschowie. Przewodnik turystyczny.
- Wschowa – miasto i powiat, praca zbiorowa, LTK, Zielona Góra 1970.
