Kanonierki typu Ardent
Kraj budowy
Francja
Użytkownicy
Marine nationale
Stocznia
7 stoczni, patrz w tekście
Wejście do służby
1916-1917
Wycofanie
1920–1944
Zbudowane okręty
23
Dane taktyczno-techniczne[1] [2]
Wyporność
normalna: 266–310 ton pełna: 400–410 ton
Długość
60,2 metra
Szerokość
7,2 metra
Zanurzenie
2,9 metra
Napęd
1 lub 2 maszyny parowe potrójnego rozprężania o mocy 1200–2200 KM 2 kotły , 1 lub 2 śruby
Prędkość
14–17 węzłów
Zasięg
2000 Mm przy prędkości 10 węzłów
Załoga
55
Uzbrojenie
2 działa kal. 100 lub 145 mm L/45 (2 x I) 2 zrzutnie bg
Kanonierki typu Ardent – typ francuskich okrętów klasyfikowanych jako kanonierki lub awizo z okresu I wojny światowej i dwudziestolecia międzywojennego . W latach 1915–1917 w siedmiu stoczniach zbudowano 23 okręty tego typu . Jednostki weszły w skład Marine nationale w latach 1916–1917 i wzięły udział w działaniach wojennych, operując na Atlantyku i Morzu Śródziemnym . Większość jednostek została wycofanych ze służby w okresie międzywojennym, a cztery dotrwały do II wojny światowej .
Projekt i budowa
Okręty typu Ardent zostały zamówione na podstawie wojennego programu rozbudowy floty francuskiej z 1916 i 1917 roku[1] [3] . Klasyfikowane były początkowo jako kanonierki do zwalczania okrętów podwodnych (fr. Canonnières contre sous-marins )[4] [5] . Później we Francji klasyfikowano je jako awiza 2. klasy[6] . Okręty były w zasadzie identyczne z awizami typu Friponne , różniąc się głównie rodzajem siłowni: jednostki typu Ardent wyposażono w maszyny parowe (w wielu przypadkach zdemontowanych z wycofanych ze służby przybrzeżnych torpedowców ), zaś na kanonierkach typu Friponne zastosowano silniki wysokoprężne [3] [7] . Wszystkie miały kliprowe dzioby , różniąc się kształtem nadbudówek i wyposażeniem[1] .
Spośród 23 okrętów typu Ardent trzy zbudowane zostały w stoczni Arsenal de Brest (inne języki) w Breście , trzy w stoczni Arsenal de Rochefort w Rochefort , pięć w stoczni Chantiers et Ateliers de Provence w Port-de-Bouc , trzy w stoczni Forges et Chantiers de la Gironde (inne języki) w Bordeaux , dwa w stoczni Société Nouvelle des Forges et Chantiers de la Méditerranée (inne języki) w La Seyne-sur-Mer , dwa w stoczni Ateliers et Chantiers de la Loire w Saint-Nazaire , a pięć w stoczni Arsenal de Lorient w Lorient [1] [6] . Stępki jednostek położono w latach 1915-1917, a zwodowane zostały w latach 1916–1917[8] [6] .
Okręt
Stocznia
Początek budowy
Wodowanie
Wejście do służby
Los jednostki
„Agile ”
Brest
1916
1916
1916
wycofany w 1933
„Alerte ”
Rochefort
1916
1916
1916
wycofany w 1936
„Ardent ”
Brest
1916
5 marca 1916
1916
wycofany w 1936
„Audacieuse ”
Port-de-Bouc
1916
1917
1917
złomowany w 1940
„Batailleuse ”
Port-de-Bouc
1916
1917
1917
zatopiony jako okręt-cel w 1938
„Belliqueuse ”
Bordeaux
1916
1916
1916
wycofany w 1928
„Boudeuse ”
La Seyne-sur-Mer
1916
1916
1916
wycofany w 1920, sprzedany Rumunii
„Capricieuse ”
Saint-Nazaire
1916
1916
1916
wycofany w 1934
„Courageuse ”
Rochefort
1916
1916
1916
wycofany w 1920
„Curieuse ”
Lorient
1916
1916
1916
wycofany w 1926
„Dédaigneuse ”
Bordeaux
1916
1916
1916
samozatopiony 27 listopada 1942 w 1943 włoski FR 56 później niemiecki M-6020
„Emporté ”
Saint-Nazaire
1916
1916
1916
wycofany w 1927
„Espiègle ”
Rochefort
1916
1916
1916
wycofany w 1920
„Étourdi ”
Lorient
1916
21 marca 1916
1916
samozatopiony 19 czerwca 1940
„Éveillé ”
La Seyne-sur-Mer
1917
1917
1917
wycofany w 1928
„Gracieuse ”
Lorient
1916
1916
1916
wycofany w 1938
„Impétueuse ”
Bordeaux
1916
1917
1917
wycofany w 1938
„Inconstant ”
Brest
1916
6 marca 1916
1916
wycofany w 1933
„Malicieuse ”
Port-de-Bouc
1916
1916
1916
wycofany w 1939
„Moqueuse ”
Lorient
1916
1916
1916
zniszczony w 1923
„Railleuse ”
Port-de-Bouc
1916
1916
1916
wycofany 1 marca 1920
„Sans Souci ”
Lorient
1 grudnia 1915
1916
1916
wycofany w 1936
„Tapageuse ”
Port-de-Bouc
1916
1917
1917
złomowany w 1944
Dane taktyczno-techniczne
Okręty były kanonierkami przeznaczonymi do zwalczania okrętów podwodnych. Długość całkowita kadłuba wynosiła 60,2 metra , szerokość 7,2 metra i zanurzenie 2,9 metra[1] [9] . Wyporność normalna wynosiła od 266 („Agile ”, „Ardent ”, „Emporté ”, „Espiègle ”, „Étourdi ”, „Éveillé ”, „Inconstant ” i „Sans Souci ”) do 310 ton (pozostałe), zaś pełna między 400 a 410 ton[1] [6] . Okręty napędzane były przez jedną („Agile”, „Ardent”, „Emporté”, „Espiègle”, „Étourdi”, „Éveillé”, „Inconstant” i „Sans Souci”) lub dwie pionowe (pozostałe) maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej mocy od 1200 do 2200 KM , poruszające odpowiednio jedną bądź dwiema śrubami [1] [9] . Parę dostarczały dwa opalane węglem kotły systemu du Temple (inne języki) lub Normand [1] [6] . Maksymalna prędkość okrętów wynosiła od 14 do 17 węzłów [1] [9] . Okręty zabierały 85 ton paliwa, co pozwalało osiągnąć zasięg wynoszący 2000 Mm przy prędkości 10 węzłów[1] [6] [a] .
Uzbrojenie kanonierek składało się z dwóch pojedynczych dział kalibru 145 mm L/45 M1910 („Ardent”, „Étourdi” i „Sans Souci”) lub 100 mm M1897 L/45 (pozostałe) i dwóch zrzutni bomb głębinowych [1] [6] .
Załoga pojedynczego okrętu liczyła 55 oficerów , podoficerów i marynarzy[1] [9] [b] .
Służba
Jednostki typu Aredent zostały wcielone do służby w Marine nationale w latach 1916–1917[8] [6] . Okręty służyły podczas I wojny światowej na wodach Oceanu Atlantyckiego i na Morzu Śródziemnym [1] [3] . Między 1918 a 1920 rokiem kanonierki przebudowano na trałowce , dodając do ich wyposażenia trały mechaniczne [3] [6] . Większość okrętów została wycofana ze służby w okresie międzywojennym [3] [6] . Do wybuchu II wojny światowej dotrwały cztery jednostki, z których najdłużej w służbie (do 1944 roku) został „Tapageuse ”, który w listopadzie 1942 roku został przejęty przez Wolnych Francuzów [1] [6] .
Uwagi
↑ Parkes 1933 ↓ , s. 213 podaje, że zasięg okrętów wynosił 3000 Mm przy prędkości 10 węzłów i 1600 Mm przy prędkości maksymalnej.
↑ Parkes 1933 ↓ , s. 213 podaje, że załoga pojedynczego okrętu liczyła 65 osób.
Przypisy
Bibliografia
Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921 . Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5 . (ang. ) .
Ivan Gogin: ARDENT 2nd class avisos (ASW gunboats) (1916 - 1917) . Navypedia. [dostęp 2022-10-22]. (ang. ) .
Jane’s Fighting Ships 1933 . Oscar Parkes (red.). London: Sampson Low, Marston & Co., 1933. (ang. ) .
Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I . London: Ian Allan Ltd., 1974. ISBN 0-7110-0445-5 . (ang. ) .
Typy francuskich okrętów z okresu I wojny światowej