Kalendarium historii Aszchabadu

Herb Aszchabadu (wzór z 1890 roku) z herbarza P. Winklera z 1899 roku

Uniwersytet

Bloki mieszkalne Aszchabadu

Kalendarium historii Aszchabadu – uporządkowany chronologicznie, począwszy od czasów najdawniejszych aż do współczesności, wykaz dat i wydarzeń z historii Aszchabadu.

Panowanie rosyjskie

• 1881 – większość terenu dzisiejszego Turkmenistanu trafia w granice Rosji, powstaje rosyjski fort wojskowy nazwany Aszchabadem. Nazwa pochodzi od pobliskiej turkmeńskiej osady^[1] Zostaje utworzony obwód zakaspijski.
• lata 80 XIX w. – powstają połączenia kolejowe z Taszkientem i Türkmenbaşy^[2].
• 1885 – zostaje utworzona Transkaspijska Biblioteka Publiczna^[3].
• 1897 – miasto staje się głównym ośrodkiem obwodu zakaspijskiego^[2].
• 1900 – zamontowanie telefonu w Aszchabadzie^[3].
• 1908 – budowa pierwszej bahaistycznej świątyni w Aszchabadzie^[4].

Rosyjska wojna domowa i rządy bolszewickie

• 1917 – pierwsze zdobycie Aszchabadu przez bolszewików^[5].
• lipiec 1918 – miasto zostaje zdobyte przez białych^[2].
• kwiecień 1919 – poddanie miasta bolszewikom, zmiana nazwy na Połtorack^[5].
• 1924 – powstanie Turkmeńskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej ze stolicą w Aszchabadzie^[6].
• 1927 – powrót do dawnej nazwy miasta, Aszchabad^[1]. Odsłonięcie pomnika Włodzimierza Lenina w Aszchabadzie^[7].
• 1948 – zniszczenie miasta przez trzęsienie ziemi^[2][1][8].
• 1950 – założenie Uniwersytetu w Aszchabadzie^[2].
• 1962 – zakończenie niedoborów wody na dużą skalę, dzięki budowie Kanału Karakumskiego^[1].

Niepodległy Turkmenistan

• 1991 – rozpad Związku Radzieckiego, Aszchabad stolicą niepodległego Turkmenistanu.
• 2001 – odsłonięcie Pomnika Niepodległości w Aszchabadzie^[9].
• 2007 –utworzenie patriarszego dekanatu turkmeńskiego^[10].
• 2011 – zakończenie budowy wieży "Türkmenistan^[11]".
• 2013 – włączenie w skład Aszchabadu etrapu Abadan^[12].

Przypisy

1. Ashgabat, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2024-03-16]  (ang.).
2. Aszchabad, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-03-16] .
3. История Ашхабада: с чего всё начиналось [online], turkmenistan.gov.tm, 28 kwietnia 2021 [dostęp 2024-03-16]  (ros.).
4. Bahai Temple Ashkabad | Bahai Faith | Baha'i Faith [online], web.archive.org, 8 sierpnia 2007 [dostęp 2024-03-16] [zarchiwizowane z adresu 2007-08-08] .
5. History of Ashgabat: Time of big changes [online], www.turkmenistan.gov.tm, 13 maja 2021 [dostęp 2024-03-23]  (ang.).
6. Ашхабад [online], bse.sci-lib.com [dostęp 2024-03-23] .
7. https://turkmenportal.com/en/compositions/1609
8. Ashgabat travel [online], Lonely Planet [dostęp 2024-07-22] .
9. Monument of Independence of Turkmenistan | Architecture | Ashgabat 2017 [online], web.archive.org, 4 listopada 2016 [dostęp 2024-07-22] [zarchiwizowane z adresu 2016-11-04] .
10. Патриаршее благочиние приходов Русской Православной Церкви в Туркменистане / Организации / Патриархия.ru [online], Патриархия.ru [dostęp 2024-07-22]  (ros.).
11. https://www.guinnessworldrecords.com/news/2011/11/largest-architectural-star-record-set-in-turkmenistan/
12. Золотой век [online], web.archive.org, 1 września 2018 [dostęp 2024-07-22] [zarchiwizowane z adresu 2018-09-01] .