Kalendarium historii Angoli

Kalendarium historii Angoli

Czasy kolonialne

• 1930 – ustanowienie Angoli posiadłością bezpośrednio zarządzaną przez Portugalię^[1].
• 1951 – Angola została połączona z Portugalią jako zamorska prowincja^[1].
• 1954 – wprowadzono Statut krajowców, który podzielił ludność Angoli na tzw. assimilados (zasymilowanych) i tzw. indigenos (tubylców); assimilados (stanowiący zaledwie ok. 0,25% ludności kraju) otrzymali obywatelstwo portugalskie^[1].
• 1954 – Holden Roberto założył niepodległościowy Związek Ludności Angoli^[1].
• 1956 – utworzony został Ludowy Ruch Wyzwolenia Angoli (MPLA) o profilu lewicowym i niepodległościowym^[1].
• 1960 – sojusz między Związkiem Ludności Angoli a MPLA^[1].
• 1961 – pierwsza akcja bojowa MPLA, wybuch wojny o niepodległość Angoli^[1].
• 1962 – nieudane powstanie Związku Ludności Angoli^[1].

Flaga MPLA będącej największą grupą oporu

• 1964 – grupa rozłamowa Jonasa Savimbi ze związku Ludności Angoli utworzył odrębną UNITA^[2][3][4], reszta struktur dotychczasowej organizacji używała od tej pory nazwy Narodowy Front Wyzwolenia Angoli^[1].

Po uzyskaniu niepodległości

• 1975 – niepodległość kraju i utworzenie rządu tymczasowego. Następnie wybuch wojny domowej między MPLA, UNITA a Narodowym Frontem Wyzwolenia Angoli. Najsilniejsza organizacja niepodległościowa, MPLA tworzy rząd a prezydentem zostaje Agostinho Neto. Rozpoczyna się trwający do dzisiaj separatystyczny konflikt w Kabindzie^[5][6][7].
• 1977 – nieudany pucz wojskowy dokonany przez twardogłowych członków MPLA^[8].
• 1978 – stałe ataki ze strony Republiki Południowej Afryki, południowoafrykańska wojna graniczna^[1].
• 1979 – śmierć Neto, jego następcą został José Eduardo dos Santos^[9]
• 1988 – początek rozmów pokojowych^[1].
• 1990 – demokratyzacja, wprowadzenie gospodarki wolnorynkowej^[1].
• 1992 – wybory parlamentarne^[1].
• październik 1997 – W I wojnie domowej w Kongu Angola wsparła rebeliantów na czele z Laurentem-Désiré Kabilą^[10].

Flaga UNITA

Agostinho Neto, pierwszy prezydent niepodległej Angoli

• 1999 – wznowienie walk^[1].
• 2002 – zakończenie długoletniej wojny^[1].
• 2008 Pierwsze od 1992 roku wybory odbyły się w 2008. Rezultaty wskazały na wielkie zwycięstwo rządzącej partii MPLA, która uzyskała 82% oddanych głosów. Natomiast główna partia opozycji, UNITA, otrzymała poparcie 10% wyborców^[11][1].
• 2010 – Angola wsparła rząd Demokratycznej Republiki Konga w konflikcie w prowincji Kiwu^[12].

Przypisy

1. Angola. Historia, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2015-09-06] .
2. Walker, John Frederick (2004). A Certain Curve of Horn: The Hundred-Year Quest for the Giant Sable Antelope of Angola. s. 146–148.
3. Wright, George (1997). The Destruction of a Nation: United States Policy Towards Angola Since 1945. s. 2, 8–11 o 57.
4. Abbott, Peter; Manuel Ribeiro Rodrigues (1988). Modern African Wars: Angola and Mozambique, 1961–74. s. 10.
5. Rothchild, Donald S. (1997). Managing Ethnic Conflict in Africa: Pressures and Incentives for Cooperation. s. 115–116.
6. Algeria: The Politics of a Socialist Revolution, 1970. s. 164.
7. Contested Power in Angola: 1840s to the Present, 2000. s. 167
8. George, Edward (2005). The Cuban Intervention in Angola, 1965–1991: From Che Guevara to Cuito Cuanavale. s. 127–128.
9. Aristide R. Zolberg University-in-Exile Professor of Political Science New School for Social Research, Astri Suhrke Professor of International Relations The American University, Sergio Aguayo Professor of International Studies El Colegio de Mexico (1989). Escape from Violence: Conflict and the Refugee Crisis in the Developing World. s. 312.
10. Kongo (Demokr. Rep. Kongo) - Konflikt. stosunkimiedzynarodowe.info, 2013-04-01. [dostęp 2018-06-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-15)].
11. Celia W. Dugger: Governing Party in Angola Wins Election in a Landslide, Official Results Show. [w:] New York Times [on-line]. 2008-09-09. [dostęp 2008-09-15]. (ang.).
12. Michelle Faul: U.N. officials: Angolan troops fighting in Congo. chicagodefender.com, 2008-11-07. [dostęp 2010-04-22]. (ang.).