Julian Tokarski (geolog)

Julian Tokarski

Julian Tokarski siedzi pierwszy z lewej
Data i miejsce urodzenia	29 marca 1883 Stanisławów
Data i miejsce śmierci	17 października 1961 Kraków
profesor nauk geologicznych
Alma Mater	Uniwersytet Lwowski
Doktorat	1905
Habilitacja	1914
Profesura	1920
Uczelnia	Uniwersytet Lwowski Uniwersytet Jagielloński Wyższa Szkoła Rolnicza AGH
Odznaczenia

Julian Tokarski (ur. 29 marca 1883 w Stanisławowie, zm. 17 października 1961 w Krakowie) – polski geolog, petrograf i gleboznawca, doktor filozofii, profesor mineralogii i petrografii członek PAU oraz PAN.

Życiorys

Do gimnazjum uczęszczał początkowo w Brodach, następnie w Stryju, gdzie też w 1901 złożył egzamin dojrzałości. W tym samym roku zapisał się na Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Lwowskiego, mając zamiar studiować historię, ale ostatecznie wybrał nauki geologiczne. W 1905 otrzymał stopień doktora filozofii na podstawie pracy pt. „O diamentach marmaroskich”. Po habilitacji (w 1914) został profesorem tegoż uniwersytetu (od 1919) oraz Politechniki Lwowskiej (od 1920). Został wybrany dziekanem Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie na rok akademicki 1936/1937^[1].

W okresie sowieckiej okupacji Lwowa nadal prowadził działalność naukową. W sierpniu 1940 był gościem Wszechzwiązkowego Komitetu ds. Nauki ZSRR w Moskwie^[2]. Po II wojnie światowej był profesorem najpierw Uniwersytetu Jagiellońskiego, a następnie Wyższej Szkoły Rolniczej i równolegle Akademii Górniczo-Hutniczej.

Był członkiem korespondentem (1938) i członkiem czynnym (1945) Polskiej Akademii Umiejętności oraz członkiem tytularnym (1952) i rzeczywistym (1957) Polskiej Akademii Nauk.

Prowadził głównie badania fosforytów, lessów oraz skał krystalicznych Tatr i Wołynia.

W latach 1927–1932, 1939, 1945–1946 był prezesem Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika. Za całokształt działalności został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Medalem Dziesięciolecia Polski Ludowej.

Pochowany został na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, w alei zasłużonych (kwatera LXVII-płn. 1-11)^[3][4].

Materiały archiwalne Juliana Tokarskiego znajdują się w PAN Archiwum w Warszawie pod sygnaturą III-116^[5].

Grób prof. Juliana Tokarskiego na cmentarzu Rakowickim

Upamiętnienie

Miasteczko Studenckie AGH zawiera ulicę Juliana Tokarskiego.

Przypisy

1. Kronika miejska. Nowi dziekani na U. J. K.. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 159 z 15 lipca 1936. 
2. [Dzieje najnowsze: Tom 14, PAN, 1983]
3. Karolina Grodziska Opis trasy zwiedzania cmentarza Rakowickiego [w:] Cmentarz Rakowicki w Krakowie wyd. przez Obywatelski Komitet Ratowania Krakowa, Agencja Omnipress Warszawa 1988, s. 134
4. Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Julian Tokarski. rakowice.eu. [dostęp 2021-05-30].
5. Spis inwentarzy, Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie, [dostęp 2024-02-28].

Publikacje

• Parageneza soli kamiennej, gipsu i syngenitu (1913)
• Zagadnienia fosforytów niezwiskich (1931)
• Zagadnienie Prakarpat (1935)
• Nowoczesne metody badań minerałów glebowych (1958).

Linki zewnętrzne

• HalinaH. Urban HalinaH., Julian Tokarski [online], Muzeum Geologiczne Państwowego Instytutu Geologicznego [dostęp 2014-09-04]  (pol.).

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000117740628
• VIAF: 89515931
• SUDOC: 137099312
• NKC: js2014853027
• PLWABN: 9810563562405606
• NUKAT: n00051504

Encyklopedie internetowe:

• PWN: 3987772

Identyfikatory zewnętrzne:

• PAN: TOKARSKI, Julian