Absolwentka 2. Społecznego Liceum Ogólnokształcącego w Warszawie przy ulicy Nowowiejskiej 5. W 2008 uzyskała tytuł magistra socjologii na Uniwersytecie Warszawskim[1][2]. W 2024 uzyskała stopień doktora socjologii na podstawie napisanej pod kierunkiem Macieja Gduli dysertacji Nie-ludzcy aktorzy miejskiej transformacji. Projekty artystyczne a przemiany przestrzeni miejskiej Warszawy w pierwszej dekadzie XXI wieku[3]. Prowadziła zajęcia w Instytucie Socjologii UW[4].
W 2009 znalazła się w gronie założycieli stowarzyszenia Duopolis. W 2010 przez rok mieszkała w Berlinie[11]. W 2010 Erbel reprezentowała Polskę w KNOT – międzynarodowym eksperymencie socjologicznym konfrontującym trzy europejskie metropolie – Berlin, Bukareszt i Warszawę[12].
W lutym 2012 była główną organizatorką protestu w obronie śródmiejskiego baru mlecznego „Prasowy” (Marszałkowska 10/16) – taniej jadłodajni z kilkudziesięcioletnią tradycją. Pomimo całonocnej okupacji pomieszczeń baru, lokal został zamknięty, ale dzięki protestowi i nagłośnieniu sprawy zyskał nowego – prywatnego właściciela, który prowadzi w nim podobną do dotychczasowej działalność. Akcja odbiła się szerokim echem w mediach ogólnopolskich otwierając debatę na temat roli zbiorowego żywienia w centrach dużych miast[13][14][15].
W czerwcu 2013 była pełnomocniczką komitetu obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej Stop Podwyżkom Cen Biletów ZTM, pod którą zebrano ponad 16 tysięcy podpisów[16]. Komitet tworzyło kilkanaście organizacji społecznych i politycznych, w tym Partia Zieloni, Młodzi Socjaliści, Pracownicza Demokracja, Konfederacja Pracy, Kancelaria Sprawiedliwości Społecznej[17].
W drugiej połowie 2013 zaangażowała się w akcję społeczną w obronie domków fińskich na Jazdowie, zielonej dzielnicy sąsiadującej z budynkiem Sejmu RP (inicjatywa „Otwarty Jazdów”). Celem akcji było zmuszenie władz samorządowych do otwarcia konsultacji społecznych w sprawie przyszłości tego terenu[18].
Uczestniczyła w licznych blokadach eksmisji zadłużonych lokatorów[19].
Była członkinią Rady ds. budżetu partycypacyjnego przy Prezydencie m.st. Warszawy, tworzącej ramy stołecznego budżetu partycypacyjnego. Należy również do Kongresu Ruchów Miejskich.
Jest autorką książki Poza własnością. W stronę udanej polityki mieszkaniowej, wydanej przez Wysoki Zamek w serii „Miasto szczęśliwe”[20].
W 2023 założona przez nią spółdzielnia Most wygrała przetarg na dzierżawę ponadtrzyhektarowej działki na Siekierkach w celu uruchomienia pierwszej w Warszawie społecznościowej farmy miejskiej[21].
Działalność polityczna
W wyborach samorządowych w 2014 była bezpartyjną kandydatką Zielonych na prezydenta Warszawy[22]. W pierwszej turze wyborów uzyskała 2,41 procent głosów. Zagłosowało na nią 15 030 wyborców[23]. Jednocześnie Joanna Erbel kandydowała do Rady Miasta z okręgu Mokotów, również bez powodzenia[24] (2190 głosów[25]). Po wyborach wstąpiła do Partii Zieloni, w styczniu 2015 zasiadła w radzie jej koła warszawskiego. Została także członkiem krajowego sądu koleżeńskiego partii. W wyborach parlamentarnych w tym samym roku kandydowała do Sejmu z listy Zjednoczonej Lewicy (która nie uzyskała mandatów)[26]. Na Joannę Erbel zagłosowały wówczas 884 osoby[27].
W 2016 rozpoczęła pracę w miejskim TBS[28]. Później przeszła do Urzędu m.st. Warszawy, do Biura Polityki Lokalowej, gdzie zajmowała się polityką mieszkaniową[11][28]. Przez kilkanaście miesięcy pracę w magistracie łączyła za zgodą miasta z pracą w rządowej spółce PFR Nieruchomości nadzorującej program Mieszkanie Plus, najpierw na stanowisku doradcy, a później Dyrektora Biura innowacji[28]. Zakończyła pracę w Urzędzie m.st. Warszawy w lutym 2019[28]. Pracę w PFR Nieruchomości zakończyła w 2020. W styczniu 2021 została liderką klubu samorządowego CoopTech Hub, pierwszego w Polsce centrum technologii społdzielczych[29]. Jest współzałożycielką PLZ Spółdzielni oraz od kwietnia 2021 członkinią Zarządu PLZ Spółdzielni[30]. Członkini Rady Programowej Fundacji Rynku Najmu[31]. Współpracowniczka Fundacji A/typowi działającej na rzecz neuroróżnorodności[32].
Nagrody i wyróżnienia
W 2014 otrzymała „Stołek” za 2013 rok. „Stołek” to przyznawana co roku nagroda wydania stołecznego Gazety Wyborczej[33] za wkład w życie Warszawy. W uzasadnieniu napisano:
Walczyła o Bar Prasowy przy Marszałkowskiej, namawiała (skutecznie) urzędników do wprowadzenia budżetu obywatelskiego. Broniła przed wyburzeniem domków fińskich na Ujazdowie. Blokowała eksmisje lokatorów z reprywatyzowanych kamienic. Protestowała przeciwko wybetonowaniu alejki w Lesie Bielańskim i wycince starych drzew w Ogrodzie Krasińskich. Walczy o zagospodarowanie tysięcy stołecznych pustostanów
W 2013 otrzymała Okulary Równości, wyróżnienie przyznawane przez Fundację im. Izabeli Jarugi-Nowackiej[34], w kategorii „Sprawiedliwość społeczna i zwalczanie ubóstwa” za „działania na rzecz lokatorów zgodnie z zasadą mieszkanie prawem – nie towarem, otwieranie przestrzeni miasta dla ludzi, działanie ponad podziałami”.
W 2014 zaliczona została przez magazyn „Teraz Polska“ do grona 25 liderów mających największą szansę na uzyskanie wpływu na rozwój Polski[35].
Życie prywatne
Jej pradziadkiem był działacz oświatowy Józef Erbel.
ChantalCh.MouffeChantalCh., Polityczność. Przewodnik Krytyki Politycznej, JoannaJ.Erbel (tłum.), Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2008, ISBN 978-83-61006-26-8, OCLC297541285. Brak numerów stron w książce
MichaelM.WalzerMichaelM., Moralne maksimum, moralne minimum, JoannaJ.Erbel (tłum.), SławomirS.Sierakowski, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2012, ISBN 978-83-62467-53-2, OCLC805215435. Brak numerów stron w książce
Chasing Warsaw,Socio-Material Dynamics of Urban Change since 1990, red. Monika Grubbauer, Joanna Kusiak, wyd. Campus Verlag, marzec 2013, ISBN 978-3-593-39778-8
