Jan Kazimierz Kruszewski

Jan Kruszewski
Kruk Czarny
Ilustracja
Jan Kazimierz Kruszewski (przed 1939)
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia

18 czerwca 1888
Aleksandrowo

Data i miejsce śmierci

28 marca 1977
Lailly-en-Val

Przebieg służby
Lata służby

1914–1977

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie
Polska Siła Zbrojna

Jednostki

Pierwsza Kompania Kadrowa
8 Pułk Piechoty Legionów
1 Pułk Piechoty Legionów
1 Dywizja Piechoty Legionów
Korpus Ochrony Pogranicza
Grupa Operacyjna gen. Kruszewskiego

Stanowiska

dowódca plutonu piechoty
dowódca kompanii piechoty
dowódca batalionu piechoty
dowódca pułku piechoty
dowódca piechoty dywizyjnej
dowódca dywizji piechoty
dowódca KOP
dowódca Grupy Operacyjnej

Odznaczenia
Odznaka honorowa za Rany i Kontuzje
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP, nadany dwukrotnie) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Order Wojenny Pogromcy Niedźwiedzia (Łotwa) Medal Pamiątkowy Jubileuszowy 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej
Odznaka 1 Kompanii Kadrowej Odznaka „Za wierną służbę”
Multimedia w Wikimedia Commons
Grób Jana Kazimierza Kruszewskiego na cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Jan Kazimierz Kruszewski (ur. 18 czerwca 1888 w Aleksandrowie, zm. 28 marca 1977 w Lailly-en-Val) – generał brygady Wojska Polskiego.

Życiorys

Józef Piłsudski z oficerami 1 DPLeg. Od lewej płk Stefan Biestek, płk Jan Kruszewski, płk dypl. Teodor Furgalski, ppłk Zygmunt Wenda, ppłk Władysław Filipkowski

Jan Kruszewski urodził się 18 czerwca 1888 w Aleksandrowie (Pokrytki)[1], w ówczesnej guberni płockiej, w rodzinie Kazimierza Józefa, ziemianina, i Wiktorii z Kołakowskich. W 1907 otrzymał świadectwo dojrzałości w Gimnazjum Polskiej Macierzy Szkolnej w Płocku. Studiował medycynę w Krakowie i Genewie, działał w Związku Strzeleckim[1].

Od sierpnia 1914 do lipca 1917 służył w Legionach Polskich, był między innymi dowódcą IV plutonu w 1 kompanii kadrowej, dowódcą kompanii w 1 pułku piechoty, dowódcą szkoły oficerskiej w I Brygadzie, komendantem kursu wyszkolenia. Po kryzysie przysięgowym został internowany w Beniaminowie[1].

Od kwietnia do listopada 1918 był dowódcą kompanii w 2 pułku piechoty Polskiej Siły Zbrojnej. Od listopada 1918 do stycznia 1919 był dowódcą batalionu w obozie rekrutacyjnym Jabłonna. Od stycznia do marca 1919 był dowódcą Grupy Jabłonna w Warszawie. Od kwietnia 1919 do października 1926 był dowódcą batalionu, a następnie dowódcą 1 pułku piechoty Legionów, a od października 1920 także pełnił obowiązki dowódcy I Brygady Piechoty Legionów. 11 czerwca 1920 zatwierdzony został w stopniu podpułkownika z dniem 1 kwietnia tego roku, a 3 maja 1922 został zweryfikowany w tym stopniu ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919. 31 marca 1924 awansował na pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 9. lokatą w korpusie oficerów piechoty.

Od października 1926 do marca 1928 był dowódcą piechoty dywizyjnej 1 Dywizji Piechoty Legionów. Od marca 1928 do października 1930 był dowódcą 1 Dywizji Piechoty Legionów. Od 14 października 1930 do sierpnia 1939 był dowódcą Korpusu Ochrony Pogranicza. 10 listopada 1930 Prezydent Rzeczypospolitej Ignacy Mościcki nadał mu stopień generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 i 1. lokatą w korpusie generałów. Jednocześnie zezwolił mu na nałożenie oznak nowego stopnia przed 1 stycznia 1931[2].

Został osadnikiem wojskowym w kolonii Koweniów (powiat wilejski)[3]. Na początku 1927 został przewodniczącym komisji rewizyjnej Związku Piłki Nożnej w Wilnie[4]. Od 1936 był zastępcą Komendanta Naczelnego Związku Legionistów Polskich, płk. dypl. Adama Koca[5], a po jego przejściu na dłuższy urlop w styczniu 1938 objął funkcję prezesa ZLP[6].

Pogrzeb gen. Jana Kazimierza Kruszewskiego w 2024 r.

We wrześniu 1939 był dowódcą Grupy Operacyjnej w Armii Odwodowej „Prusy”[1]. Po kampanii wrześniowej był w niewoli niemieckiej (m.in. jeniec obozu VII A Murnau), a po uwolnieniu osiedlił się we Francji.

Zmarł w Domu Spokojnej Starości Polskiego Funduszu Humanitarnego w Lailly-en-Val i został pochowany na miejscowym cmentarzu. W 2024 r. szczątki generała Kruszewskiego zostały sprowadzone dzięki staraniom Komendy Głównej Straży Granicznej, Stowarzyszenia Weteranów Polskich Formacji Granicznych i Instytutu Pamięci Narodowej do Polski. 12 września, w trakcie uroczystości z ceremoniałem Straży Granicznej, zostały złożone w Alei Zasłużonych Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie[7].

2 września 2024 prezydent RP Andrzej Duda postanowieniem nr 112.64.2024 mianował pośmiertnie generała brygady Jana Kazimierza Kruszewskiego na stopień generała dywizji[8].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ a b c d Danielewicz 1994 ↓, s. 33.
  2. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1930 roku, s. 323.
  3. ↑ Osadnicy wojskowi – lista kompletna. kresy.genealodzy.pl. s. 97. [dostęp 2015-04-05].
  4. ↑ Wychowanie fizyczne i sporty. Z ruchu organizacyjnego. „Światfilm”, s. 4, Nr 2 z 13 lutego 1927. 
  5. ↑ Związek Legionistów Polskich : 1936–1938 r. : sprawozdanie Zarządu Głównego Związku Legionistów Polskich, Warszawa 1938, s. 33.
  6. ↑ Nowy komendant Zw. Legionistów. „Wschód”. Nr 73, s. 5, 30 stycznia 1938. 
  7. ↑ Uroczystości pogrzebowe generała brygady Jana Kazimierza Kruszewskiego – Warszawa, 12 września 2024. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2024-09-12]. (pol.).
  8. ↑ M.P. z 2024 r. poz. 850
  9. ↑ a b c d e f g h i j Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 385.
  10. ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 2630 z 16 lutego 1921 r. Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 8 poz. 239
  11. ↑ M.P. z 1930 r. nr 260, poz. 351 „za zasługi na polu wyszkolenia wojska”.
  12. ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  13. ↑ M.P. z 1926 r. nr 259, poz. 728 „za zasługi na polu organizacji armji i wyszkolenia żołnierza”.
  14. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 54 z 23 grudnia 1926 r.
  15. ↑ M.P. z 1930 r. nr 98, poz. 143 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.
  16. ↑ M.P. z 1939 r. nr 131, poz. 308 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
  17. ↑ a b Na podstawie fotografii.
  18. ↑ 6 sierpień: 1914–1934, Warszawa: Zarząd Główny Związku Legjonistów Polskich, 1934, s. 20.
  19. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 12 z 6 sierpnia 1929 r., s. 238.

Bibliografia

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
  • Genealogia Stankiewicze z przyjaciółmi: Lista nazwisk osób odznaczonych Orderem Virtuti Militari. [dostęp 2009-12-18].
  • Akta Stanu Cywilnego Parafii Niedzbórz, akt urodzenia nr 49/1888 Aleksandrowo.
  • A. Maciesza, Gimnazjum im. Władysława Jagiełły w Płocku 1906–1931, Płock 1931.
  • Tadeusz Jurga: Obrona Polski 1939. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990, s. 787–788. ISBN 83-211-1096-7.
  • Jerzy Danielewicz: Wyższa kadra dowódcza KOP 1924–1939. W: Lech Grochowski (red.): Korpus Ochrony Pogranicza w 70 rocznicę powstania. Materiały z konferencji popularnonaukowej. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1994.

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!