James Moody (muzyk)

James Moody
Ilustracja
James Moody i kontrabasista Todd Coolman
Data i miejsce urodzenia

26 marca 1925
Savannah

Data i miejsce śmierci

9 grudnia 2010
San Diego

Instrumenty

saksofon (tenorowy, altowy, sopranowy), flet poprzeczny

Gatunki

jazz

Zawód

muzyk

Wydawnictwo

Argo Records

Powiązania

Dizzy Gillespie

Strona internetowa
Dizzy Gillespie, James Moody i Howard Johnson w nowojorskim klubie Downbeat, 1947

James Moody (ur. 26 marca 1925 w Savannah, zm. 9 grudnia 2010 w San Diego)[1] – afroamerykański muzyk jazzowy, saksofonista, okazjonalny wokalista oraz jeden z najlepszych flecistów tego gatunku muzyki[1]. Laureat NEA Jazz Masters Award 1998[2].

Życiorys

Urodził się w stanie Georgia, ale wychował w Newark w stanie New Jersey[3]. Imię otrzymał po ojcu, grającym na trąbce w orkiestrze „Tiny’ego” Bradshawa i praktycznie nieobecnym w jego życiu[2]. Miał brata Louisa. Synów wychowywała samotnie matka – Ruby Hann Moody Watters, która była wielbicielką jazzu, odtwarzającą w domu płyty Chicka Webba, Elli Fitzgerald, Counta Basiego i Jimmiego Lunceforda[4]. Od dzieciństwa podobał mu się wygląd saksofonu[5]. Będąc na koncercie big-bandu Counta Basiego, zachwycił się jego brzmieniem i grą Dona Byasa i „Buddy’ego” Tate’a[3]. Słuchał też nagrań innych wybitnych saksofonistów: Lestera Younga i Colemana Hawkinsa. Choć od urodzenia był dotknięty częściową głuchotą, w wieku szesnastu lat sam zaczął grać na saksofonie, używanym alcie otrzymanym od wujka[3]. Był absolwentem Arts High School, do której w różnych latach uczęszczali również Sarah Vaughan i Wayne Shorter[6].

W 1943 został powołany do Korpusu Lotniczego U.S. Army. Otrzymał przydział do formowanej w Greensboro Training Center orkiestry o wyłącznie czarnym składzie. Poprowadził ją Dave Burns trębacz, kompozytor, aranżer i edukator, który dokształcał go muzycznie[3]. W 1946 wyszedł z wojska i jako saksofonista tenorowy dołączył do nowatorskiego, bebopowego big-bandu Dizzy’ego Gillespie’ego, którego członkami byli m.in. pianista Thelonious Monk i wibrafonista Milt Jackson. Z czasem połączyła go z Gillespie’em przyjaźń trwająca do końca życia bandlidera[1]. Słynny trębacz został także jego mentorem[2]. Tak z humorem wyrażał się o swoim „uczniu”: „Gdy gram z Jamesem Moodym, to jakbym grał ze sobą”[6]. W orkiestrze Gillespie’ego występował przez dwa lata[1].

W 1948 dokonał dla wytwórni Blue Note swoich pierwszych nagrań w długiej karierze muzyka studyjnego. Zarejestrował swój debiutancki album James Moody and His Bop Men, grając na saksofonie i flecie. Był jednym z pierwszych znaczących flecistów jazzowych[4]. W 1949 wyjechał do Paryża, twierdząc, że w Stanach Zjednoczonych „przestraszył go rasizm”[7]. W rzeczywistości wyprawa do Francji i pobyt u mieszkającego tam wujka miały mu pomóc w zmaganiach z alkoholizmem[4]. W Europie pozostał trzy lata, przezwyciężając nałóg i prowadząc aktywną działalność muzyczną. Jeszcze w 1949, przebywając w Sztokholmie, nagrał utwór oparty na strukturze harmonicznej popularnej piosenki I’m in the Mood for Love[4]. Instrumentalne nagranie było w istocie improwizacją, w efekcie której powstała zupełnie nowa melodia. Zagrał ją nie na saksofonie tenorowym, lecz na pożyczonym altowym[2]. Mimo że nagrany utwór tylko w niewielkim stopniu przypominał oryginalną piosenkę, zyskał w 1951 pewną popularność[4]. W 1952 stał się przebojem, gdy wokalista Eddie Jefferson dopisał do jego improwizacji tekst i nagrał ją jako utwór pt. Moody’s Mood for Love. Z czasem tytuł ów stał się standardem, wykonywanym przez takich wokalistów jak Van Morrison, George Benson, Aretha Franklin, Take 6, Queen Latifah i Amy Winehouse[6].

W 1952 powrócił do Stanów Zjednoczonych, żeby zrealizować kontrakt nagraniowy z wytwórnią Prestige. Sformował także orkiestrę, towarzyszącą występom wokalisty Brooka Bentona, z którą odbył tournée po Stanach Zjednoczonych. Wówczas jeszcze grał ze słuchu, ale członek jego zespołu, puzonista i absolwent Juilliard School – Tom McIntosh nauczył go czytać nuty i zapoznał z podstawami teorii muzyki. Moody miał do siebie duży dystans i duże poczucie humoru. Często żartował, że „flet nie służy mu do grania, tylko do trzymania”[4]. Muzycy podziwiali go za „biegłość instrumentalną, nieokiełznaną wyobraźnię i oddanie muzycznemu rzemiosłu”[4]. Natomiast publiczność bardzo go lubiła za swobodę estradową, niekiedy graniczącą z komizmem, żarty oraz oryginalną wokalistykę, której charakterystyczną cechą było to, że seplenił[4]. Ponadto na jego wyraźne życzenie nikt nie zwracał się do niego inaczej niż „Moody”[4].

W drugiej połowie lat 50. prowadził także septet, który grał nowoczesny jazz z elementami rhythm and bluesa. W 1958 występował w Filadelfii. W klubie, w którym grał, wybuchł pożar. Wraz z zespołem stracił w nim cały sprzęt, łącznie z instrumentami, kostiumy i wszystkie partytury[4]. Wtedy ponownie sięgnął po alkohol, ale tym razem terapię odwykową odbył w szpitalu psychiatrycznym Overbrook w miejscowości Cedar Grove w stanie New Jersey[4]. Po półrocznym pobycie wyjście z zakładu uczcił skomponowaniem i nagraniem utworu Last Train from Overbrook, jednego z jego najbardziej znanych.

Później wrócił do Gillespiego i grał w jego kwintecie od 1963 do 1968[1]. W latach 70. osiadł w Las Vegas i porzucił jazz dla muzyki rozrywkowej. Grał w tamtejszych orkiestrach hotelowych, akompaniując m.in. Elvisowi Presleyowi, pianiście–showmanowi Liberace, piosenkarzowi country Glenowi Campbellowi, aktorowi–komikowi Miltonowi Berle’emu i duetowi Ike & Tina Turner[7]. Zrobił to, gdyż jak powiedział: „Chciałem być prawdziwym ojcem i uczestniczyć w dorastaniu mojej córki”[4]. Po siedmiu latach pobytu w Las Vegas i rozwodzie powrócił na Wschodnie Wybrzeże i do jazzu. W 1970 sformował w Nowym Jorku swój nowy kwintet[2].

W latach lat 80. regularnie koncertował z formacjami – Dizzy Gillespie Alumni All-Stars oraz Dizzy Gillespie All-Star Big Band. W 1986 jako członek Philip Morris Superband wziął udział w wielkim tournée razem z takimi muzykami, jak organista Jimmy Smith, gitarzysta Kenny Burrell, perkusista Grady Tate, wokalistka Barbara Morrison, kontrabasista Niels-Henning Ørsted Pedersen, saksofonista Jimmy Heath, puzonista Slide Hampton i pianista Monty Alexander. Trasa, składająca się z osiemnastu koncertów, trwała miesiąc i obejmowała cztery kraje: Australię, Filipiny, Japonię i Kanadę. W 1989 przeprowadził się z nową żoną do San Diego. Występował jako lider własnych grup lub członek zespołów gwiazd (All-Stars).

W 1997 pojechał do rodzinnego Savannah, żeby zagrać epizod w filmie Clinta Eastwooda Północ w ogrodzie dobra i zła[8]. Wcielił się w postać wytwornego portiera kancelarii adwokackiej, Williama Glovera, który codziennie wyprowadzał na spacer ducha psa nieżyjącego pracodawcy[7].

W swoim środowisku był muzykiem bardzo szanowanym i lubianym. W 1995 zorganizowano w nowojorskim klubie Blue Note huczne obchody jego siedemdziesiątych urodzin[3]. Wytwórnia Telarc wydała z tej okazji płytę Moody's Party z nagraniami jubileuszowych koncertów. Natomiast wiosną 2000 czczono jego siedemdziesiąte piąte urodziny na kolejnej niezwykłej imprezie. Tym razem zorganizowano w Avery Fisher Hall w Nowym Jorku wielki koncert Lincoln Center Jazz Orchestra z udziałem m.in. wybitnych „absolwentów” Gillespiego[3]. Swoją obecnością na scenie uhonorowali go także tacy słynni artyści, jak Slide Hampton, wokaliści Jon Hendricks, Annie Ross i Janis Siegel, trębacz Jon Faddis, pianista Kenny Barron i aktor Bill Cosby[3].

2 listopada 2010 jego żona, Linda McGowan, wystąpiła z oświadczeniem, że mąż ma raka trzustki, ale nie zdecydował się na intensywną terapię. Po leczeniu paliatywnym zmarł miesiąc później wskutek powikłań wywołanych chorobą[1]. Miał 85 lat. Został pochowany na cmentarzu Greenwood Memorial Park w San Diego[9].

Małżeństwa

Był trzykrotnie żonaty. Dwa razy się rozwodził. Z drugą żoną, Margeną, miał córkę Michelle[4]. W kwietniu 1989 ożenił się po raz trzeci[3]. Jego wybranką została Linda Peterson McGowan[5]. Drużbą był Dizzy Gillespie, który podczas uroczystości zagrał państwu młodym utwór Con Alma[3]. Niedługo po ślubie nagrał zadedykowaną żonie płytę Sweet and Lovely[3]. Małżonkowie przeżyli ze sobą dwadzieścia jeden lat. Był ojczymem trzech synów Lindy McGowan: Patricka, Regana i Danny’ego.

Wybrana dyskografia

Jako lider lub współlider

  • 1948 James Moody and His Bop Men (Blue Note)
  • 1949 James Moody and His Swedish Crowns (Dragon)
  • 1952 Moody’s Mood for Love (Prestige) – singel
  • 1958 Last Train from Overbrook (Argo Records)
  • 1959 James Moody (Argo)
  • 1960: Hey! It's James Moody (Argo)
  • 1961
    • Moody with Strings (Argo)
    • Cookin’ the Blues (Argo)
  • 1962 Another Bag (Argo)
  • 1963 Great Day (Argo)
  • 1986 Something Special (RCA)
  • 1989 Sweet and Lovely (Novus)
  • 1995 Moody’s Party (Telarc)
  • 1996 Young at Heart (Warner Bros.)
  • 1997 Moody Plays Mancini (Warner Bros.)
  • 2004 Homage (Savoy)
  • 2008 James Moody and Hank Jones – Our Delight (IPO)
  • 2010 Moody 4B (IPO)

Jako sideman

Z Dizzym Gillespiem
  • 1948 Big Band in Concert (GNP)
  • 1962 The New Continent (Limelight)
  • 1963 Something Old, Something New (Philips)
  • 1964
    • Dizzy Gillespie and the Double Six of Paris (Philips)
    • Dizzy Goes Hollywood (Philips)
    • The Cool World (Philips)
    • Jambo Caribe (Limelight)
  • 1966 The Melody Lingers On (Limelight)
  • 1967 Swing Low, Sweet Cadillac (Impulse!)
  • 1968 The Dizzy Gillespie Reunion Big Band (MPS)
  • 1969The Real Thing (Perception)
  • 1981 Musician - Composer - Raconteur (Pablo)
  • 1989 Live at the Royal Festival Hall (Enja)
  • 1995 The Complete RCA Victor Recordings 1937–1949 (Bluebird)
Z The Dizzy Gillespie Alumni All-Stars
  • 1999 Dizzy’s World (Shanachie)
  • 2001Things to Come (Telarc)
Z Miltem Jacksonem
  • 1962 Big Bags (Riverside)
  • 1965 Milt Jackson at the Museum of Modern Art (Limelight)
  • 1968 Milt Jackson and the Hip String Quartet (Verve)
Z The Manhattan Transfer

Zestawienie wg dat wydania płyt

Nagrody i wyróżnienia

Przypisy

  1. a b c d e f James Moody. allmusic.com. [dostęp 2024-09-19]. (ang.).
  2. a b c d e NEA Jazz Masters – James Moody. National Endowment for the Arts. [dostęp 2024-09-19]. (ang.).
  3. a b c d e f g h i j k James Moody Biography. musicianguide.com. [dostęp 2024-09-19]. (ang.).
  4. a b c d e f g h i j k l m James Moody, Jazz Saxophonist, Dies at 85. „The New York Times”. [dostęp 2024-09-19]. (ang.).
  5. a b James Moody interviewed by Monk Rowe, 1998. litsdigital.hamilton.edu. [dostęp 2024-09-19]. (ang.).
  6. a b c d e James Moody. jamesmoody.com. [dostęp 2024-09-20]. (ang.).
  7. a b c Moody’s Mood for Bop. themorningnews.org. [dostęp 2024-09-19]. (ang.).
  8. Północ w ogrodzie dobra i zła w bazie IMDb (ang.)
  9. James Moody. Find a Grave. [dostęp 2024-09-20]. (ang.).
  10. 53rd Annual Grammy Awards. grammy.com. [dostęp 2024-09-20]. (ang.).

Bibliografia

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!