Howerła Użhorod (ukr. Футбольний клуб «Говерла» Ужгород, Futbolnyj Kłub „Howerła” Użhorod) – ukraiński klub piłkarski z siedzibą w Użhorodzie. Założony w roku 1925 jako Ruś Użhorod.
Do lata 2016 występował w rozgrywkach ukraińskiej Premier-Lihi.
1946–1960: Spartak Użhorod (ukr. «Спартак» Ужгород)
1961–1970: Werchowyna Użhorod (ukr. «Верховина» Ужгород)
1971–1981: Howerła Użhorod (ukr. «Говерла» Ужгород)
1982–1997: OSK Zakarpattia Użhorod (ukr. ОСК «Закарпаття» Ужгород)
1997–7.11.1998: Werchowyna Użhorod (ukr. «Верховина» Ужгород)
7.11.1998–15.07.2011: Zakarpattia Użhorod (ukr. «Закарпаття» Ужгород)
15.07.2011–31.05.2012: Howerła-Zakarpattia Użhorod (ukr. «Говерла-Закарпаття» Ужгород)
01.06.2012–2016: Howerła Użhorod (ukr. «Говерла» Ужгород)
15 sierpnia 1925 w klubie „Gniazdo” w Użhorodzie patrioci miłośnicy sportu wybrało Komisję z trzech mężczyzn – Augustyna Ławryszyna, Serhija Jefremowa i Teodora Ortutaja, którzy ogłosili o założeniu nowego klubu sportowego Ruś Użhorod[1] na bazie Węgierskiego Klubu Atletycznego, który istniał od 1906. Na zebraniu był wybrany Zarząd klubu, a kierownikiem sekcji piłki nożnej został Augustyn Ławryszyn. Kolory klubu wybrano zielone i czerwone. Na herbie klubu było oficjalne godło kraju: po lewej niebieskie i żółte paski, a po prawej czerwony niedźwiedź.
Po zakończeniu I wojny światowej Zakarpacie zostało przydzielone do Czechosłowacji i zgodnie z instrukcjami Związku Piłki Nożnej Czechosłowacji w 1920 roku zostały utworzone dwie żupy – „słowiańska” (drużyny piłkarskie narodowości czeskiej i słowackiej) oraz „zakarpacka” (Karpataijai Lobdoruho kerület) (węgierskie drużyny). Rozgrywki w każdej z zup odbywały się niezależnie.
Od 1929 uczestniczył w mistrzostwach Słowacji. W 1933 po raz pierwszy i jedyny raz w historii drużyny ze słowiańskiej i zakarpackiej żup walczyli o tytuł absolutnego mistrza Słowacji. O wszystkim zadecydował trzeci mecz (wynik pierwszych dwóch – 3:2 i 0:1), w którym Ruś Użhorod wygrał z lokalnym rywalem UMTE – 3:2.
W 1934 roku został reorganizowany system rozgrywek w całym kraju, połączone w jedyne mistrzostwa Czechosłowacji. Najlepsze kluby piłkarskie zostały podzielone na 5 dywizji: średnioczeska, prowincji czeskiej, morawsko-śląska, słowacko-podkarpacka oraz związku niemieckiego. Jak widać, system rozgrywek piłkarskich w Czechosłowacji prowadzony był z podziałem na narodowość. Dywizja słowacka została podzielona na dwie grupy – zachodnia (drużyny zachodniej i środkowej Słowacji) i Wschodniej (wschodnia Słowacja i Zakarpacie). Na podstawie dotychczasowych wyników sportowych do dywizji wschodniej słowacko-podkarpackiej zostały przydzielone dwa silniejsze słowiańskie kluby (Ruś Użhorod i ČsŠK Użhorod) i dwa węgierskie kluby, które zajęli dwa pierwsze miejsca w swoich mistrzostwach (MSE Mukaczewo i Beregszászi FTC). Później do nich dołączył i Ungvári AC[2].
W 1936 klub po raz drugi zdobył mistrzostwo Słowacji. W sezonie 1936/1937 zadebiutował w piłkarskiej lidze Czechosłowacji, w której zajął przedostatnie 11. miejsce.
Po upadku Czechosłowacji w marcu 1939 roku Zakarpacie okazało się pod panowaniem Węgier. Najlepsze zakarpackie kluby (Ruś Użhorod, Ungvári AC, MSE Mukaczewo i Beregszászi FTC) w sezonie 1939/40 startowały w drugiej lidze (Nemzeti Bajnokság B, Felvidéki csoport). Jedynie Ruś Użhorod utrzymała się w II lidze, a reszta zespołów spadła do III ligi. W 1940 był 4, w 1941 – 9, w 1942 – 7, w 1943 – 7, w 1944 – 4, sezon 1944/45 został przerwany z powodu z powodu działań wojennych[3].
Klub był wszelkimi sposobami uciskany przez władze węgierskie, ale nie przeszkodziło to być w grupie czołowej w drugiej lidze węgierskiej[4]. Z przyjściem radzieckich wojsk w październiku 1944 klub przestał uczestniczyć w rozgrywkach piłkarskich.
Latem 1945 został organizowany turniej wśród najlepszych drużyn Zakarpacia aby wybrać reprezentację obwodu zakarpackiego (30 piłkarzy) na Spartakiadę Ukraińskiej SRR, która miała odbyć się od 23 sierpnia do 6 września 1945 w Kijowie. Awans do etapu finałowego zdobyły drużyny Ruś Użhorod, UMTE, Dynamo Mukaczewo i Werchowyna Berehowo. Czasu na wyłonienia mistrza Zakarpackiej Ukrainy brakowało i postanowiono zakończyć mistrzostwa po powrocie ze Spartakiady z Kijowa. Z piłkarzy tej czwórki powołano 2 reprezentacje, zwane Wschodnia-XI i Zachodnia-XI.
29 czerwca 1945 piłkarze Rusi Użhorod rozegrali swój ostatni mecz piłkarski, po czym klub został rozwiązany.
Właśnie piłkarze Rusi Użhorod stali się w styczniu 1946 roku[5] zalążkiem nowo utworzonego klubu Spartak Użhorod, który chwalebnie prezentował radzieckie Zakarpacie na terytorium Ukraińskiej SRR. W pierwszym sezonie 1946 Spartak zdobył mistrzostwo Ukraińskiej SRR. W 1950 i 1953 zespół powtórzył ten sukces. W 1951 roku klub debiutował w rozrywkach Klasie BMistrzostw ZSRR, ale zajął 9.miejsce i w barażach przegrał i pożegnał się z rozgrywkami profesjonalnymi. Od 1954 klub ponownie występował w Klasie B. W 1961 roku zmienił nazwę na Werchowyna Użhorod. Po reorganizacji systemu lig ZSRR w 1971 roku zmienił swoją nazwę i zespół zakarpacki. Teraz został nazwany Howerla Użhorod i zaczął występować w ukraińskiej grupie drugiej ligi. W 1982 zespół został przemianowany ponownie, tym razem na Zakarpattia Użhorod, ale jakość gry od tego nie uległa poprawie.
Od początku rozrywek w niezależnej Ukrainie klub występował w Pierwszej Liże. W 1996 ponownie przyjął nazwę Werchowyna Użhorod, ale w 1998 przywrócił poprzednią nazwę Zakarpattia Użhorod. Dopiero w sezonie 2001/02 klub debiutował w Wyższej Lidze, ale nie potrafił utrzymać się w niej i spadł z powrotem do Pierwszej Lihi. Przy kolejnej próbie klub zatrzymał się w Wyższej Lidze na dwa sezony (2004/05-2005/06). Potem klub co sezon zmieniał ligi (grał w Premier-lidze w sezonach 2007/08, 2009/10, 2012/13)
15 lipca 2011 zmienił nazwę na Howerła-Zakarpattia Użhorod. Przed rozpoczęciem sezonu 2012/13 klub przywrócił historyczną nazwę Howerla Użhorod[6].
Po zakończeniu sezonu 2015/16 przez stan finansowy nie otrzymał licencji na grę w Premier-lidze i 12 lipca 2016 klub ogłosił o rezygnacji występów na poziomie zawodowym[7], po czym został rozwiązany.
Sukcesy
Trofea krajowe
Ukraina
Zdobyte trofea w rozgrywkach Ukrainy (stan na: 31-05-2012)
