Syn producenta filmowego i wydawczyni prestiżowego magazynu literackiego. Po rozwodzie rodziców wraz z trójką rodzeństwa był wychowywany przez dziadków. W szkole średniej przeżywał okres buntu i nie stronił od alkoholu.
Swój pierwszy kontakt z kinem zawdzięcza oglądanym w telewizji produkcjom z Hollywood. Rozpoczął studia teatroznawcze na Uniwersytecie Chungang, ale na drugim roku zmienił ich kierunek na film. W trakcie trzeciego roku nauki wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie został przyjęty na studia artystyczne w California College of Arts and Crafts w Oakland oraz The School of Art Institute w Chicago. W trakcie kilkumiesięcznego pobytu we Francji pracował tam w paryskiej filmotece narodowej.
Po powrocie do Korei rozpoczął pracę w koncernie medialnym Seoul Broadcasting System. Zwrócił na siebie uwagę już swoim fabularnym debiutem Dzień, w którym świnia wpadła do studni (1996), który zdobył uznanie wśród rodzimych krytyków oraz nagrody za granicą na MFF w Vancouver i w Rotterdamie[1].
Hong w 2004 otworzył swoją własną firmę produkcyjną Jeonwonsa. Wraz z rozwojem swojej kariery zaczął uczyć scenopisarstwa na Korean National University of Arts (KNUA). Był także zapraszany do zasiadania w jury na kilku festiwalach filmowych, m.in. na MFF w Chŏnju, Busan, Karlowych Warach i Vancouver.
Styl filmowy
Twórczość filmowa Honga Sang-soo łączy ze sobą poetykę kina azjatyckiego z tą wypracowaną w filmach europejskich. Krytycy najczęściej wskazują na jego powinowactwo z kinem japońskiego mistrza Yasujirō Ozu[5], które jest twórczo połączone ze stylem Érica Rohmera[6]. Oprócz nazwisk tych filmowców często wymieniani w tekstach i recenzjach dotyczących filmów Honga są również tacy twórcy jak m.in. Robert Bresson, Alain Resnais, Luis Buñuel, Jean Vigo oraz Friedrich Wilhelm Murnau[7].
Koncept polegający na obsadzeniu kilku aktorek w roli tej samej postaci, wykorzystany przez Honga w filmie Twoja i nie tylko twoja (2016), był wyraźnie inspirowany Mroczny przedmiot pożądania (1977) Buñuela[8]. Sam reżyser przyznaje, że bardzo ważnym dla niego filmem był Dziennik wiejskiego proboszcza (1951) Roberta Bressona[9]. Dodatkowo silny wpływ na kształt filmów Koreańczyka miało także malarstwo Paula Cézanne'a[10], "jak sam powiedział, jego inspiracją był Paul Cézanne, słynny malarz postimpresjonista. Reżyser wielokrotnie powtarzał, że dzień, gdy w wieku 27 lat pierwszy raz zobaczył namalowany przez mistrza obraz Kosz z jakubka z 1877 roku, był przełomowy. Nigdy nie wyjaśnił dlaczego." A także książki André Gide'a, którego – jak twierdzi sam reżyser – czytał "niemal codziennie"[11].
W swoim artykule pt. Hong Sang-soo – między przypadkiem a zamiarem Agnieszka Szeffel przywołuje słowa innego badacza twórczości Koreańczyka, Davida Bordwella, który wyodrębnił następujące cechy jego filmów:
skupienie na relacjach między postaciami i ich codziennych czynnościach w ściśle określonym obszarze (głównie podczas spotkań przy drinku); brak wiedzy o przeszłości, dążeniach, a nawet teraźniejszości bohaterów; celowe pomijanie lub werbalne opisywanie najatrakcyjniejszych momentów akcji; rezygnacja z pogłębionej psychologii na rzecz obserwacji zachowań w długich ujęciach realizowanych statyczną, zdystansowaną kamerą; unikanie finału rozwiązującego konflikt; epizodyczność fabuły[12][13].
Zawarte w scenariuszach opowieści są mniej lub bardziej oparte na zdarzeniach z życia samego twórcy. Przykładem twórczego przetworzenia własnego życia na treść filmu jest rzeczywisty romans reżysera z aktorką Kim Min-hee, który został wykorzystany w obrazie Teraz dobrze, wtedy źle (2015)[14].
Sposób pracy
Hong Sang-soo kręci filmy szybko, nawet po kilka rocznie. Zwykle przystępuje do pracy nad filmem bez całościowego scenariusza, mając jedynie ogólny zarys fabuły, liczący kilka stron. Na planie filmowym pisze rano dialogi na dany dzień zdjęciowy, jak opisuje to w swoim teście Jun Sung-il, który spędził kilka dni na planie filmu W innym kraju, a jedną noc spędził w pokoju reżysera, widział jak ten wstaje o 4 rano i pisze do siódmej. Ostatnio zarzucił ten styl pracy i przy filmach Wstęp oraz Przed twoją twarzą scenariusz pisze w wieczór poprzedzający dzień zdjęciowy. Aktorzy mają co najwyżej pół godziny na próby i zapamiętanie tekstów dialogów. Ze względu na improwizacyjny charakter filmów Honga, liczba miejsc zdjęciowych jest ograniczona, a jego ekipa i obsada są zmuszeni każdego dnia do wytężonej koncentracji na planie[15]. Dane ujęcie lub scenę kręci wielokrotnie, np. "podczas realizacji Potęgi prowincji Kangwon scena wchodzenia po schodach z parteru do mieszkania na siódmy piętrze, w środku lata, została powtórzona 37 razy". Ilość dubli zależy od skomplikowania ujęcia, oraz czy postaci pija alkohol, który w filmie jest zawszę prawdziwy (po kilkunastu dublach aktorzy są niezdolni do dalszej pracy). Montaż filmu trwa jedynie kilka dni, a czasem jedynie dzień, bo reżyser dokładnie wie, które ujęcie wykorzystać. Reżyser kręci z pomocą kamer cyfrowych od filmu Jakbyś wszytko wiedział, ostatnim filmem na taśmie światłoczułej był Noc i dzień. Twórca tłumaczy odejście od nośnika tradycyjnego na rzecz elektronicznego, większą niezależnością, zmniejszeniem kosztów i ograniczeniem ekipy filmowej.
Recepcja twórczości
W Korei i na świecie
Pomimo bardzo dużego szacunku dla reżysera w rodzimej Korei, który często jest nazywany najwybitniejszym reżyserem koreańskim, jego filmy mają tam umiarkowaną popularność w kinach. Największym sukcesem w jego ojczyźnie cieszył się obraz Saenghwalui balgyeon (2002).
O wiele większym powodzeniem jego filmy cieszą się w krajach europejskich, zwłaszcza we Francji. To właśnie tam większość jego filmów jest kierowana do dystrybucji kinowej, a kilka z nich zostało współfinansowanych przez francuskich producentów, m.in. przez Marina Karmitza. W 2012 Hong zrealizował film W innym kraju z francuską gwiazdą Isabelle Huppert w roli głównej. Obraz był dystrybuowany w kinach w USA oraz we Francji, gdzie obejrzało go w kinach 70 tysięcy widzów[16].
W Polsce
W Polsce jest jak na razie stosunkowo mało znany, choć co roku na festiwalach i przeglądach prezentowane są jego najnowsze propozycje filmowe. Pierwszym polskim spotkaniem z twórczością reżysera była telewizyjna emisja obrazu Kobieta jest przyszłością mężczyzny (2004) na kanale Zone Europa oraz zaprezentowany na festiwalu OffPlusCamera w 2011 film Noc i dzień (2008) w sekcji Nadrabianie zaległości.
Kolejną próbą przybliżenia twórczości reżysera był 5. Festiwal Filmowy Pięciu Smaków, który odbywał się w 2011. W ramach sekcji Taste of Korea wyświetlono dwa filmy Honga: Hahaha (2010) oraz Oki (2010)[13]. Wydarzeniu temu towarzyszyła publikacja artykułu Agnieszki Szeffel pt. Hong Sang-soo – między przypadkiem a zamiarem, opublikowanego na łamach branżowego czasopisma Ekrany[13]. Z kolei na 28. Warszawskim Festiwalu Filmowym został zaprezentowany kolejny film Honga W innym kraju (2012)[17], który jednak nie zdobył żadnej nagrody festiwalowej.
W 2015 na 15. MFF Nowe Horyzonty pokazano film Wzgórze wolności (2014)[18], który był także wyświetlany podczas Warsaw Korean Film Festival w 2015[19]. Kolejny film Teraz dobrze, wtedy źle (2015) polski widz mógł zobaczyć na 16. MFF T-Mobile Nowe Horyzonty[20] oraz drugiej edycji Warsaw Korean Film Festival 2016[21]. W ramach pokazów specjalnych podczas 10. edycji Festiwalu Filmowego Pięć Smaków w 2016 został zaprezentowany film Twoja i nie tylko twoja[22]. W 2017 na Festiwalu Nowe Horyzonty zaprezentowano cztery filmy reżysera: Aparat Claire (2017), Dzień po (2017), Samotnie na plaży pod wieczór (2017) oraz Twoja i nie tylko twoja (2016)[23]. W 2018 na 18. MFF T-Mobile Nowe Horyzonty pokazano film Trawa (2018)[24], a na Festiwalu Pięć Smaków – Hotel nad rzeką (2018)[25]. W 2021 na 21. Festiwalu Nowe Horyzonty zaprezentowano dwa nowe filmy reżysera: Kobieta, która uciekła oraz Wstęp[26], a kolejnej edycji 22. w 2022 roku pokazano Przed twoją twarzą oraz Film powieściowy. Na Warsaw Korean Film Festival 2023 zostały zaprezentowane dwa filmy "Coraz wyżej" oraz "Patrząc w wodę".
W 2022 ukazał się w październikowym numerze czasopisma "Kino" artykuł Marcina Krasnowolskiego pt. "Epizody codzienności", przybliżający postać reżysera oraz jego twórczość[27]. Tekst powstał w kontekście prezentacji jego ostatnich filmów na festiwalu Nowe Horyzonty we Wrocławiu i Festiwalu Filmów Koreańskich w Warszawie[27].
Życie prywatne
W 1985 ożenił się z obywatelką USA, z którą ma jedną córkę. Obecnie żyje w nieformalnym związku ze znaną aktorką Kim Min-hee. Związek ten wywołał w rodzimej Korei skandal, był szeroko komentowany i opisywany w mediach. Kontrowersje wzbudziła wynosząca 22 lata różnica wieku między reżyserem a aktorką oraz rozbicie trwającego 30 lat małżeństwa Honga. Porzucona żona zapowiedziała: Nigdy nie dam mu rozwodu. Będę na niego czekać aż do śmierci. Wciąż kocham męża i on też mnie kocha. Każdy wie, jak rodzinnym człowiekiem jest mój mąż. Jestem pełna nadziei. Mój mąż wróci do mnie[14].
↑Tales of Cinema – Hong Sang-soo Retrospective. 2012-11. [dostęp 2016-01-05]. Cytat: Similar to the films of Yasujiro Ozu, Hong Sang-soo's "Tales of Cinema" invent their own world, in which countless echoes and resonances emerge between the individual films – seemingly insignificant motifs and things from earlier films reappear in modified form in later ones.(ang.).
↑Tales of Cinema – Hong Sang-soo Retrospective. 2012-11. [dostęp 2016-01-05]. Cytat: Hong's erotically coded linguistic games are often taken as proof of a certain proximity to Eric Rohmer, but the ambiguous disruptions and surprises in his films are frequently more reminiscent of the surreal fictions of Luis Buñuel; like Buñuel, Hong often leaves the boundaries between dream, memory, film and reality pointedly unmarked.(ang.).
↑Hong Sang-Soo: Mes dates clés, par Hong Sang-Soo. 2003-02-26. [dostęp 2016-01-05]. Cytat: Lors d'un séminaire à l'Art Institute, je vois le Journal d'un curé de campagne, de Robert Bresson.(fr.).
Kyung-hyun Kim (2004). "7. New Korean Cinema Auteurs: Too Early/Too Late: Temporality and Repetition in Hong Sang-su's Films" (in English). The Remasculinization of Korean Cinema. Durham and London: Duke University Press. pp. 203–230 ISBN 0-275-95811-6.