Grupa Armii Środek

Grupa Armii Środek

Heeresgruppe Mitte

Historia
Państwo	III Rzesza
Sformowanie	1941
Rozformowanie	1945
Dowódcy
Pierwszy	Fedor von Bock
Ostatni	Ferdinand Schörner
Działania zbrojne
II wojna światowa atak III Rzeszy na Związek Radziecki
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych	wojska lądowe

Porzucony i zniszczony sprzęt 9 Armii ze składu Grupy Armii Środek, rozbitej w czasie operacji Bagration

Feldmarszałek Fedor von Bock

Feldmarszałek Günther von Kluge

Grupa Armii Środek (niem. Heeresgruppe Mitte) – niemiecka grupa armii, uczestniczyła w ataku na Związek Radziecki, walcząc w latach 1941–1945 przeciw Armii Czerwonej.

Historia

Utworzona przed niemiecką inwazją na ZSRR (czerwiec 1941) (patrz plan Barbarossa) z przemianowania Grupy Armii B^[1]. Dowodzący Grupą Armii środek von Bock, w czasie agresji na ZSRR miał pod swoimi rozkazami 34 dywizje piechoty, 9 dywizji pancernych, 6 dywizji zmotoryzowanych, 1 dywizję kawalerii i 2 brygady piechoty oraz 2 Flotę Powietrzną liczącą 1670 samolotów^[2].

W dniu 22 czerwca 1944 roku Grupa Armii Środek liczyła 52 dywizje, w których służyło około 820 000 żołnierzy. Pomimo tego w lipcu 1944 roku została rozbita i rozgromiona na Białorusi przez Armię Czerwoną w toku operacji Bagration^[3]. Według Iana Baxtera rozgromienie Grupy Armii Środek było największą klęską Wehrmachtu, poważniejszą niż zniszczenie 6 Armii w bitwie stalingradzkiej^[4]. Po odwrocie resztek Grupy Armii Środek do Prus Wschodnich została przemianowana w styczniu 1945 na Grupę Armii Północ. Nowa grupa armii o tej nazwie została utworzona także w styczniu 1945 po radzieckim przełamaniu frontu nad Wisłą z Grupy Armii A.

Dowódcy

• Fedor von Bock (kwiecień – grudzień 1941)
• Günther von Kluge (grudzień 1941 – październik 1943)
• Ernst Busch (październik 1943 – czerwiec 1944)
• Walther Model (czerwiec – sierpień 1944)
• Georg-Hans Reinhardt (sierpień 1944 –styczeń 1945)
• Ferdinand Schörner (styczeń – maj 1945)

Struktura organizacyjna

Skład w czerwcu 1941:

• 4 Armia
• 9 Armia
• 2 Grupa Pancerna
• 3 Grupa Pancerna
• 537 pułk łączności

Skład w maju 1942:

• 2 Armia Pancerna
• 3 Armia Pancerna
• 4 Armia
• 9 Armia
• 537 Pułk Łączności

Skład w lipcu 1943^[5]:

• 2 Armia
• 2 Armia Pancerna
• 3 Armia Pancerna
• 4 Armia
• 9 Armia

Skład 15 czerwca 1944^[6]:

• 3 Armia Pancerna
• 4 Armia
• 9 Armia
• 2 Armia oraz odwody: 14 Dywizja Piechoty, 707 Dywizja Piechoty, 221 Dywizja Bezpieczeństwa, 391 Dywizja Bezpieczeństwa i Pancerna Grupa Operacyjna F

Skład w maju 1945:

• 1 Armia Pancerna
• 4 Armia Pancerna
• 7 Armia
• 17 Armia
• 537 pułk łączności

Przypisy

1. Sobczak (red.) 1975 ↓, s. 166.
2. Iwanowski 1971 ↓, s. 110, 111.
3. Baxter 2009 ↓, s. 71.
4. Baxter 2009 ↓, s. 72.
5. Baxter 2009 ↓, s. 167-170.
6. Baxter 2009 ↓, s. 177,178.

Bibliografia

• Ian Baxter: Od odwrotu do klęski. Ostatnie lata Wehrmachtu na froncie wschodnim 1943-1945. Warszawa: 2009. ISBN 978-83-11-11537-8.
• Wincenty Iwanowski: Operacje okrążające II wojny światowej. Warszawa: 1971.
• Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.