Giselle

Scena z I aktu Giselle, Paryż 1845
Scena z II aktu Giselle, Paryż 1845

Giselle (Giselle ou Les Willis) – balet fantastyczny w 2 aktach[1], sztandarowe dzieło francuskiego baletu romantycznego.

Prapremiera: Paryż 28 czerwca 1841, Académie Royal de Musique[2]
Premiera polska: Warszawa 20 stycznia 1848, Teatr Wielki

Théophile Gautier, pomysłodawca baletu Giselle
Adolphe Charles Adam, kompozytor Giselle
Jean Coralli, choreograf Giselle
Carlotta Grisi jako Giselle
Lucien Petipa jako książę Albert w Giselle
Carlotta Grisi i Lucien Petipa w Giselle
Carlotta Grisi jako Giselle
Anna Pawłowa jako Giselle
Tamara Karsawina i Wacław Niżyński w Giselle

Geneza

Spektakl powstał na zamówienie baletmistrza Opery Paryskiej Jeana Corrallego pod wpływem Gautiera. 12 lutego 1841 Gautier był na spektaklu Faworyty Donizettiego. Zachwycony tańcem Carlotty Grisi z Lucienem Petipą namówił znanego librecistę Jules’a-Henry’ego Vernoya de Saint-Georges’a do współpracy. Wspólnie przekształcili legendę spisaną przez Heinricha Heinego w scenariusz baletu (należało rozwiązać przede wszystkim kwestię jak tytułowa bohaterka umiera i staje się duchem zwanym willidą). Libretto powstało w ciągu trzech dni, a Adolphe Charles Adam w ciągu tygodnia skomponował muzykę.

Twórcą przedstawienia był ówczesny główny baletmistrz paryskiego teatru operowego Jean Coralli i tylko on firmował na afiszu autorstwo kompozycji choreograficznej. Twierdzi się jednak, że tańce solowe dla tytułowej bohaterki przygotował podobno tancerz Jules Perrot, blisko związany wówczas z Carlottą Grisi, pierwszą wykonawczynią roli Giselle, zaś Coralli wkomponował je do swojego opracowania choreograficznego całości[2]. Pozostałe główne partie tańczyli w prapremierze Lucien Petipa jako Książę Albert (później, w tradycji angielskiej i niemieckiej pod imieniem Albrechta) oraz Adéle Dumilâtre w roli Mirty, królowej willid.

Kolejne inscenizacje Giselle, zawsze wzorowane na paryskiej wersji choreograficznej:

W premierze warszawskiej tańczyli: Konstancja Turczynowicz (Giselle), Aleksander Tarnowski (Książę Albert), Anna Piechowicz (Mirta), Feliks Krzesiński (Hilarion), Honorata Stolpe (Batylda), Ludmiła Polichnowska (Berta) i inni. Partyturę opracował i orkiestrą dyrygował Józef Stefani, a scenografię zaprojektował Antoni Sacchetti.

W dniach 24, 27 i 29 listopada oraz 11 grudnia 1853 jako Giselle występowała w Warszawie gościnnie pierwsza paryska wykonawczyni tej roli Carlotta Grisi[3] z Aleksandrem Tarnowskim jako partnerem w roli Alberta.

Osoby

  • Giselle – młoda wieśniaczka
  • Albert – książę śląski, ukochany Giselle
  • Batylda – narzeczona księcia Albrechta
  • Hilarion – leśniczy
  • Mirta – królowa willid
  • Książę kurlandzki – ojciec Batyldy
  • Berta – wieśniaczka, matka Giselle
  • Wilfryd – giermek księcia Albrechta
  • Moyna – willida
  • Zulmé – willida
  • Przyjaciółki Giselle, towarzysze Hilariona, dworzanie księcia kurlandzkiego, trębacze, sokolnicy, wieśniacy i wieśniaczki, willidy

Treść

Akt I

Akcja pierwszego aktu rozgrywa się w wiosce, w okresie winobrania. Giselle to piękna dziewczyna, córka Berty. O jej rękę stara się leśniczy Hilarion. Giselle jest zakochana w młodzieńcu o imieniu Loys. Nie wie, że jest to książę Albert w chłopskim przebraniu. Wilfryd próbuje bezskutecznie powstrzymać lekkomyślnego księcia. Giselle i Loys-Albert spotykają się, a ich szczęście zakłóca nadejście Hilariona, który przysięga Loysowi zemstę.

W wiosce rozpoczyna się świętowanie winobrania. Do radosnych tańców przyłącza się Giselle, chociaż jej matka próbuje ją odwieść od zabawy, ganiąc za płochość. Do wioski zbliżają się myśliwi (głos rogu poprzedza ich nadejście). Ich bliskość niepokoi przebranego Alberta, który szybko ukrywa się. W tym samym czasie leśniczy Hilarion znajduje ukryte w lesie szaty księcia. W orszaku myśliwych do wioski wjeżdża książę Kurlandii i jego córka Batylda, narzeczona Alberta. Berta wraz z córką zapraszają gości do swojej chaty. Zabawa w wiosce trwa nadal, a Giselle zostaje królową winobrania. Do zabawy przyłącza się Loys-Albert, pewien, że myśliwi już odjechali. Zjawia się Hilarion ze strojem księcia i demaskuje Alberta. Hilarion gra na myśliwskim rogu pobudkę. Na ten dźwięk z chaty Berty wychodzi książę z Batyldą. Są zaskoczeniu obecnością Alberta w chłopskim przebraniu. Zrozpaczona Giselle odbiera sobie życie szablą ukochanego księcia. Albert rozpacza i próbuje odebrać sobie życie sztyletem. Wilfryd i dworzanie uniemożliwiają samobójstwo i wyprowadzają go. Hilarion, widząc tragiczne skutki swojego postępku, ucieka.

Akt II

Jest noc. W lesie, nad brzegiem jeziora, zatrzymuje się Hilarion z myśliwymi. Księżyc oświetla mogiłę Giselle. O północy zapalają się błędne ogniki, a przerażeni towarzysze Hilariona uciekają. To niebezpieczne miejsce. Nawiedzają je willidy. Pojawia się Mirta – królowa willid. Magiczną gałązką rozmarynu przywołuje zjawy. Dzisiejszej nocy mają przyjąć do swojego grona Giselle. Duch Giselle wyłania się z grobu. W otoczeniu willid zaczyna tańczyć.

Do grobu Giselle zbliża się nieszczęśliwy Albert. Przez chwilę widzi zjawę – ducha ukochanej. W tym samym czasie willidy dostrzegają ukrytego w zaroślach Hilariona. Otaczają go tanecznym kręgiem i wprowadzają na taflę jeziora. Leśniczy ginie. Willidy, szukając kolejnej ofiary, spostrzegają Alberta. Giselle chce go ocalić i nakazuje mu stanąć za krzyżem jej grobu. Mirta nie daje się przejednać i każe Giselle tańczyć. Albert, zachwycony widokiem ukochanej, opuszcza bezpieczne miejsce i przyłącza się do tańca Giselle. Zaczyna świtać. Wraz z odejściem nocy ginie moc willid. Giselle żegna ocalonego Alberta na zawsze i znika w mogile. Omdlałego księcia nad grobem Giselle odnajduje jego giermek Wilfryd.

Znani wykonawcy głównych ról

Baleriny zagraniczne w roli Giselle:

Baleriny polskie w roli Giselle:

Tancerze zagraniczni w roli księcia Alberta:

Tancerze polscy w roli księcia Alberta:

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Cyril W. Beaumont, Complete Book of Ballets, Putnam, London 1956.
  2. ↑ a b Ivor Guest, Balet romantyczny w Paryżu, przekład Agnieszka Kreczmar, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1978.
  3. ↑ Janina Pudełek, Warszawski balet romantyczny, 1802-1866, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1968.

Bibliografia

  • Baliet. Encikłopiedia, Izdatielstwo "Sowietskaja Encikłopiedia", gławnyj riedaktor Jurij Grigorowicz, Moskwa 1981.
  • Cyril W. Beaumont, Complete Book of Ballets, Putnam, London 1956.
  • Cyril W. Beaumont, The Ballet Called Giselle, C.W. Beaumont, London 1948.
  • Ivor Guest, Balet romantyczny w Paryżu, przekład Agnieszka Kreczmar, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1978.
  • Ivor Guest, Jules Perrot: Master of the Romantic Ballet, Dance Horizons, New York 1984. ISBN 978-0-87127-140-2
  • Janina Pudełek, Warszawski balet romantyczny, 1802-1866, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1967.

Read other articles:

Museo de Antropología de Xalapa

Museo de Antropología de Xalapa Cabeza olmeca, San Lorenzo Tenochtitlán, vista de frente y perfilUbicaciónPaís México MéxicoLocalidad Xalapa-EnriquezCoordenadas 19°33′02″N 96°55′52″O / 19.5505, -96.931Tipo y coleccionesTipo AntropológiaHistoria y gestiónInauguración 1957Administrador C.P. Jesús Armando Saint Martin ContrerasDirector Maura Ordóñez ValenzuelaInformación para visitantesVisitantes Dato pendiente[editar datos en Wikidata] El Museo d...

 

Isabelle Huppert

Isabelle Huppert Isabelle Anne Huppert (izabɛl yˈpɛʀ; lahir 16 Maret 1955) merupakan seorang aktris berkebangsaan Prancis. Dia bertempat tinggal di Ville d'Avray, pinggiran barat Paris. Dia berkarier di dunia film sejak tahun 1972. Filmografi Faustine et le bel été (1972) César et Rosalie (1972) Les Valseuses (1974) The Judge and the Assassin (1976) Docteur Françoise Gailland (1976) La Dentellière (1977) Violette Nozière (1978) Sauve qui peut (la vie) (1979) Loulou (1980) Heaven's G...

 

2022 NFL Draft

87th annual meeting of NFL franchises to select newly eligible players 2022 NFL DraftGeneral informationDate(s)April 28–30, 2022LocationCaesars ForumParadise, NevadaNetwork(s)ESPN, ESPN2, ABC, NFL Network, ESPN Deportes, ESPN RadioOverview262 total selections in 7 roundsLeagueNational Football LeagueFirst selectionTravon Walker, DE, Jacksonville JaguarsMr. IrrelevantBrock Purdy, QB, San Francisco 49ersMost selections (11)Baltimore RavensChicago BearsGreen Bay PackersNew York GiantsFewe...

خربة جرادة (صباح)

قرية خربة جرادة  - قرية -  تقسيم إداري البلد  اليمن المحافظة محافظة البيضاء المديرية مديرية صباح العزلة عزلة صباح السكان التعداد السكاني 2004 السكان 2٬099   • الذكور 1٬022   • الإناث 1٬077   • عدد الأسر 260   • عدد المساكن 256 معلومات أخرى التوقيت توقيت اليمن (+3 غ...

 

Sigerson Cup

Gaelic football trophy in Ireland Sigerson CupCurrent season or competition: 2022 Sigerson CupTrophy donated by Dr George Sigerson for an Inter-collegiate Gaelic Football competition in 1911. The cup is in the shape of a mether, an ancient Irish mead-drinking vessel. It has four handles representing the four provinces of Ireland. The Cup was first presented at a dinner in the Gresham Hotel, Dublin on Thursday 12 May 1911 to University College Cork, the inaugural tournament winner. The origina...

 

Koridor Kartarpur

Koridor Kartarpur Koridor Kartarpur (Pakistan)Darbar Sahib, gurdwara untuk memperingati Guru Nanak, di Kartarpur, Pakistan LokasiDistrik Narowal, Punjab, PakistanDistrik Gurdaspur, Punjab, IndiaNegaraPakistanDimulai9 November 2019 (2019-11-09)StatusTerbuka bagi warga negara India dan pemegang OCI Koridor Kartarpur (bahasa Urdu: کرتارپور راہداری, Punjab: ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਲਾਂਘਾ) adalah sebuah koridor perbatasan antara Pakistan dan India, yang menghubung...

Warschauer Königsweg

Zygmunt III. Waza (König von 1587 bis 1632), unter seiner Herrschaft wurde der Königsweg im frühbarocken Stil ausgebaut Władysław IV. Wasa (König von 1632 bis 1648), unter seiner Herrschaft wurde der Königsweg im frühbarocken Stil vollendet Johann II. Kasimir (König von 1648 bis 1668), unter seiner Herrschaft wurde der Königsweg von den Schweden zerstört Michał Korybut Wiśniowiecki (König von 1668 bis 1678), unter seiner Herrschaft wurde der Königsweg im reifen Barock wiederauf...

 

White Ensign

British ensign with white field and St George's cross For the football club, see White Ensign F.C. White EnsignUseNaval ensign Proportion1:2AdoptedRoyal NavyDesignWhite field defaced with the Saint George's Cross and the Union placed in the canton. White Ensign flying from HMS Foxhound, 1943. The White Ensign, at one time called the St George's Ensign because of the simultaneous existence of a crossless version of the flag, is an ensign worn on British Royal Navy ships and shore establishment...

 

Peter Bell (film)

2002 Dutch film directed by Maria Peters This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Peter Bell film – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (May 2019) (Learn how and when to remove this template message) Peter BellFilm posterDirected byMaria PetersWritten byChris van Abkoude (novel)Maria Pete...

Mew2King

American professional esports player Mew2KingZimmerman in 2020Personal informationNameJason ZimmermanNickname(s)M2KThe RobotBornJason Sheldon Zimmerman (1989-02-05) February 5, 1989 (age 34)NationalityAmericanCareer informationGamesSuper Smash Bros.Super Smash Bros. MeleeSuper Smash Bros. BrawlProject MSuper Smash Bros. Wii USuper Smash Bros. UltimatePlaying career2005–presentTeam history2009–2014Empire Arcadia2011–2014CLASH Tournaments2012–2014Play-For-Keeps2015–2016COGnitive ...

 

Anwen Butten

Welsh international Bowls competitor Anwen ButtenPersonal informationNationalityBritish (Welsh)Born (1972-08-28) 28 August 1972 (age 51)Carmarthen, WalesSportClubLampeter BC Medal record Representing  Wales World Outdoor Championships 2004 Leamington Spa fours 2008 Christchurch fours 2008 Christchurch triples 2012 Adelaide fours 2016 Christchurch triples Commonwealth Games 2002 Manchester pairs 2010 Delhi pairs Atlantic Bowls Championships 2007 Ayr triples 2009 Johannesburg fours 20...

 

Periscope Life

1980 studio album by KayakPeriscope lifeStudio album by KayakReleased1980RecordedOctober - November 1979 at The Village Recorder, Los Angeles, USALabelVertigoProducerJohn Tilly and KayakKayak chronology Phantom of the Night(1978) Periscope life(1980) Merlin(1981) Professional ratingsReview scoresSourceRatingAllmusic link Periscope Life is the seventh album by the Dutch progressive rock band Kayak, originally released on LP in 1980.[1] The first CD issue (1993) had 2 bonus trac...

Tatjana Irrah

German silent film actress Tatjana Irrah, also known as Tatjana Irah and Tatjana Yrrah, (born Olga Bernhardt,[1] 15 May 1892 – 13 January 1949), was a German film and stage actress who appeared in German and American silent films. Her film career began in Germany in 1913.[2] Around 1916, she moved to the United States due to the film shortage in her home country.[3] Her performance in Die Grosstadtluft was reviewed as the one characterization in the play that was...

 

Williams College

Private liberal arts college in Williamstown, Massachusetts This article is about the college in Williamstown, Massachusetts. For other uses, see Williams College (disambiguation). Williams CollegeMottoE liberalitate E. Williams, armigeri (Latin)Motto in EnglishThrough the Generosity of E. Williams, EsquireTypePrivate liberal arts collegeEstablished1793; 230 years ago (1793)AccreditationNECHEAcademic affiliationsAICUMAnnapolis GroupCLACCOFHEOberlin GroupSpace-grantEndow...

 

Joel Levin

American psychologist This article is missing information about Early life, Career, Personal life, Achievements and honours. Please expand the article to include this information. Further details may exist on the talk page. (May 2023) Joel Levin is an American psychologist. He received the E. L. Thorndike Award in 2002.[1] References ^ Shaughnessy, Michael (September 2003). An Interview with Joel R. Levin. Educational Psychology Review. 12 (3). vteE. L. Thorndike Award recipients...

Sheraton Dallas Hotel

Building in Dallas, TexasSheraton Dallas HotelThe Sheraton Dallas Hotel pictured as the former Adam's MarkHotel chainSheratonGeneral informationAddress400 N. Olive StreetDallas, TexasCoordinates32°47′06″N 96°47′42″W / 32.785066°N 96.794884°W / 32.785066; -96.794884OpeningApril 12, 1959 (entire Southland Center complex became a hotel in 1998)CostUS$35 millionHeight167.64 m (550.0 ft)Technical detailsFloor count42Design and constructionArchitect(s)W...

 

Курчалоевская соборная мечеть

МечетьКурчалоевская соборная мечеть им. Кунта-Хаджи Кишиевачечен. Куршлойн гIалар Киши Кунт-Хьажий цӀарах рузбан маьждиг Страна  Россия Республика  Чечня Город Курчалой Адрес улица А.- Х. Кадырова Координаты 43°12′14″ с. ш. 46°05′29″ в. д.HGЯO Тип мечети Джума-ме...

 

Blue Girl

American-bred Thoroughbred racehorse This article is about the American racehorse. For other uses, see Blue Girl (disambiguation). Blue GirlBlue Girl in 1901.SireSir DixonGrandsireBilletDamBonnie BlueDamsireHindooSexMareFoaled1899CountryUnited StatesColorChestnutBreederClay & Woodford partnershipOwner1) John E. Madden 2) William Collins Whitney3) Harry Payne WhitneyTrainerJohn E. MaddenRecord12: 7-3-1EarningsUS$ 68,950Major winsGreat American Stakes (1901) Juvenile Stakes (1901) Eclipse S...

أندريا ماسون

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (نوفمبر 2020) أندريا ماسون معلومات شخصية الميلاد سنة 1968 (العمر 55–56 سنة)  مواطنة المملكة المتحدة  الحياة العملية المهنة ممثلة  اللغات الإنجليزية  المواقع IMDB ص...

 

The Last Kiss (film 2001)

The Last KissNama lainL'ultimo baciocode: it is deprecated   (Italia)SutradaraGabriele MuccinoProduserDomenico ProcacciDitulis olehGabriele MuccinoPemeranStefano AccorsiGiovanna MezzogiornoPenata musikPaolo BuonvinoDistributorTHINKFilmTanggal rilis2 Februari 2001 (Italia)16 Agustus 2002 (Amerika Serikat)Durasi115 menitBahasaItaliaPendapatankotor$17.7 juta[1] The Last Kiss (Italia: L'ultimo baciocode: it is deprecated [ˈlultimo ˈbaːtʃo]) adalah film drama kome...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!